Jump to content

ប្រជាជនចាហៃ

ពីវិគីភីឌា
ចាហៃ/Jahai people
Jehai
តំបន់ដែលមានចំនួនប្រជាជនសំខាន់ៗ
ឧបទ្វិបម៉ាឡេ:
 ម៉ាឡេស៊ី (ប៉េរ៉ាក់ និង កេឡាន់តាន់)2,326 (2010)[]
 ថៃ200[]
ភាសា
ភាសាចាហៃ, ភាសាម៉ាឡេ
សាសនា
Ethnic religion (predominantly), ឥស្លាម, គ្រីស្ទាន
ក្រុមជនជាតិដែលពាក់ព័ន្ធ
សេម៉ាង (ជនជាតិប៉ាតេក, ជនជាតិឡាណុះ), Negritos (Maniq people, Philippine Negritos, Andamanese)

ជនជាតិ ចាហៃជេហៃ គឺជាជនជាតិដើមភាគតិច ( អូរ៉ាងអាស្លី) នៃក្រុមជនជាតិ សេម៉ាង ដែលត្រូវបានរកឃើញនៅ ប៉េរ៉ាក់ និង កេឡាន់តាន់ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និងផ្នែកខ្លះនៃ ប្រទេសថៃ ។ ពួកគេមានស្បែកខ្មៅ សក់រួញ និង លក្ខណៈមុខអាស៊ី ហើយត្រូវបានបង្កើតឡើងយ៉ាងស្តុកទុក។ [] ពួក​គេ​ជា ​អ្នក​បរបាញ់ ហើយ​ម្តងម្កាល​ពួកគេ​ប្រកប ​របរ​កសិកម្ម​រហ័ស ។ []

ប្រជាជននេះជឿលើ ប្រព័ន្ធសាសនា ជាមួយ ការ៉ី (ហៅថា "Karεy") ជាកម្លាំងអរូបីដែលត្រួតពិនិត្យសកម្មភាព និងអាកប្បកិរិយារបស់ពួកគេ។ ដើម្បីជៀសវាងការទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍របស់ ការ៉ី អវិជ្ជមាន មានបម្រាម និងច្បាប់ជៀសវាងដែលត្រូវអនុវត្តតាម។ ពួកគេជឿថា ការ៉ី អាចភ័យខ្លាចទៅឆ្ងាយ ឬទាក់ទាញដោយក្លិនផ្សេងៗ អាស្រ័យលើចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់ ការ៉ី ឧទាហរណ៍ ក្លិនមិនល្អរបស់ត្រីដុត។ [] ហេតុដូច្នេះហើយ នេះបាននាំឱ្យមានវចនានុក្រមក្លិនដ៏សម្បូរបែបនៅក្នុង ភាសាចាហៃ [] លក្ខណៈមួយក៏ត្រូវបានចែករំលែកក្នុងចំណោម ប្រជាជន Maniq ក្នុង ប្រទេសថៃ ផងដែរ។ []

ប្រជាជនដែល​ជា​ជនជាតិ​ដើម​ជា​ពូជពង្ស​រស់នៅ​ក្នុង​ការ​តាំង​ទីលំនៅ​អចិន្ត្រៃយ៍​នៅ​ផ្នែក​ខ្លះ​នៃ ​ឧទ្យាន Royal Belum State Park ដែល​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​ការ​ទាក់ទាញ​ភ្ញៀវ​ទេសចរ។ ពួកគេរស់នៅក្នុងភាពឯកោ ហើយភាគច្រើនទំនងជាខ្វះហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដូចជាផ្លូវថ្នល់ សាលារៀន សេវាសុខភាពជាដើម។ [] នេះបណ្តាលឱ្យអស់ធនធាន។ អត្រាមរណភាពរបស់ប្រជាជននៅតាមភូមិនានាតាមដងទន្លេ Kejar គឺខ្ពស់ដល់ទៅ 50% ចំពោះកុមារ ដោយសារ ជំងឺ serawan [] ជំងឺអាថ៌កំបាំងដែលបណ្តាលឱ្យចំនួនប្រជាជននៅទីនោះធ្លាក់ចុះពី 600 ទៅ 400 []

ទីតាំងភូមិសាស្ត្ររបស់ប្រជាជន ចាហៃ (មានទីតាំងនៅ ប៉េរ៉ាក់ ជិតព្រំដែន កេឡាន់តាន់ ) និងសហគមន៍ អូរ៉ាងអាស្លី ផ្សេងទៀតនៅ ឧបទ្វិបម៉ាឡេ ។

សក្ដានុពល​ចំនួន​ប្រជាជន​ចាហៃក្នុង ​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី មាន​ដូច​ខាង​ក្រោម៖

ឆ្នាំ [១០] [១០] [១០] [១០] [១០] [១១] [១០] 2000 [១២] ២០០៣ [១២] ២០០៤ [១៣] []
ចំនួនប្រជាជន ៦២១ ៥៤៦ ៧០២ ៧៦៩ ៧៤០ ១.០៤៩ ១.០៤៩ ១.២៤៤ ១.៨៤៣ ១.៨៤៣ ២.៣២៦

ការតាំងទីលំនៅផ្សេងទៀតរបស់ជនជាតិ ចាហៃនៅក្នុង ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី គឺ៖

  • RPS Air Banun, Gerik, ប៉េរ៉ាក់ [១៤]
  • Sungai Rual, ស្រុក ជេលី, រដ្ឋកេឡាន់តានយ [១៥]
  1. ១,០ ១,១ Kirk Endicott (2015). Malaysia's Original People: Past, Present and Future of the Orang Asli. NUS Press. p. 3. ល.ស.ប.អ. 978-99-716-9861-4. 
  2. "Jehai in Thailand". Joshua Project. Retrieved 2017-07-11.
  3. Helen Oon (2008). Malaysia. New Holland Publishers. pp. 55–56. ល.ស.ប.អ. 978-18-453-7971-1. 
  4. Douglas Richardson (2017). International Encyclopedia of Geography, 15 Volume Set: People, the Earth, Environment and Technology. John Wiley & Sons. p. 2240. ល.ស.ប.អ. 978-04-706-5963-2. 
  5. ៥,០ ៥,១ Sensory Adjectives in the Discourse of Food: A frame-semantic approach to language and perception. 2015. p. 23. ល.ស.ប.អ. 978-90-272-6880-8. 
  6. Ed Yong (6 November 2015). "Why Do Most Languages Have So Few Words for Smells?". The Atlantic. Retrieved 2017-07-11.
  7. "Proceedings of the 2nd International Conference on Human Capital and Knowledge Management" (PDF). ICHCKM. 2015. p. 168. Archived from the original (PDF) on 2017-12-16. Retrieved 2017-07-11.
  8. "Situation of the right to health of indigenous peoples in Asia". Asia Indigenous Peoples Pact. 1 March 2016. Retrieved 2017-07-11.
  9. Shanjeev Reddy (16 February 2016). "The Curse of Serawan". R.AGE. http://rage.com.my/dead-and-forgotten/. 
  10. ១០,០ ១០,១ ១០,២ ១០,៣ ១០,៤ ១០,៥ Nobuta Toshihiro (2009). "Living On The Periphery: Development and Islamization Among Orang Asli in Malaysia" (PDF). Center for Orang Asli Concerns. Retrieved 2018-01-19.
  11. Colin Nicholas (2000). The Orang Asli and the Contest for Resources. Indigenous Politics, Development and Identity in Peninsular Malaysia. Center for Orang Asli Concerns & International Work Group for Indigenous Affairs. ល.ស.ប.អ. 978-87-90730-15-4. https://www.iwgia.org/images/publications//0133_95_The_Orang_Asli_and_the_contest_for_resources.pdf។ បានយកមក 2018-01-19. 
  12. ១២,០ ១២,១ "Basic Data / Statistics". Center for Orang Asli Concerns. Archived from the original on 2020-10-29. Retrieved 2018-01-19.
  13. Alberto Gomes (2004). Modernity and Malaysia: Settling the Menraq Forest Nomads. Routledge. ល.ស.ប.អ. 978-11-341-0076-7. 
  14. Ronzi Mohd Yusoff, Joy Jacqueline Pereira, Sharina Abdul Halim, Hood Salleh & Mustaffa Omar. "Kemudahterancaman Perubahan Iklim: Kajian kes Komuniti Jahai di RPS Air Banun, Perak" (PDF). Institut Alam Sekitar dan Pembangunan (LESTARI). Retrieved 2017-07-11.{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  15. Dony Adriansyah, Ibrahim Busu, Hafzan Eva & Mohammad Muqtada (15 May 2015). "Geoheritage As The Basis For Geotourism Development: A Case Study In Jeli District, Kelantan, Malaysia". GeoJournal of Tourism and Geosites. ISSN 2065-0817. Retrieved on 2017-07-11.