សង្គ្រាមព្រំដែនថៃ-ឡាវ
| សង្គ្រាមព្រំដែនថៃ-ឡាវ សមរភូមិបានរ៉មកេឡា | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ផ្នែកនៃសង្គ្រាមឥណ្ឌូចិនទីបីដែលជាផ្នែកមួយនៃសង្គ្រាមត្រជាក់ | |||||||||
| Naun 1428.jpg ភ្នំ១៤២៨ សមរភូមិនៃសង្គ្រាមព្រំដែនថៃ-ឡាវ ឆ្នាំ១៩៨៨ ទិដ្ឋភាពពីឧទ្យានជាតិភូសយដោ, ឆាតត្រៈកាន, ខេត្តពិស្ណុលោក. | |||||||||
| |||||||||
| ភាគីសង្គ្រាម | |||||||||
 Laos Vietnam
|
 Thailand
| ||||||||
| មេបញ្ជាការ និង មេដឹកនាំ | |||||||||
| Phoumi Vongvichit Trường Chinh
|
Chavalit Yongchaiyudh
| ||||||||
| សហេតុភាព និង ការខាងបង់ | |||||||||
| Laos: ~100 soldiers killed ~200 wounded[១] Vietnam: None |
Thailand: ~200 soldiers killed ~400 wounded[១] 2 aircraft (February)[២] | ||||||||
| ~1,000 total deaths | |||||||||
សង្គ្រាមព្រំដែនថៃ-ឡាវ ឬគេស្គាល់ជាភាសាថៃថា សមរភូមិបានរ៉មកេឡា ( ថៃ: สมรภูมิบ้านร่มเกล้า or ยุทธการบ้านร่มเกล้า ; ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៨៧ ដល់ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៨៨) គឺជាការប្រឈមមុខគ្នាដ៏ខ្លីរវាងកងកម្លាំងថៃ និងឡាវ។ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងជម្លោះលើផែនទីដែលធ្វើឡើងដោយអ្នកអង្កេតជនជាតិបារាំងក្នុងឆ្នាំ១៩០៧ ដើម្បីគូសព្រំដែនរវាង សៀម និង ឥណ្ឌូចិនបារាំង នៅជួរភ្នំហ្លួងព្រះបាង ភាគខាងត្បូង។ កម្មសិទ្ធិរបស់ភូមិបានរ៉មកេឡា ជាប់ព្រំប្រទល់ខេត្តពិស្ណុលោក និងភូមិព្រំដែនតូចៗចំនួនបីនៅជាប់ខេត្តឧត្ដរឌិត្ថ ត្រូវបានទុកចោល។ នេះជាផែនទីដដែលដែលគូសបញ្ជាក់ពីជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ។ លក្ខណៈវិនិច្ឆ័យដែលបានព្រមព្រៀងគ្នាសម្រាប់កំណត់កម្មសិទ្ធិគឺតំបន់ទឹកធម្មជាតិ ប៉ុន្តែអ្នកបង្កើតផែនទីបារាំងពេលខ្លះមិនអើពើនឹងរឿងនេះទេ។ [៣] នៅពេលដែលទន្លេហឿង ដែលបានព្រមព្រៀងគ្នាបានបំបែកជាដៃទន្លេពីរ ភាគីទាំងពីរបានអះអាងផ្សេងគ្នាថាជាព្រំដែន ដែលទន្ទឹមនឹងជម្លោះកាប់ឈើបានបង្កឱ្យមានជម្លោះនេះ។
សមរភូមិ[កែប្រែ]
ឧប្បត្តិហេតុបាញ់ប្រហារតិចតួចជាបន្តបន្ទាប់បានកើតឡើងរវាងកងកម្លាំងថៃ និងឡាវក្នុងឆ្នាំ១៩៨៤។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៨៧ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធថៃបានកាន់កាប់ភូមិជម្លោះ បានរ៉មកេឡា ដោយលើកទង់ជាតិថៃពីលើទីតាំងនេះ។ រដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតឡាវ បានតវ៉ាយ៉ាងខ្លាំងដោយទទូចថាភូមិនេះជាផ្នែកមួយនៃស្រុកបំតែន នៃខេត្តសៃយៈបូលិ ។ ប្រទេសថៃបានឆ្លើយថា ភូមិនោះស្ថិតនៅក្នុងស្រុកឆាតត្រៈការ ( អាំភើ ) នៃខេត្តPhitsanulok។ ទ័ពពឡាវ បានធ្វើការវាយប្រហារមួយយប់ទៅលើយោធភូមិតូចរបស់ថៃ ដោយបានបណ្ដេញទាហានថៃចេញពីភូមិ ហើយជំនួសទង់ជាតិថៃដោយទង់ជាតិឡាវ។ ការប្រយុទ្ធគ្នាយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរបានបន្តជាច្រើនសប្តាហ៍រហូតដល់មានការប្រកាសបទឈប់បាញ់នៅថ្ងៃី ១៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នំ ១៩៨៨។
នៅថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៨៧ យន្តហោះ F-5 របស់ថៃបានទម្លាក់គ្រាប់បែកលើទីតាំងរបស់ឡាវនៅក្នុងតំបន់ ហើយមន្រ្តីឡាវបានអះអាងថា ប្រទេសថៃបានបាញ់ផ្លោងរហូតដល់ ១០គីឡូម៉ែត្រចូលទៅក្នុងខេត្តសាយ៉ាបុរី។ ការវាយប្រហារតាមអាកាសជាញឹកញាប់បានបន្តប្រឆាំងនឹងជនជាតិឡាវ ជាមួយនឹងការដោះដូរកាំភ្លើងធំ ហើយនៅពាក់កណ្តាលខែមករា ឆ្នាំ១៩៨៨ ថៃបានអះអាងថាបានធានាបាន៧០% នៃដីនៅជុំវិញភ្នំ១៤២៨។ ការប្រយុទ្ធគ្នាបានបន្តក្នុងខែកុម្ភៈ ខណៈឡាវនៅតែរក្សាទីតាំងខ្ពស់ជាយុទ្ធសាស្ត្រ ដោយការវាយប្រហារផ្លូវអាកាសរបស់ថៃបានបាត់បង់យន្តហោះចំនួន ២ គ្រឿង។ ការពិភាក្សានៅទីបំផុតបានកើតឡើងនៅថ្ងៃទី១៦-១៧ ហើយបទឈប់បាញ់នៅថ្ងៃទី១៩ បានធ្វើឱ្យភាគីទាំងពីរដកថយចម្ងាយ ៣គីឡូម៉ែត្រពីខ្សែទំនាក់ទំនង។
សង្រ្គាមរយៈពេលខ្លីបានទាមទារឱ្យមានអ្នកស្លាប់សរុបប្រហែល១ពាន់នាក់ [៤] ជនជាតិថៃបានរងទុក្ខកាន់តែខ្លាំងចាប់តាំងពីសង្គ្រាមជាច្រើនដែលពួកគេកំពុងវាយលុកទីតាំងរបស់ឡាវ។ ឧត្តមសេនីយ ឆាលីត យ៉ងចៃយុទ្ធ គឺជាមេបញ្ជាការកងទ័ពភូមិន្ទថៃនៅពេលមានសង្រ្គាម ហើយត្រូវបានរិះគន់ចំពោះការចូលរួមក្នុងវាប្រឆាំងនឹងការចង់បានរបស់ក្រសួងការបរទេសថៃ។ វៀតណាម បានជួយឡាវ ដោយបានបញ្ជូនកងទ័ពពីកងពលធំទី២របស់ខ្លួនទៅកាន់អាកាសយានដ្ឋានបាអានណាកក នៅសៃយ៉ៈបូលិ ដើម្បីគាំទ្រប្រតិបត្តិការយោធាចំពេលមានការប៉ះទង្គិចគ្នានៅតាមព្រំដែនជាមួយប្រទេសថៃ តាមបណ្តោយព្រំដែនកម្ពុជា–ថៃ។ [៥]
ផលវិបាក[កែប្រែ]
គណៈកម្មការព្រំដែនរួមថៃ-ឡាវ (JBC) ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៩៦ ដើម្បីបញ្ជាក់ព្រំដែនប្រវែង ១,៨១០គីឡូម៉ែត្រ និងដោះស្រាយភាពជាម្ចាស់នៃភូមិដែលមានជម្លោះ។ ព័ត៌មានគិតត្រឹម 2007[update]ការបោះបង្គោលព្រំដែនកំពុងបន្ត។ [៣]
ឯកសារយោង[កែប្រែ]
- ↑ ១,០ ១,១ Clodfelter, Micheal (2017). Warfare and Armed Conflicts: A Statistical Encyclopedia of Casualty and Other Figures, 1492-2015 (4th ed.). McFarland. p. 627. ល.ស.ប.អ. 9781476625850. https://books.google.com/books?id=kNzCDgAAQBAJ.Jefferson, North Carolina: McFarland. ISBN 978-0786474707
- ↑ "Major World Events - February 1988" (PDF). Stanford University. Archived from the original (PDF) on November 21, 2022.
- ↑ ៣,០ ៣,១ Supalak Ganjanakhundee (March 8, 2007). "Lao border talks progressing". The Nation. Archived from the original on October 5, 2012. Retrieved February 8, 2011.
Officials from both sides will start to conduct aerial photography for mapping this month before beginning the demarcation process and plan to complete the task by 2010.
{{cite web}}: More than one of|archivedate=and|archive-date=specified (help); More than one of|archiveurl=and|archive-url=specified (help) - ↑ Laos: a country study. Washington DC. 1995. p. 285. https://www.loc.gov/item/95017235/.
- ↑ Banerjee, Sumantra (1988-01-16). "New Tension Point". Economic and Political Weekly 23 (3).