កាំង ហ្កិច អ៊ាវ

ពីវិគីភីឌា
កាំង ហ្កិច អ៊ាវ
កើត១៧ វិច្ឆិកា ១៩៤២
ភូមិពៅវើយ ឃុំពាមបាង ស្រុកស្ទោង ខេត្តកំពង់ធំ ប្រទេសកម្ពុជា
ស្លាប់២ កញ្ញា ២០២០
(អាយុ ៧៨ ឆ្នាំ)
មន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត ភ្នំពេញ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
សញ្ជាតិខ្មែរ
ឈ្មោះផ្សេងទៀតសមមិត្តឌុច
ហង្ស ពិន
ត្រូវបានគេស្គាល់ថាលេខាគណៈកម្មាធិការមន្ទីរ ស-២១
គណបក្ស​នយោបាយ
បក្សកុម្មុយនិស្តកម្ពុជា
បន្ទុកឧក្រិដ្ឋកម្ម
ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ
ពិន័យព្រហ្មទណ្ឌ
ជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ៣០ ឆ្នាំ តែត្រូវតំឡើងទៅអស់មួយជីវិតនៅថ្ងៃទី២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១២
ពន្ធភាពឈឹម សុផល (?–១៩៩៥)
មាតាបិតាឪពុក៖ កាំង គី
ម្តាយ៖ កាំង គីមស៊ីវ

កាំង ហ្កិច អ៊ាវ ឬអាចសរសេរថា កាំង ហ្កេចអ៊ាវ (ហៅ មិត្តឌុច) គឺជាលេខាគណៈកម្មាធិការមន្ទីរ ស-២១ នៅ​ក្នុង​របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យដែលដឹកនាំដោយខ្មែរក្រហម ពីឆ្នាំ១៩៧៥ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៩។ លោកត្រូវ​គេ​ចោទ​ប្រកាន់​លើ​ករណី​បួន គឺ​បទ​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​សង្គ្រាម ឧក្រិដ្ឋកម្ម​ប្រឆាំង​មនុស្ស​ជាតិ បទ​ធ្វើ​មនុស្ស​ឃាត និង​ការ​ធ្វើ​ទុក្ខ​ទារុណកម្ម​ទៅ​លើ​អ្នក​ទោស។

លោកកាំង ហ្កេច អ៊ាវគឺជាអ្នកដែលទទួលខុសត្រូវមកលើការសម្លាប់មនុស្សរាប់ពាន់នាក់។ ខុសពីកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមផ្សេងទៀត ឌុចបានសារភាព ប្រគល់ខ្លួនឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជានៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៩។ ក្នុងរយៈកាលចាប់ខ្លួនរបស់ឌុច លោកបាននិយាយរៀបរាប់ប្រាប់តុលាការកម្ពុជាអំពីរឿងដ៏លម្អិតៗនៅក្នុងគុក ស-២១ និងនៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យជារួម។ សេចក្តីរបាយការណ៍របស់ឌុចទាំងនោះគឺជាពន្លឺដែលបំភ្លឺឱ្យជនជាតិខ្មែរនិងបរទេសដឹងអំពីភាពឃោរឃៅនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។[១][២]

ដើមជីវិតនិងការសិក្សាពីកុមារភាព[កែប្រែ]

កុមារា កាំង​ហ្កេកអ៊ាវ បាន​ចាប់​ផ្តើម​ចូលរៀន​ក្នុង​សាលា​ពោធិ៍​អណ្តែត ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​វត្ត​ក្បែរ​ភូមិ​ដែល​គាត់​រស់នៅ។ បន្ទាប់​មក​ទៀត កាំង ហ្កិច​អ៊ាវ បាន​ផ្លាស់​ទៅ​រៀន​នៅ​សាលា​បឋម​សិក្សា​កំពង់​ចិន​វិញ ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្បែរ​សាលា​ចាស់​នោះ​ដែរ។ កាំង ហ្កិច​អ៊ាវ ជា​មនុស្ស​ដែល​ញៀន​នឹង​ការ​អាន​សៀវភៅ ហើយ​កម្រ​ចេញ​ពី​ផ្ទះ​ណាស់។ តាមរយ: លាម សារុន អតីត​ព្រះសង្ឃ​គង់​នៅ​វត្ត​ឧណ្ណាលោម ហើយ​ក៏​ជា​អតីត​មិត្ត​ជិត​ស្និទ្ធ​របស់ កាំង​ហ្កេកអ៊ាវ ដែល​ទស្សនាវដ្តី​ស្វែង​រក​ការ​ពិត​នៃ​មជ្ឈមណ្ឌល​ឯកសារ​កម្ពុជា លេខ​៦ ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ​២០០០ បាន​ដក​ស្រង់​នោះ ឱ្យ​ដឹង​ថា កាំង​ហ្កេកអ៊ាវ ជា​សិស្ស​ម្នាក់​ដែល​រៀន​ពូកែ​ខ្លាំង​ណាស់ ៖ «រៀន​នៅ​កំពង់ធំ​ល្បី​វា​រៀន​ពូកែ​ខាង គណិត​វិទ្យា គឺ​លេខ​១ រហូត ប្រឡង​ទូទាំង​ប្រទេស​គឺ​វា​ជាប់​លេខ​១​ទៀត។ ដល់​វា​រៀន​ជាប់​បាក់អង ទៅ​ប្រឡង​ធ្វើ​សាស្ត្រាចារ្យ ជាប់​ទៀត។ ដល់​ពេល​ចេញ​មក​វិញ រៀន​យក​សញ្ញាបត្រ​ជាមួយ​ខ្ញុំ​ខាង​អក្សរសាស្ត្រ​នៅ​សកល​វិទ្យាល័យ​ភ្នំពេញ​វិញ អត់​យក​គណិត​វិទ្យា​ទេ»។

ជីវិតយុវវ័យនិងការសិក្សា[កែប្រែ]

នៅ​ឆ្នាំ​១៩៦១ ពេល​ដែល​ពេញ​វ័យ ១៩​ឆ្នាំ យុវជន កាំង​ហ្កេកអ៊ាវ បាន​ប្រឡង​ជាប់​សញ្ញាបត្រ​មធ្យម​សិក្សា​បឋម​ភូមិ ហើយ​រូប​គាត់​ក៏​បាន​ទៅ​បន្ត​ការ​សិក្សា​នៅ​វិទ្យាល័យ​សូរ្យ​វរ្ម័ន​ទី​២ ក្នុង​ទឹក​ដី​ខេត្ត​សៀមរាប។ ការ​សិក្សា​នៅ​ឯ​ខេត្ត​សៀមរាប យុវជន កាំង ហ្កិច​អ៊ាវ បាន​ប្រឡង​ជាប់​មធ្យម​សិក្សា​បត្រ​ភាគ​ទី​១។ ក្នុង​ឆ្នាំ​១៩៦២ យុវជន កាំង ហ្កិច​អ៊ាវ បាន​មក​បន្ត​ការ​សិក្សា​ថ្នាក់​ទី​បញ្ចប់​នៅ​វិទ្យាល័យ​ស៊ីសុវត្ថិ រហូត​ប្រឡង​ជាប់​មធ្យម​សិក្សា​បត្រ​ភាគ​ទី​២ ផ្នែក​គណិត​សាស្ត្រ​ដោយ​ទទួល​បាន​និទ្ទេស​ល្អ​ទៀត​ផង។

ស្នាក់នៅជាមួយព្រះសង្ឃដើម្បីបន្តការសិក្សា[កែប្រែ]

នៅ​ក្នុង​ទស្សនាវដ្តី​ស្វែងរក​ការ​ពិត​លេខ​ដដែល បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា នៅ​ភ្នំពេញ កាំង ហ្កិច​អ៊ាវ ស្នាក់​នៅ​កុដិ​លេខ​៣ ក្នុង​វត្ត​ឧណ្ណាលោម។ លាម សារុន អតីត​ព្រះសង្ឃ​គង់​នៅ​វត្ត​ឧណ្ណាលោម​ដដែល​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា កាំង​ហ្កេកអ៊ាវ មាន​ឈ្មោះ​ហៅ​ក្រៅ​មួយ​ទៀត​ថា គៀវ។ គៀវ ជា​មនុស្ស​កើត​ក្នុង​ឆ្នាំ​មមី មាន​ចរិត​ស្លូត​បូត និង​មិន​ដែល​តប​ត​ជាមួយ​អ្នក​ណា​ឡើយ។ ក្រៅ​ពី​មាន​បុគ្គលិក​លក្ខណ:​រាបសារ គៀវ ក៏​មិន​និយម​ការ​ផឹក​ស៊ី​លេង​បៀ​ប៉ោ​ឡើយ តែ​គាត់​ជា​មនុស្ស​ម្នាក់​ដែល​ជាប់​ចិត្ត​នឹង​បារី ៖ «បើ​ចរិត​វា គឺ​បើ​វា​ខឹង អត់​ដែល​មាន​ត​នឹង​អ្នក​ណា​ទេ។ គេ​ប្រមាថ​វា គេ​ជេរ​វា​យ៉ាង​ម៉េច​ក៏​វា​អត់​ត ចិត្ត​ធ្ងន់។ រួច​បើ​ដឹង​តែ​គេ​កាទី​កាទើ រក​វ៉ៃ វា​បែរ​ជា​លួង​លោម​ទៅ​វិញ។ គ្មាន​ផឹក គ្មាន​ស៊ី។ បារី បើ​ថា​វា​ជក់ មួយ​ថ្ងៃ​ហ្នឹង គឺ​អុជ​បន្ត​រហូត​អស់​ពីរ​កញ្ចប់​ក៏​មាន បី​កញ្ចប់​ក៏​មាន ហើយ​ល្បែង​អត់​មាន​ទេ នៅ​ម៉ា​កុដិ អា​ណា​លេង​អី ក៏​វា​អត់​លេង​ដែរ»។

ដំណើរជីវិតនិងការសិក្សា[កែប្រែ]

ឆ្នាំ​១៩៦៤ យុវ​សិស្ស កាំង ហ្កិច​អ៊ាវ បាន​ចូល​រៀន​នៅ​វិទ្យាស្ថាន​គរុកោសល្យ​ដើម្បី​យក​វិញ្ញា​បន​បត្រ​ធ្វើ​ជា​សាស្ត្រាចារ្យ។ វិទ្យាស្ថាន​នេះ គ្រប់គ្រង​ដោយ​សាស្ត្រាចារ្យ​គណិត​សាស្ត្រ មក​ពី​ទីក្រុង​ប៉ារីស​ម្នាក់​ឈ្មោះ សុន សេន ដែល​ក្រោយ​មក​ក្លាយ​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ការពារ​ជាតិ​នៃ​របប​កម្ពុជា​ប្រជាធិបតេយ្យ។ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៨ ខែ​សីហា ឆ្នាំ​១៩៦៥ កាំង ហ្កិច​អ៊ាវ បាន​ទទួល​វិញ្ញា​បន​បត្រ​គ្រូ ហើយ​ត្រូវ​បាន​ចាត់​តាំង​ឱ្យ​ទៅ​បង្រៀន​នៅ​អនុវិទ្យាល័យ​ស្គន់ ដែល​ជា​ស្រុក​មួយ​របស់​ខេត្ត​កំពង់ចាម។ នៅ​ក្នុង​ទស្សនាវដ្តី​ស្វែងរក​ការ​ពិត​លេខ​ដដែល បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា ក្នុង​ឋាន:​ជា​អ្នក​បង្រៀន លោកគ្រូ កាំង ហ្កិចអ៊ាវ មាន​សិស្ស​ជា​ច្រើន​គោរព​ស្រឡាញ់​គាត់ ដែល​ខុស​ប្លែក​ពី​សាស្ត្រាចារ្យ​ដទៃ​ទៀត។

សំដីរបស់សិស្ស[កែប្រែ]

គឹម សួរ អតីត​សិស្ស​របស់ កាំង​ហ្កេកអ៊ាវ បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា គាត់​ជា​គ្រូ​បង្រៀន​ម្នាក់​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​សិស្ស​ជា​ច្រើន​និយម​ចូល​ចិត្ត​គាត់ ៖ «គាត់​ចូល​ចិត្ត​ជាមួយ​សិស្ស ស្និទ្ធ​ស្នាល​ជាមួយ​កូន​សិស្ស​ណាស់ ហើយ​កូន​សិស្ស​ហាក់​ដូចជា​ស្រឡាញ់​គាត់​ហ្នឹង​តែ​ម្តង។ ហើយ​ពេល​ហ្នឹង​គឺ​ថា សាស្ត្រាចារ្យ​ខ្លះ​គេ​ធ្វើ​ឫក​ធំ ធ្វើ​ឱ្យ​កូន​សិស្ស​ខ្លាច​ដល់​គ្រូ។ កាំង​ហ្កេកអ៊ាវ នេះ គឺ​មិន​ធ្វើ​ឱ្យ​កូន​សិស្ស​ខ្លាច​ទេ គាត់​ធ្វើ​ឱ្យ​កូន​សិស្ស​ស្រឡាញ់​រហូត​ដល់​កូន​សិស្ស​ឱប ឬ​ក៏​ចាប់​លើក​បោះ​អ៊ីចឹង ភាគ​ច្រើន​គឺ​កូន​សិស្ស​ស្រឡាញ់​គាត់​ណាស់»។ សូម​បញ្ជាក់​ផង​ដែរ​ថា ការ​សិក្សា​របស់ កាំង​ហ្កេកអ៊ាវ តែង​តែ​បាន​ទទួល​ការ​ជួយ​ជ្រោមជ្រែង​ទាំង​លុយ​កាក់ និង​ការ​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ពី​គ្រូ​របស់​គាត់​ឈ្មោះ កែ គីមហួត ជា​និច្ច។[២]

ចំណង់ចំណូលចិត្តខ្លះៗ[កែប្រែ]

កែ គីមហួត ជា​អ្នក​ប្រឆាំង​រាជានិយម​ដ៏​ស្រួច​ស្រាល់​បំផុត ហើយ​តាមរយ:​ការ​ណែនាំ​របស់​គាត់ កាំង​ហ្កេកអ៊ាវ ប្រាកដ​ជា​បាន​អាន​កាសែត​ដែល​និយាយ​អំពី​ចលនា​រំដោះ​នៅ​ទូទាំង​ពិភពលោក​នា​សម័យ​កាល​នោះ​ជាក់​ជា​មិន​ខាន។ ទ្រឹស្តី​មហា​លោត​ផ្លោះ​របស់​ប្រធាន ម៉ៅ សេទុង នៃ​ប្រទេស​ចិន តែងតែ​បាន​ជ្រាប​ចូល​ទៅ​ក្នុង​ផ្នត់​គំនិត​របស់ កាំង ហ្កិច​អ៊ាវ ហើយ​រូប​គាត់​តែង​តែ​និយាយ​ទិតៀន​ប្រឆាំង​ទៅ​នឹង​សក្តិ​ភូមិ រាជា​និយម អ្នក​មាន និង​របប​គ្រប់គ្រង​ថា បាន​ជិះជាន់​ប្រជាជន​ក្នុង​សង្គម​នោះ​ជា​និច្ច។ គួរ​រំឭក​ផង​ដែរ​ថា ក្នុង​ពេល​កំពុង​សិក្សា​នៅ​ខេត្ត​កំពង់ធំ កាំង ហ្កិច​អ៊ាវ មាន​មិត្ត​ជា​ច្រើន ដែល​ខ្លះ​នៅ​មាន​ជីវិត​រហូត​ដល់​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ ក្នុង​នោះ​មាន​ដូចជា សុខ ឃាង, សុម៉ាលី និង ហូ ងី ជា​ដើម ហើយ ហូ ងី ដែល​ប្រហែល​ជា​ស្លាប់​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៧០ គឺ​ជា​មិត្ត​ជិត​ដិត​បំផុត​របស់ កាំង ហ្កិច​អ៊ាវ។

មរណភាព[កែប្រែ]

បន្ទាប់ពីជាប់ពន្ធនាគារបានរយៈពេល ១០ ឆ្នាំ លោកតាកាំង ហ្កេចអ៊ាវក៏បានទទួលមរណភាពក្នុងអាយុ ៧៨ ឆ្នាំនៅថ្ងៃទី២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០ នៅឯមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត[៣][៤] ដោយសារតែវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩នៅកម្ពុជា សពរបស់លោកតាកាំង ហ្កេចអ៊ាវត្រូវបានយកទៅបូជាភ្លាមៗនៅថ្ងៃដដែលនោះដោយមិនបានធ្វើពិធីបុណ្យសព្វតាមប្រពៃណីទំនាមទម្លាប់ខ្មែរនោះទេ។[៥]

មើលផងដែរ[កែប្រែ]

ឯកសារយោង[កែប្រែ]

  1. "Propaganda, Torture and French Colonial Heritage: Looking into the Methods of the Khmer Rouge - Cambodia Tribunal Monitor". www.cambodiatribunal.org. Retrieved 25 November 2018.
  2. ២,០ ២,១ "Biography of Kang Kek Iew (Comrade Duch)". វិទ្យាបារាំង RFI. Retrieved 4 September 2020.
  3. ហូ, ថុនា (2 កញ្ញា 2020). "កាំង ហ្កេចអ៊ាវ ហៅ ឌុច អតីតប្រធានមន្ទីរសន្តិសុខ ស-២១ – Kang Kek Iew, former leader of S-21 prison". រស្មីកម្ពុជា. https://www.rasmeinews.com/archives/359350។ បានយកមក 4 កញ្ញា 2020. [តំណភ្ជាប់ខូច]
  4. ញឹម សុផល (2 កញ្ញា 2020) "ភ្ញៀវប្រចាំថ្ងៃ - លោក ហង្ស វណ្ណៈ៖ 'ការស្លាប់របស់ឌុច គឺជាការបាត់បង់អ្នកដឹងការពិតម្នាក់ពីអាថ៌កំបាំងរបស់ខ្មែរក្រហម' " វិទ្យុបារាំង RFI ដកស្រង់នៅថ្ងៃ 4 កញ្ញា 2020
  5. ស៊ុន ណារិន, ២ កញ្ញា ២០២០, "សព​​អតីត​ប្រធាន​មន្ទីរ​ស​២១​សម័យ​ខ្មែរ​ក្រហម លោក ឌុច ត្រូវ​បូជា​ដោយ​មិន​បាន​ធ្វើ​បុណ្យ​តាម​ប្រពៃណី​ខ្មែរ", VOA News

អានបន្ថែម​​[កែប្រែ]