សម័យកាលលង្វែក
សម័យកាលលង្វែក (អង់គ្លេស: Longvek period) គឺជាសម័យកាលក្រោយការដួលរំលំចក្រភពអង្គរ ដែលត្រូវបានចាប់ផ្ដើមឡើងក្នុងស.វទី១៦ ឆ្នាំ ១៥២៩ នៃគ.សករាជ និង បានឆ្លងកាត់រជ្ជកាលស្ដេច ចំនួន៤ និងត្រូវបានដួលរំលំទៅវិញ ដោយកងទ័ពសៀមឈ្លានពាន ក្នុងឆ្នាំ ១៥៩៣ នៃគ.សករាជ ។[១]
ភូមិសាស្ត្រ សម័យលង្វែក[កែប្រែ]
Geography of Longvek period
ភូមិសាស្ត្រសម័យលង្វែក ចែកចេញជា ៥តំបន់ធំ តំបន់ខាងជើង តំបន់ខាងលិច តំបន់កណ្ដាល តំបន់ខាងកើត និង តំបន់ខាងត្បូង តំបន់ទាំង៥ មានខេត្តសរុបចំនួន ៧០ ។[២]
ខេត្តទាំង៧០ រួមមាន៖
- ១.អាសន្ទុក/កំពង់ធំ
- ២.មហានគរ/សៀមរាប
- ៣.ឈ្លូង/ក្រចេះ
- ៤.សម្ភពបុរៈ/ស្ទឹងត្រែង
- ៥.អាចម៍ក្រពើ/Attapeu
- ៦.ចម្ប៉ាសាក់
- ៧.ប៉ាក់សេ
- ៨.ម្លូរព្រៃ
- ៩.ទន្លេរពៅ
- ១០.សៀមប៉ោយ
- ១១.ព្រះវិហ៊ារ
- ១២.អូរបុណ្យរាជធានី
- ១៣.ចន្ទបុរី
- ១៤.ព្រះប្រដែង/សមុទ្របាកាន
- ១៥.ធន់បុរី
- ១៦.បស្ចឹមបុរី
- ១៧.នាងរង
- ១៨.ត្រាច
- ១៩.រយ៉ង
- ២០.ស្ទឹងជ្រៅ
- ២១.ជល់បុរី
- ២២.បុរីរម្យ
- ២៣.នគរាជសីម៉ា
- ២៤.ស្រីស្លាកែត/សុីសាកេត
- ២៥.គោកខ័ណ្ឌ
- ២៦.សុរិន្ទ
- ២៧.សិង្គារ
- ២៨.មង្គលបុរី
- ២៩.សិរីសោភ័ណ្ឌ
- ៣០.បាត់ដំបង
- ៣១.ក្រគរ/ពោធិ៍សាត់
- ៣២.កំពង់ប្រាក់
- ៣៣.ឬស្សីសាញ់
- ៣៤.ជីក្រែង
- ៣៥.ទទឹងថ្ងៃ
- ៣៦.គោកសេះ
- ៣៧.អន្លង់រាជ
- ៣៨.សំរោងទង
- ៣៩.អមរិន្ទគិរីបូរណ៍
- ៤០.រលាប្អៀរ
- ៤១.ស្រីសន្ធរ
- ៤២.កំពង់សៀម
- ៤៣.ចតុមុខ
- ៤៤.កំពង់ស្វាយ
- ៤៥.បាទី
- ៤៦.អង្គរបុរី
- ៤៧.បាភ្នំ
- ៤៨.កំពត
- ៤៩.កំពង់សោម
- ៥០.ពាម
- ៥១.មាត់ជ្រូក
- ៥២.ផ្សារដែក
- ៥៣.កំពង់ក្របី
- ៥៤.ព្រៃនគរ
- ៥៥.រោងដំរី
- ៥៦.ទួលតាមោក
- ៥៧.កំពង់ស្រការត្រី
- ៥៨.ត្រពាំងចង្វារ
- ៥៩.អូរកាប់
- ៦០.កោះគង
- ៦១.មេស
- ៦២.កំពង់ឬស្សី
- ៦៣.លង់ហោរ
- ៦៤.ព្រះត្រពាំង
- ៦៥.ឃ្លាំង
- ៦៦.ព្រែកឬស្សី
- ៦៧.បារាជ
- ៦៨.ក្រមួនស
- ៦៩.ពលលាវ
- ៧០.ទឹកខ្មៅ
សង្គមវណ្ណៈសម័យលង្វែក[កែប្រែ]
Longvek caste society
សង្គមវណ្ណៈសម័យលង្វែកបែងចែកជា ៧វណ្ណៈ៖
- វណ្ណៈរាជវង្ស (ក្រុមសាច់ញាតិស្ដេច) មាននាម ជាអ្នកអង្គម្ចាស់ ព្រះរាជបុត្រ ព្រះមហេសី ព្រះស្នំឯក អ្នកម្នាង ។
- វណ្ណៈនាហ្មឺន (ក្រុមមន្ត្រី) មាននាម ចៅពញ្ញា ចៅហ៊្វា ចៅចម ។
- វណ្ណៈគហបតី "អានថា គៈហៈបៈដី" (ក្រុមអ្នកមាន) អ្នកឧកញ៉ា, លោកដង្ខៅ, លោកសេដ្ឋី ។
- វណ្ណៈរាស្ត្រ (ក្រុមមនុស្សទូទៅ) អ្នកមិនមានឋានៈក្នុងសង្គមរដ្ឋបាល ។
- វណ្ណៈអ្នកងារ (ក្រុមអ្នកធ្វើការឱ្យគេ) អ្នកមានទោសជាប់ខ្លួន អ្នកមានរឿងក្ដីជាប់ខ្លួន
- វណ្ណៈបាវព្រាវ (អ្នកគ្មានទីពឹង) សុំគេដើម្បីបានស្នាក់អាស្រ័យ និង ធ្វើជាអ្នកបម្រើគេ
- វណ្ណៈទាសករ (ក្រុមអ្នកលក់ខ្លួនបម្រើគេ) ក្លាយជាកញ្ជះគេអស់មួយជីវិត និង ត-មកដល់ត្រឹម ៣ជំនាន់ ជំនាន់ទី៤ ទើបមានសិទ្ធលួសខ្លួនចេញពីវណ្ណៈទាសករ នេះ ។
ឯកសារយោង[កែប្រែ]
- ↑ Lim Hak Kheang, Madeline Elizabeth Ehrman, Kem Sos (1974) Contemporary Cambodian: The Social Institutions, Publisher: Foreign Service Institute, Original from the University of Michigan p.374
- ↑ United States. State Department (1974) Contemporary Cambodian, the Social Institutions, a Joint Project of the Foreign Service Institute and the Defense Language Institute, 1974, Publisher: Original from University of Minnesota p.379