នគរជីទូ
ជីធូ (ក៏សរសេរថា Chihtu, Chitu ឬ Ch-ih-t'u ; សំស្ក្រឹត ៖ Raktamaritika ឬ Raktamrittika Chinese ; ភាសាម៉ាឡេ ៖ Tarah Marah ) គឺជារាជាណាចក្របុរាណមួយដែលបានរៀបរាប់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រប្រទេសចិន។ ពង្សាវតារ រាជវង្សស៊ុយ បានពិពណ៌នាអំពីនគរជឿនលឿនមួយហៅថា Chi Tu ក្នុងឆ្នាំ 607 នៅពេលដែលឆាងឈុនត្រូវបានបញ្ជូនធ្វើជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតនៅទីនោះ។ ទីតាំងរបស់ Chi Tu មានជម្លោះ; សំណើសម្រាប់ទីតាំងរបស់វារួមមានតំបន់នៅក្នុងរដ្ឋ កេឡានតាន ឬ ប៉ាហាង ក្នុង ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ឬនៅក្នុងខេត្ត សងខ្លា និង ប៉ាតានីភាគខាងត្បូង ប្រទេសថៃ ។ ភ័ស្តុតាងដ៏ល្អបំផុតដើម្បីគាំទ្រទ្រឹស្ដី កេឡានតានគឺថា នៅពេលដែលបេសកជនចាកចេញពី Chi Tu ពួកគេបានចំណាយពេល 10 ថ្ងៃដើម្បីជិះទូកទៅកាន់ ចម្ប៉ា នេះបង្ហាញថាព្រះរាជាណាចក្រស្ថិតនៅកន្លែងណាមួយ "ដែនដីក្រហម" ជុំវិញទន្លេសំខាន់នៃ កេឡានតាន ។ សិលាចារឹក ពុទ្ធគុប្ត ត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុង កេដាស បានរៀបរាប់អំពី Raktamrttika ដែលមានន័យថា "ដីក្រហម" ។
ប្រវត្តិសាស្ត្រ
[កែប្រែ]
នគរ Chi Tu ត្រូវបានគេជឿថាមានតាំងពីដើមឆ្នាំ 100 មុនគ.ស ដល់សតវត្សទី 6 នៃគ.ស។ [១] ព្រះនាមរបស់រាជវង្សគឺ Chu-dan (ដែលមានន័យថា ព្រះពុទ្ធគោត្តម ) ហើយស្តេចគឺ Li-fo-duo-se ។ [២] យោងតាមឯកសាររបស់ចិន Chi Tu ត្រូវបានសាងសង់ឡើងដោយជនជាតិ ខ្មែរ ( មន-ខ្មែរ ) ដែលជិះទូកពីឆ្នេរសមុទ្រ ហ្វូណន ( ឥណ្ឌូចិន ភាគខាងត្បូង) ដែលនៅទីបំផុតបានរៀបការជាមួយប្រជាជនក្នុងតំបន់។ "... Chi Tu ជាជនជាតិដើមកំណើតនៃហ្វូណន ដែលមានទីតាំងនៅក្នុងសមុទ្រភាគខាងត្បូង ជិះទូករាប់រយថ្ងៃទៅដល់ ដីភាគច្រើនមានពណ៌ក្រហម ទើបដាក់ឈ្មោះថា នគរដីក្រហម (Chi មានន័យថាក្រហម , Tu មានន័យថាផែនដី)។ ខាងកើតជាប់ព្រំប្រទល់ Po-Lo-La, ខាងលិចជាប់ Po-Lo-So, ខាងត្បូងជាប់នឹង Ho Lo Tan, រាប់ពាន់ម៉ាយការ៉េក្នុងផ្ទៃដី។ [៣] ព្រះរាជាមានមហេសី ៣ អង្គ ហើយនគរបានប្រកាន់យក ព្រះពុទ្ធសាសនា ... "។
Chi Tu រួមជាមួយនឹង លង្កាសុខា, កេដាស និងកន្លែងផ្សេងទៀតគឺជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មដ៏សំខាន់ដំបូងបង្អស់ (ប្រហែល 100 មុនគ.ស ដល់ 700 គ.ស.)។ [៤] ក្នុងអំឡុងពេលនេះ កប៉ាល់មកពី ប្រទេសចិន ហ្វូណន និង មហាសមុទ្រឥណ្ឌា នឹងឈប់នៅឆ្នេរសមុទ្រនៃ ឧបទ្វីបម៉ាឡេ ។ ពួកគេនឹងទទួលអ្នកដឹកជញ្ជូនក្នុងស្រុកដើម្បីដឹកជញ្ជូនទំនិញរបស់ពួកគេ ដោយប្រើក្បូន,ដំរី និងកម្លាំងមនុស្សនៅតាម បណ្តោយផ្លូវកាត់ដើមដំបូង និងផ្នែកមួយនៃ ផ្លូវគ្រឿងទេស បុរាណ។ ដល់ឆ្នាំ ៨០០ នៃគ.ស នគរ Chi Tu បានធ្លាក់ចុះ។ [៥]
- ↑ Museums, History and Culture in Malaysia. 2014. pp. 61–62. ល.ស.ប.អ. 978-99-716-9819-5.
- ↑ Early Civilizations of Southeast Asia. 2007. ល.ស.ប.អ. 978-0-7591-0279-8.
- ↑ Southeast Asia-China interactions: reprint of articles from the Journal of the Malaysian Branch, Royal Asiatic Society. 2007. ល.ស.ប.អ. 978-967-9948-38-7.
- ↑ Abu Talib Ahmad (2014). Museums, History and Culture in Malaysia. NUS Press. p. 61. ល.ស.ប.អ. 978-99-716-9819-5.
- ↑ Abu Talib Ahmad (2014). Museums, History and Culture in Malaysia. NUS Press. p. 62. ល.ស.ប.អ. 978-99-716-9819-5.