ហឝ៌វម៌្មទី៤៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា
ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
No edit summary |
No edit summary |
||
| បន្ទាត់ទី៧៖ | បន្ទាត់ទី៧៖ | ||
| coronation = |
| coronation = |
||
| full name = ធូលីវ្រះបាទ ធូលីជេងវ្រះកម្រតេង អញឝ្រីហឝ៌វម្ម៌ទេវ |
| full name = ធូលីវ្រះបាទ ធូលីជេងវ្រះកម្រតេង អញឝ្រីហឝ៌វម្ម៌ទេវ |
||
| posthumous name = |
| posthumous name = សទាឝិវបទ |
||
| predecessor = [[ឧទយាទិត្យវម៌្មទី២]] |
| predecessor = [[ឧទយាទិត្យវម៌្មទី២]] |
||
| successor = [[ន្ឫបតេន្ទ្រវម៌្មទី២]] |
| successor = [[ជយវម៌្មទី៧]], [[ន្ឫបតេន្ទ្រវម៌្មទី២]] |
||
| religion = [[ពុទ្ធសាសនា]] |
| religion = [[ពុទ្ធសាសនា]] |
||
| spouse = |
| spouse = |
||
| បន្ទាត់ទី២៥៖ | បន្ទាត់ទី២៥៖ | ||
|}} |
|}} |
||
វ្រះបាទ'''ហឝ៌វម៌្មទី៤''' រជ្ជកាល (គ.ស ១០៦៦-១០៨០) ព្រះនាមពេលសោយរាជ្យ '''ធូលីវ្រះបាទ ធូលីជេងវ្រះកម្រតេង អញឝ្រីហឝ៌វម្ម៌ទេវ'''។ |
|||
១៥-វ្រះបាទ សទាសិវបទ vrah pāde Sadāçivapada= ព្រះបាទហស៌វរ្ម័នទី៣ Harsavarman III( 1066-1080 AC) ព្រះនាមពេលសោយរាជ្យ "ធូលី វ្រះបាទធូលីជេងវ្រះកម្រតេង អញស្រីហស៌វម្ម៌ទេវ" ។ |
|||
ព្រះអង្គជារាជបុត្រព្រះបាទ[[សូយ៌្យវម៌្មទី១]]។ ព្រាហ្មណ៍បុរោហិត [[យោគិឝ្វរបណ្ឌិត]] ឯកសារលោក[[ត្រឹង ងា|ត្រឹង-ងា]] ថារាជបុរោហិតព្រាហ្មណ៍ [[ទិវាករបណ្ឌិត]]។ ទ្រង់មានព្រះបរមមរណនាមថា '''វ្រះបាទសទាឝិវបទ'''។ ព្រះបាទន្ឫបតេន្ទ្រវម៌្មទី២ មានជាប់សាច់ញាតិជាមួយ ឬអាចជាព្រះអនុជព្រះបាទ[[ឧទយាទិត្យវម៌្មទី២]] និងហឝ៌វម៌្មទី៤។ ទ្រង់បានសោយរាជបន្តពីព្រះជេដ្ឋាព្រះអង្គ [[ឧទយាទិត្យវម៌្មទី២]] ហើយរាជធានីរបស់ទ្រង់ក៏អាចហៅថា ''យឝោធរបុរទីពីរ'' ក៏បានដែលមានមណ្ឌលនៅចំកណ្ដាលជា[[ប្រាសាទបាពួន]] សាងឡើងដោយព្រះភាតារបស់ទ្រង់ និង[[បារាយណ៍ខាងលិច]]ជា[[ស្ថាបត្យកម្មខ្មែរ#ស្រះ និង បារាយណ៍|បារាយណ៍]]ធំ។ |
|||
ព្រះអង្គជារាជបុត្តព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១ ។ ព្រាហ្មណ៍បុរោហិត យោគីស្វរបណ្ឌិត (yogiçvarapandita) ឯកសារលោកត្រឹង ងា ថារាជបុរោហិតព្រាហ្មណ៍ ទិវាករបណ្ឌិត (Divakarapandita) ។ |
|||
១៦-វ្រះបាទ ស្រីនឫបតីន្ទ្រវម៌្ម vrah pāde çrī Nrpatindravarmma ឬ វ្រះបាទកម្រតេងអញស្រីនឫបតីន្ទ្រវម្ម៌= ព្រះបាទ នឫកតីន្ទ្រវរ្ម័ន Narapatindravarman (1080-1113 AC) ។ |
|||
ព្រះអង្គគ្រងរាជ្យនៅរាជធានី យសោធបុរ ដោយសារជាប់សាច់ញាតិជាមួយ ឬអាចជាព្រះអនុជព្រះបាទ ឧទយាទិត្យវរ្ម័នទី២ និងហស៌វរ្ម័នទី៣ ។ |
|||
រជ្ជកាលរបស់ទ្រង់ច្របូកច្របល់ដោយសារការរំជើបរំជួលផ្ទៃក្នុងដែលនៅទីបញ្ចប់ទ្រង់មិនអាចច្បាំងបញ្ចប់សង្គ្រាមបាន។ ដូច្នេះ ហឝ៌វម៌្មទី៤ ទ្រង់ជាក្សត្រចុងក្រោយនៃសន្តតិវង្សរបស់ទ្រង់។ ស្ដេចស្នងរាជ្យបន្តពីទ្រង់គឺ [[ជយវម៌្មទី៧]] ជាក្សត្រជ្រែករាជ្យមកពីតំបន់[[ប្រាសាទវិមាយ|វិមាយ]] នៅ[[ខ្ពង់រាបគោរាជ]] នៅក្នុងប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន។<ref>[[#Higham2003|Higham, 2003]], pp.107 ff</ref> ប្រហែលជាហឝ៌វម៌្មទ្រង់មិនទាន់បានសុគតនៅឡើយទេក្នុងឆ្នាំ ១០៨០ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញទ្រង់បានបោះបង់[[អង្គរ]]ចោលទៅវិញទេ និង បានភៀសព្រះកាយទៅខាងត្បូងវិញ ដែលជាកន្លែងពួកអ្នកដង្ហែតាមទ្រង់បានបន្តការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹង[[ជយវម៌្មទី៧]]{{Citation needed|date=August 2009}}។ |
|||
'''Harshavarman III''' ({{lang-km|ហស៌វរ្ម័នទី៣}}) was a king of [[Khmer Empire|Khmer]] who ruled from 1066 to about 1080 AD. He succeeded his elder brother [[Udayadityavarman II]] and his capital was the so-called ''Second [[Yasodharapura]]'', which had its center in [[Baphuon]], built by his brother, and [[West Baray]] as its principal [[Architecture of Cambodia#Srah and baray|bàrày]]. |
|||
| ⚫ | ទ្រង់មានព្រះនាងក្នុងផ្ទាំងសិលាចារឹក K.៩០៨ នៅ[[ប្រាសាទព្រះខ័ន]] ជាបុព្វការីជនខាងមាតារបស់ព្រះបាទ[[ជយវម៌្មទី៨]] ហាក់បីដូចជាជំលោះយូរយារបានកើតឡើងដោយសារបញ្ហានេះ។<ref>{{cite web|first=Sunday|last=John|author2=et al.|title=Preah Khan Conservation Project - Report VII Appendix A|url=http://www.wmf.org/sites/default/files/wmf_publication/Preah_Khan_Conservation_Project_Report_VII_Appendix_A.pdf|publisher=World Monuments Fund|location=New York, USA|pages=27–28|format=PDF|date=April 11, 1997|accessdate=2009-08-17}}</ref> |
||
His reign was upset by internal rebellions that finally he was not able to battle out. So Harshavarman III was the last ruler of his dynasty. His successor, [[Jayavarman VI]], was an usurper who came from [[Prasat Hin Phimai|Phimai]] area, on the [[Khorat Plateau]], in present day [[Thailand]].<ref>[[#Higham2003|Higham, 2003]], pp.107 ff</ref> Maybe Harshavarman didn't die in 1080, but rather he abandoned [[Angkor]] and took refuge in the south, where his followers kept fighting against [[Jayavarman VI]]{{Citation needed|date=August 2009}}. Harshavarman received the posthumous name of ''Sadaśivapada''. |
|||
==កំណត់ជើងក្រោម== |
|||
| ⚫ | |||
==Footnotes== |
|||
<references/> |
<references/> |
||
==ឯកសារយោង== |
|||
==References== |
|||
*{{cite book |
*{{cite book |
||
|last1=Higham |
|last1=Higham |
||
| បន្ទាត់ទី៥១៖ | បន្ទាត់ទី៤៧៖ | ||
{{s-start}} |
{{s-start}} |
||
{{s-reg}} |
{{s-reg}} |
||
{{succession box|before=[[ឧទយាទិត្យវម៌្មទី២]]|title=[[បញ្ជីព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា|ចក្រវរ្តិននៃកម្វុជទេឝ]]|years=១០៦៦–១០៨០|after=[[ជយវម៌្មទី៧]], [[ន្ឫបតេន្ទ្រវម៌្មទី២]]}} |
|||
{{succession box|before=[[Udayadityavarman II]]|title=[[King of Cambodia|Emperor of Angkor]]|years=1066–1080|after=[[Jayavarman VI]]}} |
|||
{{s-end}} |
{{s-end}} |
||
| បន្ទាត់ទី៦៤៖ | បន្ទាត់ទី៦០៖ | ||
}} |
}} |
||
{{DEFAULTSORT:Harshavarman Iii}} |
{{DEFAULTSORT:Harshavarman Iii}} |
||
[[Category: |
[[Category:ក្សត្រនៃកម្វុជទេឝ]] |
||
[[Category:ព្រហ្មញ្ញសាសនិកខ្មែរ]] |
|||
[[Category:Cambodian Hindus]] |
|||
[[Category: |
[[Category:ក្សត្រហិណ្ឌូសាសនា]] |
||
[[Category:ក្សត្រសតវត្សទី១១នៅអាស៊ី]] |
|||
[[Category:11th-century monarchs in Asia]] |
|||
កំណែនៅ ម៉ោង០៨:៤៣ ថ្ងៃអង្គារ ទី១៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៥
| ហឝ៌វម៌្មទី៤ | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| វ្រះបាទ | |||||||||
| រជ្ជកាល | គ.ស ១០៦៦-១០៨០ | ||||||||
| រាជ្យមុន | ឧទយាទិត្យវម៌្មទី២ | ||||||||
| រាជ្យបន្ត | ជយវម៌្មទី៧, ន្ឫបតេន្ទ្រវម៌្មទី២ | ||||||||
| |||||||||
| បិតា | សូយ៌្យវម៌្មទី១ | ||||||||
| សាសនា | ពុទ្ធសាសនា | ||||||||
វ្រះបាទហឝ៌វម៌្មទី៤ រជ្ជកាល (គ.ស ១០៦៦-១០៨០) ព្រះនាមពេលសោយរាជ្យ ធូលីវ្រះបាទ ធូលីជេងវ្រះកម្រតេង អញឝ្រីហឝ៌វម្ម៌ទេវ។ ព្រះអង្គជារាជបុត្រព្រះបាទសូយ៌្យវម៌្មទី១។ ព្រាហ្មណ៍បុរោហិត យោគិឝ្វរបណ្ឌិត ឯកសារលោកត្រឹង-ងា ថារាជបុរោហិតព្រាហ្មណ៍ ទិវាករបណ្ឌិត។ ទ្រង់មានព្រះបរមមរណនាមថា វ្រះបាទសទាឝិវបទ។ ព្រះបាទន្ឫបតេន្ទ្រវម៌្មទី២ មានជាប់សាច់ញាតិជាមួយ ឬអាចជាព្រះអនុជព្រះបាទឧទយាទិត្យវម៌្មទី២ និងហឝ៌វម៌្មទី៤។ ទ្រង់បានសោយរាជបន្តពីព្រះជេដ្ឋាព្រះអង្គ ឧទយាទិត្យវម៌្មទី២ ហើយរាជធានីរបស់ទ្រង់ក៏អាចហៅថា យឝោធរបុរទីពីរ ក៏បានដែលមានមណ្ឌលនៅចំកណ្ដាលជាប្រាសាទបាពួន សាងឡើងដោយព្រះភាតារបស់ទ្រង់ និងបារាយណ៍ខាងលិចជាបារាយណ៍ធំ។
រជ្ជកាលរបស់ទ្រង់ច្របូកច្របល់ដោយសារការរំជើបរំជួលផ្ទៃក្នុងដែលនៅទីបញ្ចប់ទ្រង់មិនអាចច្បាំងបញ្ចប់សង្គ្រាមបាន។ ដូច្នេះ ហឝ៌វម៌្មទី៤ ទ្រង់ជាក្សត្រចុងក្រោយនៃសន្តតិវង្សរបស់ទ្រង់។ ស្ដេចស្នងរាជ្យបន្តពីទ្រង់គឺ ជយវម៌្មទី៧ ជាក្សត្រជ្រែករាជ្យមកពីតំបន់វិមាយ នៅខ្ពង់រាបគោរាជ នៅក្នុងប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន។[១] ប្រហែលជាហឝ៌វម៌្មទ្រង់មិនទាន់បានសុគតនៅឡើយទេក្នុងឆ្នាំ ១០៨០ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញទ្រង់បានបោះបង់អង្គរចោលទៅវិញទេ និង បានភៀសព្រះកាយទៅខាងត្បូងវិញ ដែលជាកន្លែងពួកអ្នកដង្ហែតាមទ្រង់បានបន្តការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជយវម៌្មទី៧[ត្រូវការអំណះអំណាង]។
ទ្រង់មានព្រះនាងក្នុងផ្ទាំងសិលាចារឹក K.៩០៨ នៅប្រាសាទព្រះខ័ន ជាបុព្វការីជនខាងមាតារបស់ព្រះបាទជយវម៌្មទី៨ ហាក់បីដូចជាជំលោះយូរយារបានកើតឡើងដោយសារបញ្ហានេះ។[២]
កំណត់ជើងក្រោម
- ↑ Higham, 2003, pp.107 ff
- ↑ John, Sunday; et al. (April 11, 1997). "Preah Khan Conservation Project - Report VII Appendix A" (PDF). New York, USA: World Monuments Fund. pp. 27–28. Retrieved 2009-08-17.
{{cite web}}: Explicit use of et al. in:|author2=(help)
ឯកសារយោង
- Higham, Charles (2003). The Civilization of Angkor. Phoenix. ល.ស.ប.អ. 1-84212-584-2.
| គោរម្យងារសំរាប់រាជ្យ | ||
|---|---|---|
| មុនដោយ ឧទយាទិត្យវម៌្មទី២ |
ចក្រវរ្តិននៃកម្វុជទេឝ ១០៦៦–១០៨០ |
តដោយ ជយវម៌្មទី៧, ន្ឫបតេន្ទ្រវម៌្មទី២ |
 |
អត្ថបទនេះអំពីញាតិវង្សនៃវង្សក្សត្រខ្មែរគឺជាអត្ថបទខ្លីមិនពេញលេញ។ លោកអ្នកអាចជួយវីគីភីឌាដោយសរសេរពង្រីកបន្ថែម។ |