ភាពក្រីក្រ
ភាពក្រីក្រ គឺជារដ្ឋ ឬលក្ខខណ្ឌដែលបុគ្គលម្នាក់ខ្វះធនធានហិរញ្ញវត្ថុ និងតម្រូវការចាំបាច់សម្រាប់កម្រិតជីវភាពជាក់លាក់មួយ។ ភាពក្រីក្រអាចមាន កត្តាបរិស្ថាន ច្បាប់ សង្គម សេដ្ឋកិច្ច និង នយោបាយ ចម្រុះ។ [១] នៅពេលវាយតម្លៃភាពក្រីក្រនៅក្នុងស្ថិតិ ឬសេដ្ឋកិច្ច មានវិធានការសំខាន់ពីរ៖ ភាពក្រីក្រដាច់ខាត ដែលប្រៀបធៀបប្រាក់ចំណូលធៀបនឹងចំនួនដែលត្រូវការដើម្បីបំពេញតម្រូវការផ្ទាល់ខ្លួនជាមូលដ្ឋាន ដូចជា អាហារ សម្លៀកបំពាក់ និង ទីជម្រក [២] ទីពីរ វិធានការនៃភាពក្រីក្រដែលទាក់ទង នៅពេលដែលមនុស្សម្នាក់មិនអាចបំពេញបានកម្រិតអប្បបរមានៃ កម្រិតជីវភាពរស់នៅ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងអ្នកផ្សេងទៀតនៅក្នុងពេលវេលា និងទីកន្លែងដូចគ្នា។ និយមន័យនៃ ភាពក្រីក្រទាក់ទងគ្នា ប្រែប្រួលពីប្រទេសមួយទៅប្រទេសមួយ ឬពីសង្គមមួយទៅសង្គមមួយទៀត។ [២]
ស្ថិតិ ព័ត៌មានគិតត្រឹម 2019[update]ប្រជាជនភាគច្រើននៅលើពិភពលោករស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រ៖ ជាប្រាក់ PPP ប្រជាជន ៨៥% រស់នៅក្រោម ៣០ ដុល្លារក្នុងមួយថ្ងៃ ២/៣ រស់នៅក្រោម ១០ ដុល្លារក្នុងមួយថ្ងៃ និង ១០% រស់នៅក្រោម ១,៩០ ដុល្លារក្នុងមួយថ្ងៃ។ [៣] យោងតាមក្រុមធនាគារពិភពលោកក្នុងឆ្នាំ២០២០ ជាង ៤០% នៃអ្នកក្ររស់នៅក្នុងប្រទេសដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយជម្លោះ។ [៤] សូម្បីតែនៅពេលដែលប្រទេសនានាជួបប្រទះនឹង ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច ក៏ដោយ ក៏ប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្របំផុតនៃប្រទេសដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតទាប ជារឿយៗមិនទទួលបានចំណែកគ្រប់គ្រាន់នៃការកើនឡើងនៃទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ប្រទេសខ្លួនដើម្បីចាកចេញពីភាពក្រីក្រនោះទេ។ [៥] រដ្ឋាភិបាល និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលបានធ្វើការពិសោធជាមួយនឹងគោលនយោបាយ និងកម្មវិធីផ្សេងៗគ្នាមួយចំនួនសម្រាប់ ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ ដូចជា ការប្រើប្រាស់អគ្គិសនីនៅតំបន់ជនបទ ឬ គោលនយោបាយទីមួយនៃលំនៅដ្ឋាន នៅក្នុងតំបន់ទីក្រុង។ ក្របខ័ណ្ឌគោលនយោបាយអន្តរជាតិសម្រាប់ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយ អង្គការសហប្រជាជាតិ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ ត្រូវបានសង្ខេបនៅក្នុង គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ដោយចីរភាពទី១: "គ្មានភាពក្រីក្រ" ។
កម្លាំងសង្គមដូចជា យេនឌ័រ ពិការភាព ពូជសាសន៍ និងជាតិសាសន៍ អាចធ្វើឱ្យបញ្ហានៃភាពក្រីក្រកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើង ដោយស្ត្រី កុមារ និងជនជាតិភាគតិច ជារឿយៗទទួលរងនូវបន្ទុកនៃភាពក្រីក្រមិនស្មើគ្នា។ ជាងនេះទៅទៀត បុគ្គលក្រីក្រគឺងាយរងគ្រោះទៅនឹងផលប៉ះពាល់នៃបញ្ហាសង្គមផ្សេងទៀត ដូចជា ផលប៉ះពាល់បរិស្ថាននៃឧស្សាហកម្ម ឬ ផលប៉ះពាល់នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ឬ គ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ ផ្សេងទៀត ឬ ព្រឹត្តិការណ៍អាកាសធាតុធ្ងន់ធ្ងរ ។ ភាពក្រីក្រក៏អាចធ្វើឱ្យ បញ្ហាសង្គម ផ្សេងទៀតកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើង។ សម្ពាធសេដ្ឋកិច្ចលើសហគមន៍ក្រីក្រ ជារឿយៗដើរតួរក្នុង ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ការបាត់បង់ជីវចម្រុះ និង ជម្លោះជនជាតិភាគតិច ។ ដោយហេតុផលនេះ គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយនិរន្តរភាព របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និងកម្មវិធីគោលនយោបាយអន្តរជាតិផ្សេងទៀត ដូចជាការស្តារឡើងវិញជាអន្តរជាតិពី កូវីដ-១៩ សង្កត់ធ្ងន់លើការតភ្ជាប់នៃការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រជាមួយនឹងគោលដៅសង្គមផ្សេងទៀត។ [៦]
ឯកសារយោង
[កែប្រែ]- ↑ "Ending Poverty". United Nations. Archived from the original on 9 September 2020. Retrieved 22 September 2020.
- ↑ ២,០ ២,១ "Poverty | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization". www.unesco.org. Archived from the original on 9 December 2019. Retrieved 4 November 2015.
- ↑ Roser, Max (1 January 2019). "Global Extreme Poverty". Our World in Data. Retrieved on 30 March 2021.
- ↑ "Fragile and Conflict-Affected Countries and Situations", The World Bank Group A to Z 2016 (The World Bank): 60a–62, ៧ ខែតុលា ២០១៥, អ.វ.ល.:10.1596/978-1-4648-0484-7_fragile_and_conflict_affected, ល.ស.ប.អ. 978-1-4648-0484-7
- ↑ B. Milanovic, Global Inequality: A New Approach for the Age of Globalization (Harvard Univ. Press, 2016).
- ↑ dpicampaigns. "Goal 1: End poverty in all its forms everywhere". United Nations Sustainable Development (in American English). Retrieved 2021-10-09.
- ↑ An Etymological Dictionary of the English Language. 2005. ល.ស.ប.អ. 978-0-486-44052-1.