អាហ្វ្រិកខាងត្បូង

ពីវិគីភីឌា
សាធារណរដ្ឋអាហ្វ្រិកខាងត្បូង
បាវចនា
ǃke e꞉ ǀxarra ǁke (ភាសាហ្សាំ)
"ឯកភាពក្នុងភាពចម្រុះ"
ទីតាំងប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង (ក្រហម) នៅលើភូគោល
ទីតាំងប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង (ក្រហម) នៅលើភូគោល
រដ្ឋធានីប្រេតូរីយ៉ា (នីតិប្រតិបត្តិ)[២]
កាប់ (នីតិបញ្ញត្តិ)[២]
ប្លូមហ្វ្រង់តាញ (តុលាការ)[២]
ទីក្រុងធំបំផុតចូហានណេសបួរ[៣]
ភាសាផ្លូវការភាសាចំនួន ១១[១]
ក្រុមជនជាតិ
(ឆ្នាំ ២០១៩)[៤]
សាសនា
(ឆ្នាំ ២០១៦)[៥]
រដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋអាស្រ័យសភាឯកភូតដោយមានប្រធានាធិបតីប្រតិបត្តិ
ស៊ីរីល រ៉ាម៉ាហ្វូសា
ដេវីដ ម៉ាប៊ូហ្សា
អាម៉ុស ម៉ាសុនដូ
ណូស៊ីវីហ្វ ម៉ាពីសា-ណឹកាគូឡា
នីតិបញ្ញត្តិសភាតំណាងរាស្ត្រ
ក្រុមប្រឹក្សាជាតិ
រដ្ឋសភា
ទទួលឯករាជ្យពី 
៣១ ឧសភា ១៩១០
១១ ធ្នូ ១៩៣១
៣១ ឧសភា ១៩៦១
១៧ មិថុនា ១៩៩១
២៧ មេសា ១៩៩៤
៤ កុម្ភៈ ១៩៩៧
ក្រឡាផ្ទៃ
- ផ្ទៃសរុប
១,២២១,០៣៧ គ.ម   (ទី២៤)
- ផ្ទៃទឹក (%)
០.៣៨០
ប្រជាជន
- ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២១)
៦០,១៤២,៩៧៨[៦] (ទី២៣)
- ជំរឿន (ឆ្នាំ ២០១១)
៥១,៧៧០,៥៦០[៧]
៤២.៤ នាក់/គ.ម   (ទី១៦៩)
GDP (PPP)ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២១)
- សរុប
increase ៨៦២ ពាន់លានដុល្លារ[៨] (ទី៣២)
- ក្នុងម្នាក់
increase ១៤,២៣៩ ដុល្លារ[៨] (ទី៩៦)
GDP (ចារឹក)ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២១)
- សរុប
increase ៤១៥ ពាន់លានដុល្លារ[៨] (ទី៣៣)
- ក្នុងម្នាក់
increase ៦,៨៦១ ដុល្លារ[៨] (ទី៨៩)
ជីនី (២០១៤)positive decrease ៦៣.០[៩]
ខ្ពស់ណាស់
HDI (២០១៩)increase ០.៧០៩[១០]
ខ្ពស់ · ទី១១៤
រូបិយវត្ថុរ៉ង់ (ZAR)
ល្វែងម៉ោងUTC+២ (SAST)
ទម្រង់កាលបរិច្ឆេទទម្រង់ខ្លី៖
  • ឆ្នាំ/ខែ/ថ្ងៃ – yyyy/mm/dd[១១]
  • ឆ្នាំ-ខែ-ថ្ងៃ – yyyy-mm-dd[១២]
ទិសបើកបរឆ្វេង
កូដហៅទូរស័ព្ទ+២៧
កូដ ISO 3166ZA
ដែនកម្រិតខ្ពស់.za

ប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង (ភាសាអង់គ្លេស​៖ South Africa) ដោយមាន​ឈ្មោះ​ជាផ្លូវការ​ថា សាធារណរដ្ឋអាហ្វ្រិកខាងត្បូង (ភាសាអង់គ្លេស៖ Republic of South Africa) គឺជា​ប្រទេស​មួយ​ស្ថិតនៅ​ប៉ែក​ខាងត្បូងបង្អស់នៃ​ទ្វីបអាហ្វ្រិក​។ ជាមួយនឹងប្រជាជនជាង ៦០ លាននាក់ ប្រទេសមួយនេះមានទំហំផ្ទៃដីប្រមាណ ១,២១៩,៩១២ គម។ អាហ្វ្រិកខាងត្បូងមានរដ្ឋធានីចំនួនបីគឺ៖ ប្រេតូរីយ៉ា (នីតិប្រតិបត្តិ), ប្លូមហ្វង់តាញ (តុលាការ) និងកាប់ (នីតិបញ្ញត្តិ)។ ចំណែកឯទីក្រុងធំបំផុតក្នុងប្រទេសមានឈ្មោះថា ចូហានណេសបួរ ហើយប្រជាជនជាង ៨០% ជាជនជាតិស្បែកខ្មៅ។[១៣]

ប្រទេស​អាហ្វ្រិកខាងត្បូងមាន​ឆ្នេរសមុទ្រប្រវែង ២,៧៩៨ គីឡូម៉ែត្រ អូសបន្លាយតាមភាគត្បូងប្រទេសដោយជាប់នឹង​មហាសមុទ្រអាត្លង់ទិក និងមហាសមុទ្រឥណ្ឌា[១៤][១៥][១៣] រីឯព្រំដែនគោកវិញ អាហ្វ្រិកខាងត្បូងគឺស្ថិតនៅជាប់ប្រទេសណាមីប៊ី បុតស្វាណា និងស៊ីមបាវេនៅភាគខាងជើង ហើយនៅភាគខាងកើត និងឦសានដោយប្រទេសមូសំប៊ិក និងអេស្វាទីនី ហើយវាបានឡោមព័ទ្ធជុំវិញប្រទេសឡឺសូតូ[១៦]

ប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូងធ្លាប់ជាដែនដីអាណានិគមអង់គ្លេស និងទទួលឯករាជ្យពីអង់គ្លេសកាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩១០។ កាលពីដើមឡើយ អាហ្វ្រិកខាងត្បូងជា ប្រទេសមួយកាន់របបរាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យសភា ដែលមានឈ្មោះថា សហភាពអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ហើយត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរទៅជា "សាធារណរដ្ឋអាហ្វ្រិកខាងត្បូង" នៅថ្ងៃទី៣១ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៦១។

ប្រវត្តិសាស្ត្រ[កែប្រែ]

ភូមិសាស្ត្រ[កែប្រែ]

មើលផងដែរ[កែប្រែ]

ឯកសារយោង[កែប្រែ]

  1. ១,០ ១,១ The Constitution of the Republic of South Africa (2013 English version រ.រ.). Constitutional Court of South Africa. https://www.concourt.org.za/images/phocadownload/the_text/english-2013.pdf។ បានយកមក 24 មេសា 2022. 
  2. ២,០ ២,១ ២,២ South Africa at a glance | South African Government www.gov.za
  3. Principal Agglomerations of the World. Citypopulation.de
  4. Mid-year population estimates. Statistics South Africa (29 July 2019)
  5. South Africa – Community Survey 2016 www.datafirst.uct.ac.za
  6. Mid-year population estimates. Statistics South Africa (19 July 2021)
  7. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named cib11
  8. ៨,០ ៨,១ ៨,២ ៨,៣ World Economic Outlook Database, October 2021. មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ
  9. Gini Index. ធនាគារពិភពលោក
  10. Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene. កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ. 15 December 2020. pp. 343–346. ល.ស.ប.អ. 978-92-1-126442-5. http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf។ បានយកមក 24 មេសា 2022. 
  11. Data Source Comparison for en-ZA www.localeplanet.com
  12. Data Source Comparison for af-ZA www.localeplanet.com
  13. ១៣,០ ១៣,១ South Africa Fast Facts. SouthAfrica.info (April 2007) Archived from the original on 2008-07-19
  14. South African Maritime Safety Authority. South African Maritime Safety Authority
  15. Coastline The World Factbook. CIA Archived from the original on 2017-07-16
  16. Guy Arnold Lesotho: Year In Review 1996 – Britannica Online Encyclopedia Encyclopædia Britannica