អាហ្វ្រិកខាងត្បូង

សាធារណរដ្ឋអាហ្វ្រិកខាងត្បូង
ភាសាអង់គ្លេស៖	Republic of South Africa
ភាសាស៊ូលូ៖	iRiphabhuliki yaseNingizimu Afrika
ភាសាហ្សូសា៖	iRiphabhlikhi yoMzantsi Afrika
ភាសាអាហ្វ្រិកាន៖	Republiek van Suid-Afrika
ភាសាប៉េឌី៖	Repabliki ya Afrika-Borwa
ភាសាសូតូខាងត្បូង៖	Rephaboliki ya Afrika Borwa
ភាសាស្វាណា៖	Rephaboliki ya Aforika Borwa
ភាសាស្យូណា៖	Riphabliki ya Afrika Dzonga
ភាសាស្វាស៊ី៖	iRiphabhulikhi yaseNingizimu-Afrika
ភាសាវិនដា៖	Riphabuḽiki ya Afurika Tshipembe
ភាសាអ៊ិនដេបេឡេខាងត្បូង៖	iRiphabliki yeSewula Afrika
	ទង់ជាតិ វរលញ្ឆករ
	បាវចនា; ǃke e꞉ ǀxarra ǁke (ភាសាហ្សាំ); "ឯកភាពក្នុងភាពចម្រុះ"
	ភ្លេងជាតិ; "ភ្លេងជាតិអាហ្វ្រិកខាងត្បូង";
	ទីតាំងប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង (ក្រហម) នៅលើភូគោល
រដ្ឋធានី	ប្រេតូរីយ៉ា (នីតិប្រតិបត្តិ); កាប់ (នីតិបញ្ញត្តិ); ប្លូមហ្វ្រង់តាញ (តុលាការ)
ទីក្រុងធំបំផុត	ចូហានណេសបួរ
ភាសាផ្លូវការ	ភាសាចំនួន ១១ អង់គ្លេស; ស៊ូលូ; ស្វាស៊ី; អាហ្វ្រិកាន; សេប៉េឌី; សេសូតូ; សេស្វាណា; ស៊ីស្យូណា; ហ្សូសា; ស៊ីវិនដា; អ៊ិនដេបេឡេ;
ក្រុមជនជាតិ (ឆ្នាំ ២០១៩)	៨០.៧% ជនជាតិស្បែកខ្មៅ; ៨.៨% ជនជាតិចម្រុះ; ៧.៩% ជនជាតិស្បែកស; ២.៦% អាស៊ី;
សាសនា (ឆ្នាំ ២០១៦)	៧៨.០% គ្រិស្តសាសនា; —៥៨.៣% ប្រូតេស្តង់; —១៩.៧% និកាយគ្រិស្តផ្សេងៗ; ១០.៩% គ្មានជំនឿសាសនា; ៤.៤% ជំនឿប្រពៃណី; ១.៦% ឥស្លាមសាសនា; ១.០% ហិណ្ឌូសាសនា; ២.៧% សាសនាផ្សេងៗទៀត; ១.៤% មិនបានកំណត់;
រដ្ឋាភិបាល	សាធារណរដ្ឋអាស្រ័យសភាឯកភូតដោយមានប្រធានាធិបតីប្រតិបត្តិ
- ប្រធានាធិបតី	ស៊ីរីល រ៉ាម៉ាហ្វូសា
- អនុប្រធានាធិបតី	ដេវីដ ម៉ាប៊ូហ្សា
- ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជាតិ	អាម៉ុស ម៉ាសុនដូ
- ប្រធានរដ្ឋសភា	ណូស៊ីវីហ្វ ម៉ាពីសា-ណឹកាគូឡា
នីតិបញ្ញត្តិ	សភាតំណាងរាស្ត្រ
- សភាជាន់ខ្ពស់	ក្រុមប្រឹក្សាជាតិ
- សភាជាន់ទាប	រដ្ឋសភា
ទទួលឯករាជ្យពី ចក្រភពអង់គ្លេស
- សហភាពអាហ្វ្រិកខាងត្បូង	៣១ ឧសភា ១៩១០
- រដ្ឋបាលស្វយ័ត	១១ ធ្នូ ១៩៣១
- សាធារណរដ្ឋ	៣១ ឧសភា ១៩៦១
- ច្បាប់អាប៉ាថេដត្រូវបានលុបបំបាត់	១៧ មិថុនា ១៩៩១
- ប្រជាធិបតេយ្យូបនីយកម្ម	២៧ មេសា ១៩៩៤
- រដ្ឋធម្មនុញ្ញបច្ចុប្បន្ន	៤ កុម្ភៈ ១៩៩៧
ក្រឡាផ្ទៃ
- ផ្ទៃសរុប	១,២២១,០៣៧ គ.ម២ (ទី២៤)
- ផ្ទៃទឹក (%)	០.៣៨០
ប្រជាជន
- ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២១)	៦០,១៤២,៩៧៨ (ទី២៣)
- ជំរឿន (ឆ្នាំ ២០១១)	៥១,៧៧០,៥៦០
- ដង់ស៊ីតេ	៤២.៤ នាក់/គ.ម២ (ទី១៦៩)
GDP (PPP)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២១)
- សរុប	៨៦២ ពាន់លានដុល្លារ (ទី៣២)
- ក្នុងម្នាក់	១៤,២៣៩ ដុល្លារ (ទី៩៦)
GDP (ចារឹក)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២១)
- សរុប	៤១៥ ពាន់លានដុល្លារ (ទី៣៣)
- ក្នុងម្នាក់	៦,៨៦១ ដុល្លារ (ទី៨៩)
ជីនី (២០១៤)	៦៣.០; ខ្ពស់ណាស់
HDI (២០១៩)	០.៧០៩; ខ្ពស់ · ទី១១៤
រូបិយវត្ថុ	រ៉ង់ (ZAR)
ល្វែងម៉ោង	UTC+២ (SAST)
ទម្រង់កាលបរិច្ឆេទ	ទម្រង់ខ្លី៖ ឆ្នាំ/ខែ/ថ្ងៃ – yyyy/mm/dd; ឆ្នាំ-ខែ-ថ្ងៃ – yyyy-mm-dd;
ទិសបើកបរ	ឆ្វេង
កូដហៅទូរស័ព្ទ	+២៧
កូដ ISO 3166	ZA
ដែនកម្រិតខ្ពស់	.za

ប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង (ភាសាអង់គ្លេស៖ South Africa) ដោយមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា សាធារណរដ្ឋអាហ្វ្រិកខាងត្បូង (ភាសាអង់គ្លេស៖ Republic of South Africa) គឺជាប្រទេសមួយស្ថិតនៅប៉ែកខាងត្បូងបង្អស់នៃទ្វីបអាហ្វ្រិក។ ជាមួយនឹងប្រជាជនជាង ៦០ លាននាក់ ប្រទេសមួយនេះមានទំហំផ្ទៃដីប្រមាណ ១,២១៩,៩១២ គម^២។ អាហ្វ្រិកខាងត្បូងមានរដ្ឋធានីចំនួនបីគឺ៖ ប្រេតូរីយ៉ា (នីតិប្រតិបត្តិ), ប្លូមហ្វង់តាញ (តុលាការ) និងកាប់ (នីតិបញ្ញត្តិ)។ ចំណែកឯទីក្រុងធំបំផុតក្នុងប្រទេសមានឈ្មោះថា ចូហានណេសបួរ ហើយប្រជាជនជាង ៨០% ជាជនជាតិស្បែកខ្មៅ។^[១៣]

ប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូងមានឆ្នេរសមុទ្រប្រវែង ២,៧៩៨ គីឡូម៉ែត្រ អូសបន្លាយតាមភាគត្បូងប្រទេសដោយជាប់នឹងមហាសមុទ្រអាត្លង់ទិក និងមហាសមុទ្រឥណ្ឌា។^[១៤]^[១៥]^[១៣] រីឯព្រំដែនគោកវិញ អាហ្វ្រិកខាងត្បូងគឺស្ថិតនៅជាប់ប្រទេសណាមីប៊ី បុតស្វាណា និងស៊ីមបាវេនៅភាគខាងជើង ហើយនៅភាគខាងកើត និងឦសានដោយប្រទេសមូសំប៊ិក និងអេស្វាទីនី ហើយវាបានឡោមព័ទ្ធជុំវិញប្រទេសឡឺសូតូ។^[១៦]

ប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូងធ្លាប់ជាដែនដីអាណានិគមអង់គ្លេស និងទទួលឯករាជ្យពីអង់គ្លេសកាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩១០។ កាលពីដើមឡើយ អាហ្វ្រិកខាងត្បូងជា ប្រទេសមួយកាន់របបរាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យសភា ដែលមានឈ្មោះថា សហភាពអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ហើយត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរទៅជា "សាធារណរដ្ឋអាហ្វ្រិកខាងត្បូង" នៅថ្ងៃទី៣១ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៦១។

ប្រវត្តិសាស្ត្រ[កែប្រែ]

ភូមិសាស្ត្រ[កែប្រែ]

មើលផងដែរ[កែប្រែ]

ប្រទេសនៅអាហ្វ្រិក

ឯកសារយោង[កែប្រែ]

↑ ^១,០ ^១,១ The Constitution of the Republic of South Africa (2013 English version រ.រ.). Constitutional Court of South Africa. https://www.concourt.org.za/images/phocadownload/the_text/english-2013.pdf។ បានយកមក 24 មេសា 2022.
↑ ^២,០ ^២,១ ^២,២ "South Africa at a glance | South African Government". www.gov.za. Archived from the original on 26 ឧសភា 2020. Retrieved 24 មេសា 2022.
↑ "Principal Agglomerations of the World". Citypopulation.de. Archived from the original on 25 ធ្នូ 2018. Retrieved 24 មេសា 2022.
↑ "Mid-year population estimates" (PDF). Statistics South Africa. 29 July 2019. Archived (PDF) from the original on 29 កក្កដា 2019. Retrieved 24 មេសា 2022.
↑ "South Africa – Community Survey 2016". www.datafirst.uct.ac.za. Archived from the original on 25 វិច្ឆិកា 2018. Retrieved 24 មេសា 2022.
↑ "Mid-year population estimates" (PDF). Statistics South Africa. 19 July 2021. Archived (PDF) from the original on 29 កក្កដា 2019. Retrieved 24 មេសា 2022.
↑ Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named cib11
↑ ^៨,០ ^៨,១ ^៨,២ ^៨,៣ "World Economic Outlook Database, October 2021". មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ. Archived from the original on 7 ធ្នូ 2021. Retrieved 24 មេសា 2022.
↑ "Gini Index". ធនាគារពិភពលោក. Archived from the original on 29 ឧសភា 2020. Retrieved 24 មេសា 2022.
↑ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene. កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ. 15 December 2020. pp. 343–346. ល.ស.ប.អ. 978-92-1-126442-5. http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf។ បានយកមក 24 មេសា 2022.
↑ "Data Source Comparison for en-ZA". www.localeplanet.com. Archived from the original on 16 សីហា 2021. Retrieved 24 មេសា 2022.
↑ "Data Source Comparison for af-ZA". www.localeplanet.com. Archived from the original on 5 ឧសភា 2021. Retrieved 24 មេសា 2022.
↑ ^១៣,០ ^១៣,១ "South Africa Fast Facts". SouthAfrica.info. April 2007. Archived from the original on 19 កក្កដា 2008. Retrieved 24 មេសា 2022. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
↑ "South African Maritime Safety Authority". South African Maritime Safety Authority. Archived from the original on 29 ធ្នូ 2008. Retrieved 24 មេសា 2022. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
↑ "Coastline". The World Factbook. CIA. Archived from the original on 16 កក្កដា 2017. Retrieved 24 មេសា 2022. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
↑ Guy Arnold. "Lesotho: Year In Review 1996 – Britannica Online Encyclopedia". Encyclopædia Britannica. Archived from the original on 22 មិថុនា 2013. Retrieved 24 មេសា 2022.

អត្ថបទនេះគឺជាអត្ថបទខ្លីមិនពេញលេញ។ លោកអ្នកអាចជួយវីគីភីឌាដោយសរសេរពង្រីកបន្ថែម។

[constitution-1] ១,០ ^១,១ The Constitution of the Republic of South Africa (2013 English version រ.រ.). Constitutional Court of South Africa. https://www.concourt.org.za/images/phocadownload/the_text/english-2013.pdf។ បានយកមក 24 មេសា 2022.

[South_Africa_at_a_glance-2] ២,០ ^២,១ ^២,២ "South Africa at a glance | South African Government". www.gov.za. Archived from the original on 26 ឧសភា 2020. Retrieved 24 មេសា 2022.

[3] "Principal Agglomerations of the World". Citypopulation.de. Archived from the original on 25 ធ្នូ 2018. Retrieved 24 មេសា 2022.

[4] "Mid-year population estimates" (PDF). Statistics South Africa. 29 July 2019. Archived (PDF) from the original on 29 កក្កដា 2019. Retrieved 24 មេសា 2022.

[5] "South Africa – Community Survey 2016". www.datafirst.uct.ac.za. Archived from the original on 25 វិច្ឆិកា 2018. Retrieved 24 មេសា 2022.

[6] "Mid-year population estimates" (PDF). Statistics South Africa. 19 July 2021. Archived (PDF) from the original on 29 កក្កដា 2019. Retrieved 24 មេសា 2022.

[cib11-7] Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named cib11

[IMF_2021-8] ៨,០ ^៨,១ ^៨,២ ^៨,៣ "World Economic Outlook Database, October 2021". មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ. Archived from the original on 7 ធ្នូ 2021. Retrieved 24 មេសា 2022.

[wb-gini-9] "Gini Index". ធនាគារពិភពលោក. Archived from the original on 29 ឧសភា 2020. Retrieved 24 មេសា 2022.

[UNHDR-10] Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene. កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ. 15 December 2020. pp. 343–346. ល.ស.ប.អ. 978-92-1-126442-5. http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf។ បានយកមក 24 មេសា 2022.

[11] "Data Source Comparison for en-ZA". www.localeplanet.com. Archived from the original on 16 សីហា 2021. Retrieved 24 មេសា 2022.

[12] "Data Source Comparison for af-ZA". www.localeplanet.com. Archived from the original on 5 ឧសភា 2021. Retrieved 24 មេសា 2022.

[safacts-13] ១៣,០ ^១៣,១ "South Africa Fast Facts". SouthAfrica.info. April 2007. Archived from the original on 19 កក្កដា 2008. Retrieved 24 មេសា 2022. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)

[14] "South African Maritime Safety Authority". South African Maritime Safety Authority. Archived from the original on 29 ធ្នូ 2008. Retrieved 24 មេសា 2022. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)

[15] "Coastline". The World Factbook. CIA. Archived from the original on 16 កក្កដា 2017. Retrieved 24 មេសា 2022. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)

[16] Guy Arnold. "Lesotho: Year In Review 1996 – Britannica Online Encyclopedia". Encyclopædia Britannica. Archived from the original on 22 មិថុនា 2013. Retrieved 24 មេសា 2022.

[១]

[២]

[៣]

[៤]

[៥]

[៦]

[៧]

[៨]

[៩]

[១០]

[១១]

[១២]

[១៣]

[១៤]

[១៥]

[១៦]