មេកានិច

ទំព័រគំរូ:មេកានិច មេកានិច ជាផ្នែកមួយនៃរូបវិទ្យាដែលសិក្សាអំពីទំនាក់ទំនងចលនា និងកំលាំង។ មុខវិជ្ជាមេកានិច​មានប្រភពតាំងពីបុរាណ។

សញ្ញាណ

បំនែងចែកមេកានិចតាមដែនសុពលភាព

មេកានិចគឺជាល្បាយរបស់រូបវិទ្យានិងតារាវិទ្យា ដែលញូតុន បានបង្កើត។

មេកានិចអាចចែកចេញជា២សាខាធំៗគឺ មេកានិចក្លាស់សិច និង មេកានិចកង់ទិច។ មេកានិចក្លាស់សិច មានកំនើតតាំងពីបុរាណ ពេលដែលញូតុនបានបោះពុម្ភសៀវភៅ Principia Mathematica ដែលនិយាយពីច្បាប់ចលនា ចំនែក មេកានិចកង់ទិច ទើបមានកំនើតនៅស.វទី២០ទេ។ ទ្រឹស្ដីក្នុងមេកានិចក្លាស់សិច​របស់ញូតុននិងហ្គាលីលេ​ត្រូវបានគេសន្មត់ថាពិតនិងអាចអនុវត្តបានគ្រប់ករណី។ ប៉ុន្តែនៅពេលអែងស្តែងរកឃើញថាទ្រឹស្ដីក្នុងមេកានិចក្លាស់សិចមិនអាច​យកមកអនុវត្តបានទេក្នុងករណីដែលអង្គធាតុមានចលនាក្នុងល្បឿនប្រហែលល្បឿនពន្លឺនោះ។ ក្នុងមេកានិចក្លាស់សិចគេនិយាយថា​ម៉ាស់របស់អង្គធាតុមួយមិនប្រែប្រួលទេ តែអែងស្តែងបានរកឃើញថា តាមពិតម៉ាសរបស់អង្គធាតុប្រែប្រួលទៅតាមល្បឿន គ្រាន់តែថាពេលល្បឿនអង្គធាតុមិនជាលឿនប៉ុន្មាន គេអាចសន្មត់ថាថេរ តែបើល្បឿននោះកាន់តែលឿនទៅ​ នោះកំនើនម៉ាសគឺមិនអាចចោលបានទេ។ នៅពេលនោះហើយអែងស្តែងបានកែសំរួលទ្រឹស្ដីក្នុងមេកានិចក្លាស់សិច បំពេញបន្ថែមហើយបង្កើតផ្នែកមួយទៀតហៅថា មេកានិចកង់ទិច។ តាមពិតទៅផ្នែកទាំង២នេះគ្រាន់តែចែកដែនសុពលភាពគ្នាប៉ុណ្ណោះ។ ក្នុងការសិក្សាចលនា​របស់អង្គធាតុក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ មេកានិចក្លាស់សិចគឺគ្រាប់គ្រាន់ហើយ។

ផ្នែករងនៅក្នុងមេកានិច

មេកានិចក្លាស់សិច

${\vec {F}}={\frac {\mathrm {d} }{\mathrm {d} t}}(m{\vec {v}})$ ច្បាប់ទី២របស់ញូតុន

ប្រវត្តិ ពាក្យគន្លឹះ លំហ · ពេលវាលា · ម៉ាស់ · កំលាំង ថាមពល · បរិមាណចលនា សេរី មេកានិចញូតុន មេកានិចឡាហ្គ្រង់ មេកានិចហាមីលតុន ផ្នែករង ឌីណាមិច ស៊ីនេម៉ាទិច មេកានិចអនុវត្ត មេកានិចអវកាស មេកានិចនៃមជ្ឍដ្ឋានជាប់ អុបទិចធរណីមាត្រ មេកានិកស្ថិតិ អ្នកប្រាជ្ញ ញូតុន · អឺលែរ · ដាឡង់ប៊ែរ · ក្លែរ៉ូ ឡាហ្គ្រង់ · ឡាផ្លាស់ · ហាមីលតុន · ហឺត

មេកានិចកង់ទិច

${\Delta x}\,{\Delta p}\geq {\frac {\hbar }{2}}$

គោលការណ៍នៃភាពមិនប្រាកដ អត្ថបទទាក់ទង មេកានិចក្លាស់សិច ទ្រឹស្ដីកង់ទិចចាស់ អាំងទែរហ្វេរ៉ង់ · សញ្ញាណប្រាកែត មេកានិចកង់ទិចហាមីលតុន ពាក្យគន្លឹះ សភាពកង់ទិច · អនុគមន៍រលក គោលការតំរួតកង់ទិច · ប្រទាក់កង់ទិច រង្វាស់រង្វាល់ · គោលការណ៍នៃភាពមិនប្រាកដ គោលការណ៍ច្រានចេញរបស់ផូល · ទ្វេភាព រលក-ភាគល្អិត ដេកូអេរ៉ង់ · ទ្រឹស្ដីបទអេរិនហ្វែស · ផលទូនណែល ពិសោធន៍ ពិសោធន៍របស់យ៉ាំង ពិសោធន៍របស់ដាវីសសុន–ហ្គើរមើរ ពិសោធន៍របស់ស្ទើន–ហ្គើរឡាស ពិសោធន៍របស់បែល ពិសោធន៍របស់ប៉ុបភើរ ឆ្មារបស់ស្រឺឌីងហ្គើរ ឧបករណ៍ធ្វើតេស្តគ្រាប់បែករបស់អេលីតហ្សឺ-វែដមេន ជ័រលុបកង់ទិច គំរូ គំរូរបស់ស្រឺឌីងហ្គើរ គំរូរបស់ហៃសិនប៊ឺក គំរូអន្តរកម្ម មេកានិចម៉ាទ្រីស អាំងតេក្រាលគន្លង សមីការ សមីការស្រឺឌីងហ្គើរ សមីការផូលី សមីការក្លាំង-ហ្គកដុង សមីការឌីរ៉ាក់ ប្រធានបទកំរិតខ្ពស់ ទ្រឹស្ដីកង់ទិចអំពីដែន ទំនាញកង់ទិច ទ្រឹស្ដីនៃគ្រប់អ្វីៗ អ្នកប្រាជ្ញ ប្លង់ · អែងស្តែង · បរ · ហ្សុមមើរហ្វែល · ក្រាមើរ · ហៃសិនប៊ឺក· បន · យ៉កដាន់ · ផូលី · ឌីរ៉ាក់ · ដឺ ប្រូយ ·ស្រឺឌីងហ្គើរ · វ៉ុន ណ័យម៉ាន់ · វិកនើរ · ហ្វេយមេន · បូម · អេវឺរិត · បែល

មេកានិចក្លាស់សិច

• មេកានិចញូតុន៖ សិក្សាអំពីស្តាទិច ស៊ីនេម៉ាទិច និង ឌីណាមិច
• មេកានិចឡាហ្គ្រង់៖ បន្ថែមពីលើមេកានិកញូតុងនូវ ច្បាប់រក្សាថាមពលមេកានិច ច្បាប់រក្សាបរិមាណចលនា ច្បាប់រក្សាម៉ូម៉ង់ស៊ីនេទិច
• មេកានិចហាមីលតុន៖ បន្ថែមពីលើមេកានិចឡាហ្គ្រង់និងមេកានិចញូតុន
• មេកានិចអវកាស៖ សិក្សាពីចលនារបស់ភព អាចមន៍ផ្កាយ តារា កាឡាក់ស៊ី...
• អាគូស្ទីក៖ សិក្សាពីដំនាលសំលេង
• ស្តាទិច៖​ សិក្សាពីលំនឹងមេកានិក
• មេកានិកនៃសន្ទនីយ៍៖ សិក្សាពីចលនារបស់សន្ទនីយ៍
• មេកានិចនៃដី៖ សិក្សាពីលក្ខណៈមេកានិចរបស់ដី
• អ៊ីដ្រូលិច៖ សិក្សាពីលក្ខណៈមេកានិចរបស់អង្គធាតុរាវ
• មេកានិចស្ថិតិ៖ សិក្សាពីប្រព័ន្ឋដែលកើតឡើងពីផ្នែកតូចៗ ឧទាហរណ៍ឧស្ម័នដែលកើតឡើងពីម៉ូលេគុលរាប់ពាន់លាន
• មេកាត្រូនិច៖ អនុវត្តន៍របស់មេកានិចក្នុងវិស្វកម្ម

មេកានិចកង់ទិច

• រូបវិទ្យាអំពីភាគល្អិត៖ សិក្សាពីចលនា ទំរង់ និង​ប្រតិកម្មរបស់ភាគល្អិត
• រូបវិទ្យានុយក្លេអ៊ែរ៖ សិក្សាពីចលនា ទំរង់ និង​ប្រតិកម្មរបស់នុយក្លេអុង
• មេកានិចកង់ទិច៖ សិក្សាពីអង្គធាតុក្នុងប្រព័ន្ឋលំដាប់អាតូម
• មេកានិចរ៉ឺឡាទីវីស៖ សិក្សាពីប្រព័ន្ឋដែលមានល្បឿនកំរិតល្បឿនពន្លឺ

ខ្នាតអន្តរជាតិប្រើប្រាស់នៅក្នុងមេកានិចក្លាស់សិច

• វិនាទី (s) : ខ្នាតពេល និង រយៈពេល
• ម៉ែត្រ (m) : ខ្នាតប្រវែង ចំងាយចរ
• ម៉ែត្រក្នុងមួយវិនាទី (m/s ឬ m.s^-1) : ខ្នាតល្បឿន
• ម៉ែត្រក្នុងមួយវិនាទីការេ (m/s² ឬ m.s^-2) : ខ្នាតសំទុះ
• គីឡូក្រាម (kg) : ខ្នាតម៉ាស់
• ញូតុន (N) : ខ្នាតកំលាំង
• ហ្ស៊ូល (J) : ខ្នាតថាមពល កម្មន្ត
• វ៉ាត់ (W) : ខ្នាតអនុភាព

អ្នកប្រាជ្ញក្នុងមេកានិច

• ហ្គាលីលេអូ ហ្គាលីលេ
• ប្លែស ប៉ាស្កាល់
• អ៊ីសាក់ ញូតុន
• ចូសេហ្វ ល្វី ឡាហ្គ្រង់
• វិល្លៀម ហាមីលតុន
• ខាល យ៉ាកូប៊ី
• ហង់រី ព័ងការ៉េ
• រ៉ូបឺត អែងស្តែង