Jump to content

ស៊ីសុវត្ថិ កុសមៈ

ពីវិគីភីឌា
សម្ដេចព្រះមហាក្សត្រិយានី ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្សកុសុមៈនារីរតន៍សេរីវឌ្ឍនា
សម្ដេចព្រះមហាក្សត្រិយានី ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្សកុសុមៈនារីរតន៍សេរីវឌ្ឍនា
សម្ដេច​ព្រះបរមរាជិនីនាថកម្វុជទេឝ
រជ្ជកាល២០ មិថុនា ១៩៦០ – ៩ តុលា ១៩៧០
អង្គមុន ព្រះបាទ​សម្ដេច​ព្រះ​ នរោត្ដម សុរាម្រិត
អង្គក្រោយរបបរាជានិយមត្រូវបានលុបចោល
ចេង ហេង (ជាប្រធាន សាធារណរដ្ឋខ្មែរ)
រាជានុសិទ្ធិនរោត្តម សីហនុ
ចេង ហេង
សម្ដេច​ព្រះ​រាជ​អគ្គ​មហេសីនៃព្រះមហាក្សត្រកម្វុជទេឝ
ការកាន់កាប់២ មីនា ១៩៥៥ – ៣ មេសា ១៩៦០
រាជាភិសេក៦ មីនា ១៩៥៦
ប្រសូត៩ មេសា ១៩០៤
ភ្នំពេញ, សហភាពឥណ្ឌូចិន
សុគត27 មេសា 1975(1975-04-27) (អាយុ 71 ឆ្នាំ)
ប៉េកាំង, សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន
រាជពន្ធភាព ព្រះបាទ​សម្ដេច​ព្រះ​នរោត្ដម សុរាម្រិត
រាជបច្ឆាញាតិព្រះករុណាព្រះបាទ​សម្ដេច​ព្រះនរោត្ដម សីហនុ
ព្រះនាម
ស៊ីសុវត្ថិមុនីវង្ស កុសុមៈ នារីរ័ត្នសេរីវឌ្ឍនា
វង្សរាជវង្សស៊ីសុវត្ថិ (ដោយកំណើត)
រាជវង្សនរោត្ដម (ដោយរៀបអភិសេក)
បិតាព្រះករុណាព្រះបាទ​សម្ដេច​ព្រះស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស
មាតាសម្ដេច​ព្រះ​រាជ​អគ្គ​មហេសីនរោត្តម កានវិមាន នរល័ក្ខទេវី
សាសនាពុទ្ធសាសនាថេរវាទ

សម្ដេចព្រះមហាក្សត្រិយានី ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស កុសុមៈ នារីរ័ត្នសេរីវឌ្ឍនា (៩ មេសា ១៩០៤ - ២៧ មេសា ១៩៧៥) គឺជាព្រះមហាក្សត្រិយានីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយម ព្រះរាជធីតានៃ ព្រះករុណាព្រះបាទ​សសម្ដេចព្រះ ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស និង សម្ដេច​ព្រះ​រាជ​អគ្គ​មហេសីនរោត្តម កានវិមាន នរល័ក្ខទេវី|[] ជាសម្ដេចព្រះរាជអគ្គមហេសីនៃព្រះបាទ​សម្ដេច​ព្រះ ​នរោត្ដម សុរាម្រិត ព្រះមហាកញ្ចនកោដ្ឋ ជាព្រះវររាជមាតានៃព្រះករុណាព្រះបាទ​សម្ដេច​ព្រះ នរោត្ដម សីហនុ []។ សម្តេចព្រះមហាក្សត្រីយានីជាអម្ចាស់ ព្រះអង្គត្រូវបានគេ ចាត់ទុកជាមាតាជាតិនៃសិល្បៈខ្មែរ មាតាសប្បុរសធម៌ និងរាជកិច្ចដឹកនាំ ក្នុងការលើកកម្ពស់ការអប់រំ និងសុខុមាលភាពសង្គមនៅកម្ពុជា។ ព្រះអង្គក៏ជាអ្នកតស៊ូមតិដ៏រឹងមាំសម្រាប់សិទ្ធិស្ត្រី និងបានដើរតួនាទីយ៉ាងសកម្មក្នុងការលើកកម្ពស់ការអប់រំ និងការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់ស្ត្រីនាសម័យឯករាជ្យផងដែរ។

នៅក្រោយការ​ចូលព្រះ​ទិវង្គត​របស់​ ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស​ ដែលជាព្រះបិតា នាឆ្នាំ​១៩៤១ ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ​(បុត្រ) ត្រូវ បានក្រុមប្រឹក្សារាជបល្ល័ង្គមានបារាំងជាប្រធាន ​លើកឡើងគ្រងរាជ្យបន្ត។ នៅឆ្នាំ១៩៥៥ ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុបានដាក់រាជ្យ ថ្វាយព្រះវររាជបិតារបស់ព្រះអង្គគឺ ព្រះបាទនរោត្តម សុរាម្រិត គង់ក្នុងបរមសិរីរាជសម្បត្តិបន្ត ហើ្យទ្រង់យាងចូលនយោបាយ។ ពេលនោះសម្តេចស៊ីសុវត្ថិ កុសុមៈត្រូវបានតែងតាំងជាសម្តេចព្រះមហាក្សត្រីយានី។ បន្ទាប់ ពីការសោយព្រះទិវង្គតរបស់ ព្រះបាទនរោត្តម សុរាម្រិត(ជាស្វាមី) សម្តេចព្រះមហាក្សត្រីយានី ទ្រង់ បានរក្សាព្រះរាជឋានៈជាព្រះមហាក្សត្រិយានីដដែល(មានរាជបុព្វសិទ្ធិស្មើក្សត្រទ្រង់រាជ្យ) និងបន្តគង់ជានិមិត្តរូបនៃ រាជបល្ល័ង្គ និងរាជាធិបតេយ្យ ខណៈពេលដែល

បានឡើងកាន់តំណែងជាព្រះមហាក្សត្រ ប៉ុន្តែមានឋានៈជាព្រះអង្គម្ចាស់ជាជាងព្រះមហាក្សត្រ។ ផ្ទុយ​ទៅ​នឹង​អ្វី​ដែល​ត្រូវ​បាន​គេ​ចោទ​ប្រកាន់​ពេល​ខ្លះ ព្រះមហាក្សត្រិយានីមិន​ដែល​ជា​ព្រះមហាក្សត្រ​ទេ ព្រោះ​ការ​ស្នង​តំណែង​ជា​ស្ត្រី​ត្រូវ​បាន​ហាម​ឃាត់​ក្នុង​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ បន្ទាប់ពី រដ្ឋប្រហារឆ្នាំ ១៩៧០ សម្ដេចព្រះមហាក្សត្រិយានី ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ប៉ុន្តែបានរក្សាតំណែងរបស់ព្រះអង្គ មុនពេលត្រូវបានដកហូតឋានៈទាំងអស់ក្នុងអំឡុងពេលប្រកាសសាធារណៈរដ្ឋក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧០ ព្រះអង្គនៅតែស្ថិតនៅក្រោមការឃុំខ្លួនក្នុងព្រះបរមរាជវាំងរហូតដល់ព្រះរាជសុខភាពរបស់ព្រះអង្គធ្លាក់ចុះនៅឆ្នាំ១៩៧៣ ហើយព្រះអង្គត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យ និរទេសព្រះកាយទៅជួបព្រះរាជបុត្រារបស់ព្រះអង្គនៅទីក្រុងប៉េកាំង, សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។ ព្រះអង្គបានសោយពិរាល័យនៅទីក្រុងប៉េកាំង សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន នៅថ្ងៃទី២៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ក្នុងព្រះជន្មាយុ៧១ព្រះវស្សា ដោយព្រះរោគាពាធ ដប់ថ្ងៃបន្ទាប់ពីពួកខ្មែរក្រហមវាយដណ្តើមយកបានទីក្រុងភ្នំពេញ។

ព្រះរាជជីវប្រវត្តិ

[កែប្រែ]

សម្ដេចព្រះមហាក្សត្រិយានី ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្សកុសុមៈនារីរ័ត្នសិរីវឌ្ឍនា ប្រសូតនៅថ្ងៃទី៩ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩០៤ នារាជធានីភ្នំពេញ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ទ្រង់ជាព្រះរាជបុត្រីរបស់ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស «ព្រះបរមខត្តិយកោដ្ឋ» អតីតព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងសម្ដេចព្រះរាជអគ្គមហេសី នរោត្ដម កាញ្ចនវិមាន នរលក្ខណ៍ទេវី ព្រមទាំងមានព្រះរៀម-ព្រះអនុជក្សត្រាក្សត្រីបង្កើតចំនួន៦អង្គ៖

១.ព្រះអង្គម្ចាស់ក្សត្រា ស៊ីសុវត្ថិ ពិនណូរ៉េត

២.សម្ដេចព្រះរៀម ស៊ីសុវត្ថិ ថាវេតរង្សីនារីវង្ស

៣.សម្តេចព្រះរាជធីតា ស៊ីសុវត្ថិ សារីលេតលក្ខណ៍

៤.សម្តេចព្រះរាជធីតា ស៊ីសុវត្ថិ នារីរក្ស

៥.សម្តេចក្រុមព្រះ រាជាមាតុលាវង្សា ពិមុខជាបរមរាជនុសារក្ស ស៊ីសុវត្ថិ មុនីរ៉េត

៦.សម្តេចក្រុមហ្លួង ស៊ីសុវត្ថិ មុនីពង្ស

ឯកសារយោង

[កែប្រែ]

កំណត់

[កែប្រែ]
  1. "Cambodian Queen is dead in Peking". The New York Times. 28 April 1975. Retrieved 5 June 2020.
  2. Jacobsen, Trudy (2008). Lost Goddesses: The Denial of Female Power in Cambodian History. NIAS Press. ល.ស.ប.អ. 978-87-7694-001-0. 

មើលផងដែរ

[កែប្រែ]


មុនដោយ
សម្តេចព្រះអគ្គមហេសី មហាក្សត្រីយ៍ នរោត្តម កាញ្ចនវិមាន នរលក្ខណ៍ទេវី
ព្រះអគ្គមហេសីនំ នៃព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្ដេច​ព្រះស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស .
សម្ដេច​ព្រះ​រាជ​អគ្គ​មហេសីនៃព្រះមហាក្សត្រកម្វុជទេឝ តដោយ
សម្ដេច​ព្រះ​រាជ​អគ្គ​មហេសី ​នរោត្តម មុនីនាថ សីហនុ
ព្រះអគ្គមហេសីនំ នៃព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្ដេច​ព្រះ នរោត្ដម សីហនុ.