សាធុ (ពាក្យបាលី)
បកប្រែជាភាសាដទៃ Sādhu | |
---|---|
Glossary of Buddhism |
សាធុ (មកពីសំស្រ្កឹត sādhu, "ល្អ, គុណធម៌, pious") ឬ Sathu ( ថៃ: สาธุ ) ជាពាក្យ បាលី នៃដើមកំណើត សំស្ក្រឹត ដែលត្រូវបានប្រើជារូបមន្តនៃការអនុមតិទាំងក្នុងបរិបទសាសនា និងខាងលោកិយនៅ អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ។ វាគឺជាប្រភេទនៃកំណែព្រះពុទ្ធសាសនានៃ 'អាម៉ែន' នៅក្នុង សាសនាអប្រាហាំ, [១] ឬ ស្វាហា នៅក្នុង យជ្ន ដែលជាទម្រង់នៃការសួរសុខទុក្ខផងដែរ។ [២] ទោះបីជាវាជា "ឃ្លាដែលមិនអាចបកប្រែបាន", [៣] វាអាចត្រូវបានបកប្រែជា "អាម៉ែន", [៤] "ល្អ", " បាទ " [៥] " អរគុណ ", [៦] "ខ្ញុំបានទទួល", [៧] "ធ្វើបានល្អ", [៨] "ដូច្នេះ" [៩] ឬ "ទាំងអស់នឹងល្អ" ។ [១០]
និរុត្តិសាស្ត្រ
[កែប្រែ]ពាក្យបាលី 'សាធុ' មកពីឫស សំស្រ្កឹត 'សាធ' ដែលមានន័យថា 'សម្រេច' 'ដើម្បីជោគជ័យ' ឬ 'ដើម្បីមានប្រសិទ្ធិភាព' ។ [១១] [១២] ដោយការបន្ថែមបច្ច័យ '-ុ' វាបង្កើត adjective មានន័យថា 'accomplished' ឬ 'efficient ។ [១៣] អត្ថន័យពិពណ៌នាអំពីនរណាម្នាក់ដែលបានទទួលជោគជ័យក្នុងការខិតខំខាងវិញ្ញាណ ឬខាងសីលធម៌របស់ពួកគេ។ [១៤] នៅក្នុងភាសាសំស្រ្កឹតបុរាណ នាមដែលពាក់ព័ន្ធរបស់វា sādhu សំដៅទៅលើបុគ្គលដែលមានគុណធម៌ ឬបរិសុទ្ធ ដែលបានលះបង់ជីវិតលោកិយ ដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលដៅខាងវិញ្ញាណ។ [១៥] ពាក្យនេះទាក់ទងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងឧត្តមគតិនៃការលះបង់ចោលកណ្តាលនៃទំនៀមទំលាប់សាសនារបស់ឥណ្ឌាដូចជា ព្រហ្មញ្ញសាសនា ពុទ្ធសាសនា និង សាសនាចេន ។ [១៦]
ប្រើ
[កែប្រែ]ពិធីសាសនា
[កែប្រែ]ពាក្យដដែលៗបីដងនៃ សាធុ គឺជាពិធី សាសនាព្រះពុទ្ធ ទូទៅដែលតំណាងឱ្យ គ្រឿងអលង្ការទាំងបីរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា គឺ ព្រះពុទ្ធ ព្រះធម៌ និង ព្រះសង្ឃ ។ [១៧]
ពេលខ្លះវាត្រូវបាននិយាយម្តងទៀតជាលើកទីបួនក្នុងសម្លេងវែងជាង និងសង្កត់ធ្ងន់។ ហេតុផលដែលពុទ្ធសាសនិកពោលថា “ សាធុ ” ទី៤ យ៉ាងយូរបែបនេះ អាចជាកិត្តិយសដល់បុគ្គលដែលប្រៀនប្រដៅបំផុត តាម មាគ៌ាដ៏ប្រសើរ ។ [១៨]
ពាក្យបញ្ចប់
[កែប្រែ]សាធុ ត្រូវបានគេឮជាញឹកញាប់ជាពាក្យបញ្ចប់នៅក្នុងកន្លែងសាសនា។ ពុទ្ធសាសនិកទាំងអស់អាចប្រើប្រាស់បាន ដូចជាព្រះសង្ឃ ដូនជី និងឧបាសក។ [១៩] គេនិយាយថាបន្ទាប់ពីទទួលបានការថ្វាយបង្គំ ព្រះធម្មទេសនា ( កិច្ចពិភាក្សាព្រះធម៌ ) ព្រមទាំងក្នុងបរិបទអាសគ្រាម។ ធម្មទេសនាតែងបញ្ចប់ធម្មទេសនាដោយប្រាថ្នាចង់បាននូវ ព្រះនិព្វាន ដែលបន្ទាប់មកដោយការបញ្ចប់ដោយ ឯកច្ឆ័ន្ទ ថា " សាធុ សាធុ សាធុ " ។ ពុទ្ធសាសនិកនិយាយថា " សាធុ សាធុ សាធុ " បីដង ដើម្បីឆ្លើយសំណួរសាសនា ឬបង្ហាញពីអារម្មណ៍សាសនារបស់ពួកគេ ប្រសិនបើពួកគេយល់ថាសំណើនោះពេញចិត្ត។
នៅពេលដែលព្រះសង្ឃភូមា ឧតិលោក បានដាស់តឿនអ្នកភូមិមិនព្រមបង់ពន្ធលើដី និងពន្ធលើការកាន់កាប់ ដើម្បីទទួលបានការគ្រប់គ្រងផ្ទះប្រឆាំងនឹង ចក្រភពអង់គ្លេស ជាធម្មតាគាត់បានបញ្ចប់សុន្ទរកថារបស់គាត់ដោយសួរអ្នកដែលទទួលយកការអធិប្បាយរបស់គាត់ថា សាធុ បីដង។ [២០]
នៅក្នុងទំនៀមទំលាប់ព្រះពុទ្ធសាសនាមួយចំនួន ដូចជា ពិធីបុណ្យវិសាខបូជា ពាក្យ សាធុ ជួនកាលត្រូវបានបន្តដោយសំឡេង ខ្យង [២១] ឬ សំឡេង គង ដើម្បីសម្គាល់ចុងបញ្ចប់នៃជំពូកនីមួយៗនៃគម្ពីរបាលីឃ្លា។ [២២]
រឿងល្អ
[កែប្រែ]"សាធុ" ក៏ត្រូវបានគេប្រើដើម្បីសំដៅទៅលើអ្វីដែលល្អ។ នៅក្នុង ធម្មបទ ខទី៣៥ ព្រះពុទ្ធបាននិយាយថា សាធុ ដើម្បីធ្វើឱ្យចិត្ត។ [២៣]
Hard to hold back, flighty, alighting where it will;it’s good (sādhu) to tame the mind; a tamed mind leads to bliss.
សម្រែកសម្រាប់ជ័យជំនះ
[កែប្រែ]សថោ គឺជាការយំសម្រាប់ភាពរីករាយនៅក្នុងរឿង វេទ បុរាណហើយវានៅតែត្រូវបានគេប្រើនៅក្នុងវប្បធម៌ហិណ្ឌូជាការស្រែកទូទៅនៃការយល់ព្រមនៅក្នុងសមរភូមិ។ [២៤] នៅក្នុងភាសាថៃនៃរឿងព្រេងមួយរបស់ ភគវេទគិត បកប្រែដោយ Eliakim Littell ពាក្យ សាថុ, សាថុ, ត្រូវបានដាក់នៅក្នុងមាត់របស់ស្តេច: [២៥]
The King will cry: "Sathu, sathu! It is good, it is good!"
ឧទាន
[កែប្រែ]ពាក្យនេះត្រូវបានពុទ្ធបរិស័ទប្រើនៅពេលអ្នកកាន់សាសនាសួរព្រះអង្គអំពីបញ្ហាជ្រៅ ឬពិបាក។ ដូច្នេះ សាធុ ត្រូវបានប្រើប្រាស់ម្តងម្កាលនៅក្នុង តិបិដក ជាឧទានមួយ។ ក្នុងគម្ពីរ វិន័យបិតក ដើម្បីបង្ហាញការដឹងគុណចំពោះអ្វីដែល ព្រះសារីបុត្ត បានមានព្រះបន្ទូល ព្រះពុទ្ធទ្រង់បានឆ្លើយតបថា ៖
សាធុ, សាធុ សារិបុត្ត !
អ្នកបើក
[កែប្រែ]សាធុ ក៏ត្រូវបានគេប្រើជាអ្នកបើកនៅក្នុងការអធិស្ឋានដល់រូបព្រះពុទ្ធ។ [២៦] វាក៏ត្រូវបានគេប្រើយ៉ាងទូលំទូលាយសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ដែលមិនមែនជាព្រះពុទ្ធសាសនា។ ជាឧទាហរណ៍ ពាក្យ សាធុ ត្រូវបានប្រើដោយទាហានដែលថ្វាយបង្គំ [២៧] ដល់ស្តេច [២៨] ឬដោយអ្នកជឿអធិស្ឋានដល់អាទិទេពដូចជាភូមា ណាត [២៩] និង <i id="mwmg">ទេវតា</i> ជាអ្នកបើក:
Sathu, sathu, we are so poor and suffering. May the great devata bestow a great blessing on us. May we be granted a child of our own.
វប្បធម៌ប្រជាប្រិយ
[កែប្រែ]បណ្តាញសង្គម
[កែប្រែ]Sādhu, sādhu, sādhu associated with three folding hands emoticon has become a popular comment on social networks as sign of reverence and encouragement.
តន្ត្រី
[កែប្រែ]Saathukaan (ថៃ: สาธุการ[៣០]) is the traditional melody used by Thai musicians for eulogy and oblation in honour of the Triple Gem, while as special Saathukaan played only by drums is an invitatory for great teachers.[៣១] Thai pop singer Boom Boom Cash produced a song entitled Sathu (ថៃ: สาธุ) in May 2018. contemporary worship music in Thailand also translates the Christian blessing as sathu, as in the translation of <i id="mwug">Blessed be your Name</i> (ថៃ: เพลง สาธุการพระนาม).[៣២]
- ↑ (ជាen) The Road to Angkor. 1959. pp. 113. https://books.google.com/books?id=7VIOAQAAIAAJ&q=sathu+cambodia.
- ↑ (ជាen) Studies in Asian History: Proceedings of the Asian History Congress, 1961. 1969. pp. 183. ល.ស.ប.អ. 978-0-210-22748-0. https://books.google.com/books?id=yFy5wY04HooC&q=myanmar+sadhu+sadhu+sadhu.
- ↑ (ជាen) Journey Into Burmese Silence. 1962. pp. 124. ល.ស.ប.អ. 978-90-70012-79-3. https://books.google.com/books?id=etsXAAAAIAAJ&q=myanmar+sadhu+sadhu+sadhu.
- ↑ (ជាfr) Studua Missionalia: Vol. 24. 1975. pp. 149.
- ↑ (ជាen) Nirvana and Other Buddhist Felicities. 1998-05-13. pp. 252. ល.ស.ប.អ. 978-0-521-57054-1. https://books.google.com/books?id=Z2go_y5KYyoC&q=sadhu&pg=PA547.
- ↑ (ជាen) One Life's Journey.
- ↑ (ជាen) Traditional Festivals of ASEAN.. 2003. pp. 42. https://books.google.com/books?id=WAaCAAAAMAAJ&q=sathu+cambodia.
- ↑ (ជាen) Myanmar Culture. 2006. pp. 38. https://books.google.com/books?id=3eMTAQAAIAAJ&q=myanmar+sadhu+sadhu+sadhu.
- ↑ (ជាen) Essays on Cultural Thailand. 1992. pp. 128. ល.ស.ប.អ. 978-974-7903-25-6. https://books.google.com/books?id=_nwfAAAAMAAJ&q=sathu+thailand.
- ↑ (ជាen) The Rice Birds: Folktales from Thailand. 2003. pp. 106. ល.ស.ប.អ. 978-974-480-029-9. https://books.google.com/books?id=4vUSAQAAIAAJ&q=sathu+blessing.
- ↑ Sanskrit-English dictionary: etymologically and philologically arranged with special reference to cognate Indo-European languages. New Delhi. 1994. pp. 1126. ល.ស.ប.អ. 978-81-215-0200-9.
- ↑ Buddhist Hybrid Sanskrit grammar and dictionary. Delhi. 1970. pp. 542. ល.ស.ប.អ. 978-81-208-0997-0.
- ↑ The practical Sanskrit-English dictionary: containing appendices on Sanskrit prosody and important literary and geographical names of ancient India. Delhi. 1989. ល.ស.ប.អ. 978-81-208-0567-5.
- ↑ Kuiper, F. B. J. (1961). "Review of Histoire de la langue sanskrite (= Collection "Les langues du monde", série Grammaire, Philologie, Littérature, X)". Indo-Iranian Journal 5 (1): 79–81. ISSN 0019-7246.
- ↑ Vedic literature: Saṃhitās and Brāhmaṇas. New Delhi. 2024. ល.ស.ប.អ. 978-93-88540-34-6.
- ↑ An introduction to Hinduism. Cambridge. 2011. ល.ស.ប.អ. 978-0-521-43878-0.
- ↑ An introduction to Buddhism: teachings, history and practices. New York. 2013. pp. 93. ល.ស.ប.អ. 978-0-521-85942-4.
- ↑ "Sadhu Sadhu Sadhu (Sadu Sadu Sadu)". The Budding Buddhist (in American English). 2021-08-07. Archived from the original on 2021-11-29. Retrieved 2022-04-01.
{{cite web}}
: More than one of|archivedate=
and|archive-date=
specified (help); More than one of|archiveurl=
and|archive-url=
specified (help) - ↑ Collins, Steven (1998-05-13) (ជាen). Nirvana and Other Buddhist Felicities. Cambridge University Press. pp. 547. ល.ស.ប.អ. 978-0-521-57054-1. https://books.google.com/books?id=Z2go_y5KYyoC&dq=sathu%2C+sathu&pg=PA547.
- ↑ Smith, Donald Eugene (2015-12-08) (ជាen). Religion and Politics in Burma. Princeton University Press. pp. 99. ល.ស.ប.អ. 978-1-4008-7879-6. https://books.google.com/books?id=BEjWCgAAQBAJ&dq=myanmar+sadhu+sadhu+sadhu&pg=PA99.
- ↑ (ជាen) Burma: The Anniversary. 1956. pp. 2. https://books.google.com/books?id=xxUoAAAAMAAJ&q=myanmar+sadhu+sadhu+sadhu.
- ↑ (ជាen) Of Beggars and Buddhas: The Politics of Humor in the Vessantara Jataka in Thailand. 2017-02-21. pp. 107. ល.ស.ប.អ. 978-0-299-30950-3. https://books.google.com/books?id=P_EZDgAAQBAJ&dq=sathu+thailand&pg=PA107.
- ↑ Sujato, Bhikkhu (2021). "Cittavagga Dhammapada English Translation by Bhikkhu Sujato". SuttaCentral. Retrieved 10 December 2023.
- ↑ Hopkins, E. Washburn (1931). "Hindu Salutations". Bulletin of the School of Oriental Studies, University of London 6 (2): 383. ISSN 1356-1898.
- ↑ Littell, Eliakim (1873) (ជាen). Littell's Living Age. T. H. Carter & Company. pp. 255.
- ↑ Kingshill, Konrad (1991) (ជាen). Ku Dæng -- Thirty Years Later: A Village Study in Northern Thailand, 1954-1984. Northern Illinois University, Center for Southeast Asian Studies. pp. 196. ល.ស.ប.អ. 978-1-877979-76-7. https://books.google.com/books?id=GFluAAAAMAAJ&q=sathu+sathu+sathu.
- ↑ Ruth, Richard A. (2010-09-16) (ជាen). In Buddha's Company: Thai Soldiers in the Vietnam War. University of Hawaii Press. pp. 44. ល.ស.ប.អ. 978-0-8248-6085-1. https://books.google.com/books?id=ilkEEAAAQBAJ&dq=sathu+thailand&pg=PA44.
- ↑ (ជាen) Phya Khankhaak, the Toad King: A Translation of an Isan Fertility Myth in Verse. Bucknell University Press. 1996. pp. 57. ល.ស.ប.អ. 978-0-8387-5306-4. https://books.google.com/books?id=-y3PlN2xLBIC&dq=sathu%2C+sathu&pg=PA57.
- ↑ Mackenzie, Donald Alexander (1929) (ជាen). Burmese Wonder Tales. Blackie & Son. pp. 172. https://books.google.com/books?id=FuUOAAAAQAAJ&q=myanmar+sadhu+sadhu+sadhu.
- ↑ "สาธุ" [Sathu]. www.thai-language.com. Retrieved 2022-04-01.
- ↑ Wong, Deborah (2001-08-15) (ជាen). Sounding the Center: History and Aesthetics in Thai Buddhist Performance. University of Chicago Press. pp. 269. ល.ស.ប.អ. 978-0-226-90585-3. https://books.google.com/books?id=KbAk4rSmgxQC&dq=sathu+blessing&pg=PA269.
- ↑ "สาธุการพระนาม". www.thaiworship.com. Retrieved 2022-04-01.