រដ្ឋប្រហារមីយ៉ាន់ម៉ាឆ្នាំ២០២១

ពីវិគីភីឌា
រដ្ឋប្រហារមីយ៉ាន់ម៉ាឆ្នាំ២០២១
ផ្នែកនៃជម្លោះផ្ទៃក្នុងនិងវិបត្តិនយោបាយនៅមីយ៉ាន់ម៉ា

អតីតទីប្រឹក្សារដ្ឋនៃប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាលោកស្រីអ៊ុងសាន ស៊ូជី (ឆ្វេង) និងមេដឹកនាំរដ្ឋប្រហារលោកមីន អ៊ុងឡាំង (ស្តាំ)
កាលបរិច្ឆេទ ១ កុម្ភៈ ២០២១
ទីតាំង មីយ៉ាន់ម៉ា
លទ្ធផល រដ្ឋប្រហារបានទទួលជោគជ័យ
ភាគីសង្គ្រាម
រដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ា កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធមីយ៉ាន់ម៉ា
មេបញ្ជាការ និង មេដឹកនាំ
វីន ម្យីន (ប្រធានាធិបតីមីយ៉ាន់ម៉ា)
អ៊ុងសាន ស៊ូជី
(ទីប្រឹក្សារដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ា)
មីន អ៊ុងឡាំង (អង្គមេបញ្ជាការនៃកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ)
ម្យីន ស្វេ
(អនុប្រធានធិបតីមីយ៉ាន់ម៉ា)

រដ្ឋប្រហារនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាបានប្រព្រឹត្តិទៅនៅអំឡុងពេលព្រឹកប្រលឹមនៃថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈបន្ទាប់ពីមានការចាប់ឃាត់ខ្លួនទីប្រឹក្សារដ្ឋគឺលោកស្រីអ៊ុងសាន ស៊ូជី លោកប្រធានាធិបតីវីន ម្យីន និងមន្ត្រីគណបក្សកាន់អំណាចមួយចំនួនទៀតដោយកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធមីយ៉ាន់ម៉ា[២][៣] ច្រើនម៉ោងក្រោយមក កងយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាបានធ្វើការប្រកាសដាក់ប្រទេសក្នុងស្ថានភាពអាសន្នរយៈពេលមួយឆ្នាំនិងព្រមទាំងបានថ្លែងទៀតថាអំណាចដឹកនាំប្រទេសគឺត្រូវបានប្រគល់មកឱ្យអង្គមេបញ្ជាការនៃកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធគឺលោកមីន អ៊ុងឡាំង។ ក្រុមអ្នកធ្វើរដ្ឋប្រហារបានប្រកាសថាលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតសកលកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០ គឺលែងមានសុពលភាពទៀតហើយ និងបានបញ្ជាក់ពីគោលបំណងរៀបចំការបោះឆ្នោតថ្មីមួយនៅពេលស្ថានភាពអាសន្នជិតផុតកំណត់។[៤][៥] រដ្ឋប្រហារនេះបានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើងមួយថ្ងៃមុនពិធីធ្វើសច្ចាប្រណិធានរបស់សមាជិកសភាជាប់ឆ្នោតពីការបោះឆ្នោតខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០[៦][៧][៨]

នៅថ្ងៃទី៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ អតីតប្រធានាធិបតីលោកវីន ម្យីនត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ពីបទរំលោភយុទ្ធនាការណែនាំនិងច្បាប់រឹតបន្តឹងការពារជំងឺកូវីដ-១៩ ក្រោមមាត្រា ២៥ នៃច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ។ ចំណែកឯលោកស្រីអ៊ុងសានស៊ូជីវិញត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ពីបទរំលោភបំពានច្បាប់ការពារជំងឺកូវីដ-១៩ និងការនាំចូលនិងប្រើប្រាស់នូវគ្រឿងឧបករណ៍វិទ្យុនិងឧបករណ៍ទំនាក់ទំនងដោយខុសច្បាប់ ជាពិសេសគឺ ICOM ចំនួន ៦ គ្រឿងពីក្រុមសន្តិសុខរបស់លោកស្រី។[៩] ដោយមូលហេតុនេះ បុគ្គលទាំងពីរត្រូវបានគេបញ្ជូនទៅមន្ទីរឃុំឃាំងរយៈពេល ២ សប្តាហ៍។[១០][១១][១២]

គិតត្រឹមថ្ងៃទី២៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ ជនស៊ីវិលភូមាចំនួន ១,៧១៩ នាក់ (រួមទាំងកុមារផង) ត្រូវបានសម្លាប់ដោយកងកម្លាំងនគរបាលជាតិឬកម្លាំងយោធា ហើយមនុស្សចំនួន ៩,៩៨៤ នាក់ត្រូវអាជ្ញាធរចាប់ឃុំឃាំង។[១៣] លើសពីនេះទៅទៀតនោះ សមាជិក គ.ស.ជ.ប ចំនួនបីរូបបានទទួលមរណភាពខណៈកំពុងជាប់ឃុំឃាំងនៅអំឡុងខែមីនា ឆ្នាំ២០២១[១៤][១៥] ហើយសកម្មជន​គាំទ្រ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ចំនួនបួន​នាក់​ត្រូវ​បាន​របប​យោធាកាត់ទោស​ប្រហារ​ជីវិត​ក្នុងអំឡុង​ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០២២។[១៦]

ផ្ទៃរឿង[កែប្រែ]

ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ឬភូមាត្រូវបានប្រឈមជាមួយនឹងអស្ថិរភាពនយោបាយចាប់តាំងពីបានទទួលឯករាជ្យពីអង់គ្លេសនៅឆ្នាំ១៩៤៨ មកម្លេះ។ នៅរវាងឆ្នាំ១៩៥៨ និងឆ្នាំ១៩៦០ ពួកយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាបានបង្កើតរដ្ឋាភិបាលមួយក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកអ៊ូ នូក្នុងគោលបំណងចង់បញ្ឈប់ជម្លោះនយោបាយក្នុងប្រទេស។[១៧] យោធាភូមាបានសម្រេចចិត្តស្តាររដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលបន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតសេរីមួយបានធ្វើឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៦០[១៨] ពីរឆ្នាំក្រោយមកគឺនៅឆ្នាំ១៩៦២ ក្រុមយោធាភូមាបានធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់រដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលនោះចោលហើយខ្លួនបានឡើងកាន់អំណាចផ្តាច់មុខបន្តអស់រយៈពេលជាង ២៦ ឆ្នាំ។[១៩]

នៅឆ្នាំ១៩៨៨ បាតុកម្មជាតិមួយបានផ្ទុះឡើងដែលគេតែងសម្តៅលើវាថាការបះបោរ ៨៨៨៨។ វិបត្តិស៊ីវិលនេះបានលេចឡើងដោយសារតែការគ្រប់គ្រងសេដ្ឋកិច្ចមិនល្អពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលភូមាហើយប្រជាជនភូមាជាច្រើនបានទាមទារឱ្យមេដឹកនាំយោធាខ្លួនចុះចេញពីតំណែង។[២០] នៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៨៨ ថ្នាក់ដឹកនាំយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាបានធ្វើកិច្ចប្រជុំបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាស្តារនិងរៀបចំសណ្តាប់ធ្នាប់រដ្ឋឡើង រួចបានប្រគល់អំណាចដឹកនាំប្រទេសមកឱ្យក្រុមប្រឹក្សានោះ។[២០] អ៊ុងសានស៊ូជីដែលត្រូវជាកូនស្រីរបស់បិតាប្រទេសភូមាទំនើបឈ្មោះអ៊ុង សាន បានក្លាយជាសកម្មជនគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដ៏សំខាន់ម្នាក់។ នៅឆ្នាំ១៩៩០ ការបោះឆ្នោតសេរីមួយបានប្រព្រឹត្តិទៅហើយជាលទ្ធផល គណបក្សរបស់លោកស្រីស៊ូជីបានឈ្នះសម្លេងគាំទ្រជាច្រើនលើសលប់។ ក៏ប៉ុន្តែបក្សពួកយោធាបានបដិសេដក្នុងការប្រគល់អំណាចឱ្យហើយទីបំផុតបានចាប់លោកស្រីដាក់ឃុំនៅក្នុងគេហដ្ឋានរបស់គាត់។[២១][២២][២៣]

នៅចន្លោះឆ្នាំ២០១១ និងឆ្នាំ២០១៥ អន្តរកាលនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជាបណ្តោះអាសន្នត្រូវបានចាប់ដំណើរការឡើងនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាហើយគណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់លោកស្រីស៊ូជីក៏ទទួលបានជ័យជម្នះនៅក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៥។ ប៉ុន្តែយោធានូវតែរក្សាសិទ្ធិអំណាចខ្លះៗដែរដូចជាសិទ្ធិក្នុងការតែងតាំងសមាជិក ១/៤ នៅក្នុងសភាជាដើម។[២][២៤]

រដ្ឋប្រហារឆ្នាំ២០២១ នេះបានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើងក្រោយការបោះឆ្នោតសកលនាថ្ងៃទី៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០ ដោយក្នុងនោះគណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបានឈ្នះអាសនៈចំនួន ៣៩៦ លើចំនួនអាសនៈសរុបគឺ ៤៧៦ នៅក្នុងសភាដែលត្រូវជាជ័យជម្នះដ៏លើសលប់មួយបើប្រៀបធៀបទៅនឹងការបោះឆ្នោតពីឆ្នាំ២០១៥។ រីឯគណបក្សតំណាងយោធាគឺគណបក្សសាមគ្គីភាពនិងអភិវឌ្ឍន៍សហភាពវិញបានដណ្តើមបានតែ ៣៣ អាសនៈតែប៉ុណ្ណោះ។[២]

យោធាបានជំទាស់នឹងលទ្ធផលការបោះឆ្នោតដោយអះអាងថាការបោះឆ្នោតនោះគឺមានការក្លែងបន្លំ។ ការប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារពីសំណាក់យោធាភូមាក្រោយការបោះឆ្នោតបានក្លាយជាប្រធានបទមួយដ៏ក្តៅកគុកនៅក្នុងបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានអន្តរជាតិហើយវាបានបង្កើតឱ្យមានការព្រួយបារម្ភពីប្រទេសលោកខាងលិចមួយចំនួនដូចជា អង់គ្លេស បារាំង និងសហរដ្ឋអាមេរិកជាដើម។[២]

ព្រឹត្តិការណ៍[កែប្រែ]

អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបានមានប្រសាសន៍ថា លោកស្រីស៊ូជី លោកវីន ម្យីន លោកហាន ថាម្យីន និងថ្នាក់ដឹកនាំបក្សដទៃទៀតត្រូវបានក្រុមយោធាភូមាចាប់ខ្លួននៅអំឡុងវេលាព្រឹកប្រលឹមនៃថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១។[២៥] បណ្តាញទំនាក់ទំនងជាច្រើនត្រូវបានផ្តាច់លែងឱ្យដំណើរការ បណ្តាញទូរស័ព្ទទៅកាន់រដ្ឋធានីណៃពិដោត្រូវបានកាត់ផ្តាច់ ចំណែកឯបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយរបស់រដ្ឋគឺ MRTV បាននិយាយថាខ្លួនមិនអាចផ្សព្វផ្សាយអ្វីបាននោះទេដោយសារតែមូលហេតុ"បញ្ហាបច្ចេកទេស"[២៥] ហើយប្រព័ន្ធអ៊ិនធឺណេតវិញបានឈប់ដំណើរនៅវេលាម៉ោង ៣:០០ ទាបភ្លឺ។[២៦] គេឃើញមានទាហានជាច្រើនបានចុះមកឈរជើងនៅឯរដ្ឋធានីណៃពិដោហើយនិងទីក្រុងធំបំផុតគឺក្រុងយ៉ាំងហ្គូន[២៧]

ក្រោយបន្តិចមក ទូរទស្សន៍យោធាភូមាបានចេញផ្សាយថាខ្លួនបានដាក់ប្រទេសក្រោមស្ថានភាពអាសន្នក្នុងរយៈពេលពេញមួយឆ្នាំ។[២៨] សេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយដែលចុះហត្ថលេខាដោយប្រធានាធិបតីស្តីទីគឺលោកម្យីន ស្វេបានថ្លែងថា"អំណាចនីតិប្បញ្ញត្តិ រដ្ឋបាល និងយុត្តិធម៌"ត្រូវបានប្រគល់ទៅឱ្យលោកមីន អ៊ុងឡាំង។[២៩] កិច្ចប្រជុំរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខនិងការពារជាតិដែលដឹកនាំដោយប្រធានាធិបតីស្តីទីលោកម្យីន ស្វេនិងមានការចូលរួមពីសំណាក់មន្ត្រីយោធាជាន់ខ្ពស់ដទៃទៀតត្រូវបានធ្វើឡើងហើយក្រោយមកមានសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយបានចេញដោយយោធាថាការបោះឆ្នោតថ្មីនឹងត្រូវបានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើងហើយអំណាចនឹងត្រូវផ្ទេរបន្តបន្ទាប់ពីចប់ការបោះឆ្នោតថ្មីនោះ។[៣០]

ការបិទផ្លូវទៅកាន់ការិយាល័យរដ្ឋាភិបាលតំបន់ម៉ាន់ដាលី

ក្រោយរដ្ឋប្រហារ យោធាបានបញ្ជាឱ្យសមាជិកធនាគារទាំងអស់ដែលស្ថិតនៅក្រោមសមាគមធនាគារមីយ៉ាន់ម៉ាឱ្យផ្អាកសេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុរបស់ពួកគេ។[៣១]

កងយោធាថែមទាំងប្រកាសទៀតថាខ្លួនបានដកមន្ត្រីនិងសមាជិកតំណាងរដ្ឋាភិបាលចំនួន ២៤ រូប ហើយបានតែងតាំងសមាជិកជំនួសបាន ១១ រូប។[៣២]

នៅថ្ងៃទី២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ មីន អ៊ុងឡាំងបានបង្កើតក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋបាលរដ្ឋមួយដែលមានសមាជិកចំនួន ១១ រូប ហើយក្រុមប្រឹក្សានេះមានតួនាទីជាគណៈអភិបាលប្រតិបត្តិ។[៣៣][៣៤]

ប្រតិកម្ម[កែប្រែ]

ប្រតិកម្មក្នុងស្រុក[កែប្រែ]

បាតុកម្ម[កែប្រែ]

កិច្ចប្រឹងប្រែងតស៊ូស៊ីវិលប្រឆាំងនឹងរដ្ឋប្រហារយោធាបានផ្ទុះឡើងភ្លាមៗនៅក្នុងប្រទេសដោយមានលក្ខណៈទម្រង់ខុសៗគ្នាមានដូចជា ការមិនគោរពរដ្ឋប្បវេណី ការធ្វើកូដកម្មការងារ ការធ្វើពហិការយោធា ចលនាគោះឆ្នាំង យុទ្ធនាការបដ្តិកាក្រហម ការធ្វើបាតុកម្មសាធារណៈ និងការទទួលស្គាល់ជាទូទៅពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋចំពោះលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតដោយតំណាងអ្នកជាប់ឆ្នោត។ល។ ការលើកម្រាមដៃបីត្រូវបានបាតុករប្រើប្រាស់ជារឿយៗនៅក្នុងបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងរដ្ឋប្រហារនេះ។[៣៥] ចម្រៀងមួយបទចំណងជើងថា"កាបាម៉ាកយេប៊ូ" (ကမ္ဘာမကျေဘူး) ដែលជាចម្រៀងដ៏និយមមួយនាអំឡុងកាលការបះបោរ ៨៨៨៨ ត្រូវបានចលនាមិនគោរពរដ្ឋប្បវេណីលើកមកចាក់ឡើងវិញជាចម្រៀងបាតុកម្ម។[៣៦]

ក្រុមបាតុករកំពុងហែលហមនៅក្បែរស្ថានីយ៍រថភ្លើងម៉ង់ដាឡេ។

ក្រោយពីរដ្ឋប្រហារបានសម្រេចមក ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមទីប្រជុំជននានាដូចជាទីក្រុងយ៉ាំងហ្គូនជាដើម បាននាំគ្នាចេញមកគោះឆ្នាំងខ្ទះរៀងរាល់ពេលល្ងាច។ បើយោងទៅតាមប្រពៃណីនិងវប្បធម៌ភូមា ការគោះឆ្នាំងខ្ទះនាវេលាល្ងាចបែបនេះគឺតែងតែធ្វើឡើងនៅក្នុងពិធីប្រដេញពួកអសុរកាយចេញពីកន្លែងឬតំបន់ណាមួយ។[៣៧][៣៨][៣៩]

នៅថ្ងៃទី២ ខែកុម្ភៈ បុគ្គលិកសុខាភិបាលនិងមន្រ្តីរាជការទូទាំងប្រទេសបាននាំគ្នាធ្វើយុទ្ធនាការមិនគោរពរដ្ឋប្បវេណីជាតិដើម្បីប្រឆាំងនឹងរដ្ឋប្រហារដោយក្នុងនោះមានបុគ្គលិកមកពីមន្ទីរពេទ្យនិងស្ថាប័នរដ្ឋរាប់សិបនាក់បានចាប់ផ្តើមការធ្វើកូដកម្មការងារ។[៤០][៤១][៤២][៤៣] យុទ្ធនាការនៅលើបណ្តាញហ្វេសប៊ុកមួយដែលមានឈ្មោះថា"ចលនាមិនគោរពរដ្ឋប្បវេណី" (Civil Disobediance Movement) បានទាក់ទាញអ្នកគាំទ្រ (Followers) រហូតដល់ទៅ ១០០,០០០ នាក់បន្ទាប់ពីវាចាប់ដំណើរការឡើងនៅថ្ងៃទី២ ខែកុម្ភៈ។[៤២] គិតត្រឹមថ្ងៃទី៣ ខែកុម្ភៈ បុគ្គលិកសុខាភិបាលដែលមកពីមន្ទីរពេទ្យនិងភ្ញាក់ងារសុខភាពចំនួន ១១០ កន្លែង[៤៤] បានចូលរួមនៅក្នុងចលនាមួយនេះ។[៤៥] កុបកម្មការងារមិនត្រឹមតែផ្ទុះឡើងនៅក្នុងផ្នែកសុខាភិបាលតែប៉ុណ្ណោះទេ វាក៏បានរីករាលដល់សេវាស៊ីវិលផ្សេងៗផងដែរមានដូចជា ក្រសួងកម្រិតសហភាពនិងសកលវិទ្យាល័យ និងរួមទាំងក្រុមហ៊ុនឯកជនផ្សេងៗទៀតផងដូចជា រោងចក្រ ស្ថានីយ៍អណ្តូងរ៉ែ ក្រុមនិស្សិត និងក្រុមយុវជនជាដើម។[៤៦]

នៅថ្ងៃទី៣ ខែកុម្ភៈ បុគ្គលិកសុខាភិបាលបាននាំគ្នាផ្តើមយុទ្ធនាការបដ្តិកាក្រហម (ဖဲကြိုးနီလှုပ်ရှားမှု) ដោយពណ៌ក្រហមត្រូវជាពណ៌តំណាងឱ្យគណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។[៤៧][៤៨] បដ្តិកាក្រហមនេះត្រូវបានមន្ត្រីរាជការនិងកម្មករនៅទូទាំងប្រទេសទទួលយកប្រើប្រាស់ជាសញ្ញាប្រឆាំងនឹងរបបយោធា។[៤៩]

ជួរគ្រូបង្រៀនដែលកំពុងដើរបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងរដ្ឋប្រហារ។

នៅថ្ងៃទី៣ ខែកុម្ភៈដដែរនោះ មានចលនាមួយថ្មីទៀតបានលេចឡើងដោយមានឈ្មោះថា យុទ្ធនាការ"បញ្ឈប់ការទិញអជីវកម្មរបស់យោធា"ដោយក្រុមបាតុករបានធ្វើការអំពាវនាវឱ្យមានការធ្វើពហិការផលិតផលនិងសេវាកម្មណាដែលជាប់ទាក់ទងជាមួយយោធា។[៥០]

សាធារណជនជាច្រើនបានចេញមុខធ្វើបាតុកម្មភ្លាមៗក្រោយពីបានដឹងឮរឿងរដ្ឋប្រហារទម្លាក់រដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលរបស់ពួកគេ។ នៅថ្ងៃរដ្ឋប្រហារគឺថ្ងៃទី២ ខែកុម្ភៈ អ្នកក្រុងរ៉ាំងហ្គូនបានប្រមូលផ្តុំគ្នាជាក្រុមនៅវេលាម៉ោង ៨ យប់ដោយពួកគេបានអំពាវនាវឱ្យយោធាចុះចេញពីតំណែងនិងសុំដោះលែងលោកស្រីស៊ូជីមកវិញ។[៥១] នៅថ្ងៃទី៤ ខែកុម្ភៈ ប្រជាជនភូមាចំនួន ៣០ នាក់បានធ្វើបាតុកម្មនៅមុខសកលវិទ្យាល័យវិជ្ជសាស្ត្រនៅទីក្រុងម៉ង់ដាឡេហើយជាលទ្ធផល មនុស្សចំនួនបួននាក់ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន។[៥២][៥៣] នៅថ្ងៃទី៦ ខែកុម្ភៈ បាតុករចំនួន ២០,០០០ បានធ្វើបាតុកម្មនៅតាមដងផ្លូវមួយនៅក្នុងទីក្រុងយ៉ាំងហ្គូនដោយអំពាវនាវឱ្យមានការដោះលែងលោកស្រីស៊ូជី។[៥៤]

ការផ្តាច់បណ្តាញអ៊ីនធឺណេត[កែប្រែ]

នៅថ្ងៃទី៤ ខែកុម្ភៈ ប្រតិបត្តិករទូរគមនាគមន៍និងអ្នកផ្តល់សេវាអ៊ីនធឺណិតទូទាំងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាត្រូវបានយោធាបញ្ជាឱ្យបិទកម្មវិធីហ្វេសប៊ុករហូតដល់ថ្ងៃទី៧ ខែកុម្ភៈដើម្បីធានានូវ"ស្ថេរភាពរបស់ប្រទេស"។[៥៥] ប.ទ.ម. ដែលជាក្រុមហ៊ុនប្រៃសណីយ៍របស់រដ្ឋបានសម្រេចបិទសេវាកម្មវិធីផ្ញើសាររបស់ហ្វេសប៊ុក អ៊ីនស្តាក្រាម និងវ័តស៍អាប រីឯក្រុមហ៊ុនតេឡេណ័រមីយ៉ាន់ម៉ាវិញបានបិទតែកម្មវិធីហ្វេសប៊ុកតែមួយគត់ប៉ុណ្ណោះ។[៥៦][៥៥] ចាប់តាំងពីរដ្ឋប្រហារបានបញ្ចប់មក ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ាបានប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកដើម្បីរៀបចំធ្វើកូដកម្មការងារ យុទ្ធនាការមិនគោរពរដ្ឋប្បវេណី និងការធ្វើពហិការផលិតផលរបស់យោធាជាដើម។[៥៥] ក្រោយពីបណ្តាញហ្វេសប៊ុកត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលបិទជាបណ្តោះអាសន្ន ប្រជាជនភូមាបាននាំគ្នាចាប់ប្រើប្រាស់បណ្តាញធ្វិតថឺរវិញដោយពួកគេបានបង្ហោះប៉ុស្តិ៍ដោយសរសេរដាក់សញ្ញាទ្រុងជ្រូកនៅពីមុខដូចជា #RespectOurVotes, #HearTheVoiceofMyanmar, និង #SaveMyanmar។[៥៧] នៅថ្ងៃទី៥ ខែកុម្ភៈ រដ្ឋាភិបាលថ្មីបានបិទបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយជាបន្តបន្ទាប់ទៀតដូចជា អ៊ីនស្តាក្រាម និងធ្វិតថឺរជាដើម។[៥៨][៥៩] នៅព្រឹកថ្ងៃទី៦ ខែកុម្ភៈ អាជ្ញាធរយោធាបានកាត់ផ្តាច់ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណេតនៅទូទាំងប្រទេស។[៦០]

ប្រតិកម្មខាងពាណិជ្ជកម្ម[កែប្រែ]

ក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចធំបំផុតរបស់ប្រទេសថៃដែលមានឈ្មោះថាអាម៉ាតាបានបញ្ឈប់ការវិនិយោគតម្លៃ ១ លានដុល្លាររបស់ពួកគេនៅទីក្រុងយ៉ាំងហ្គូនដែលជាការឆ្លើយតបទៅនឹងរដ្ឋប្រហារ។[៦១][៦២] ក្រុមហ៊ុនម៉ូតូស៊ូស៊ូគិដែលជាក្រុមហ៊ុនផលិតទោចក្រយានយន្តធំជាងគេនៅមីយ៉ាន់ម៉ាបានប្រកាសឈប់បើកដំណើរការក្នុងស្រុកក្រោយពីដំណឹងរដ្ឋប្រហារបានផ្ទុះឮ។[៦១] ផ្សារភាគហ៊ុនយ៉ាំងហ្គូនបានផ្អាកដំណើរការចាប់តាំងពីថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈមកម្លេះ។[៦១] ទីផ្សារអចលនៈទ្រព្យរបស់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាបានធ្លាក់ចុះដុនដាបយ៉ាងខ្លាំងដែលជាលទ្ធផលនៃការធ្វើរដ្ឋប្រហារដោយកិច្ចការជំនួញលក់និងទិញបានធ្លាក់ចុះជិត ១០០%។[៦៣] នៅថ្ងៃទី៤ ខែកុម្ភៈ ក្រុមហ៊ុនប្រេងចម្រុះតូតាល់របស់បារាំងបានប្រកាសថាខ្លួនកំពុងតែវិភាគនូវគុណសម្បត្តិនិងគុណវិបត្តិនៃរដ្ឋប្រហារយោធាមកលើប្រតិបត្តិការនិងគម្រោងរបស់ខ្លួនក្នុងប្រទេស។[៦៤]

នៅថ្ងៃទី៥ ខែកុម្ភៈ ក្រុមហ៊ុនគីរីនបានបញ្ចប់ការបណ្តាក់ទុនរួមគ្នាជាមួយក្រុមហ៊ុនសេដ្ឋកិច្ចហូលឌីងលីមីធីតមីយ៉ាន់ម៉ាដែលគ្រប់គ្រងដោយយោធា។[៦៥][៦៦][៦៧]

នៅថ្ងៃទី៨ ខែកុម្ភៈ លោកមីន អ៊ុងឡាំងបានធ្វើសុន្ទរកថាមួយតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ក្នុងបំណងចង់បន្ថូរបំបាត់ការព្រួយបារម្ភអំពីបរិយាកាសវិនិយោគបរទេសនៅមីយ៉ាន់ម៉ា។[៦៨]

ប្រតិកម្មអន្តរជាតិ[កែប្រែ]

  មីយ៉ាន់ម៉ា
  រដ្ឋដែលថ្កោលទោសរដ្ឋប្រហារ
  រដ្ឋដែលមានការព្រួយបារម្ភទៅនឹងរដ្ឋប្រហារ
  រដ្ឋអព្យាក្រឹត
  រដ្ឋដែលគ្មានមតិ
បាតុករប្រមាណ ៣,០០០ នាក់នៅឯទីក្រុងតូក្យូ ប្រទេសជប៉ុន កំពុងអំពាវនាវទាមទារឱ្យដោះលែងលោកស្រីស៊ូជី។[៦៩]

ប្រទេសជាច្រើនដូចជា បង់ក្លាដែស[៧០] ចិន[៧១] ឥណ្ឌា[៧២] ឥណ្ឌូណេស៊ី[៧៣] ម៉ាឡេស៊ី[៧៤] ប៉ាគីស្ថាន[៧៥] ហ្វីលីពីន[៧៦] កូរ៉េខាងត្បូង[៧៧] និងសិង្ហបុរី[៧៨] បានសម្តែងពីក្ដីព្រួយបារម្ភចំពោះរដ្ឋប្រហារនៅមីយ៉ាន់ម៉ាហើយប្រទេសខាងលើថែមទាំងបានជំរុញឱ្យភាគីទាំងសងខាងចូលចរចាគ្នាដោយសន្តិវិធីទៀតផង។ រីឯប្រទេសមួយចំនួនទៀតដូចជា អូស្ត្រាលី[៧៩][៨០] កាណាដា[៨១] បារាំង[៨២] អាល្លឺម៉ង់[៨៣] ជប៉ុន[៨៤] នូវែលហ្សេឡង់[៨៥] អេស្ប៉ាញ[៨៦] ស៊ុយអែត[៨៧] តួកគី[៨៨] ចក្រភពអង់គ្លេស[៨៩] និងសហរដ្ឋអាមេរិក[៩០] បានប្រកាសថ្កោលទោសរដ្ឋប្រហារនិងអំពាវនាវឱ្យដោះលែងមន្ត្រីស៊ីវិលទាំងឡាយណាដែលនៅជាប់ឃុំឃាំង, លើសពីនេះទៅទៀត សេតវិមានបានគំរាមដាក់ទណ្ឌកម្មលើអ្នកធ្វើរដ្ឋប្រហារថែមទៀតផង។[៩១][៩២][៩៣] ប្រទេសកម្ពុជា ថៃ និងវៀតណាមបានជ្រើសរើសយកផ្លូវអព្យាក្រឹតដោយមិនគាំទ្រភាគីណាមួយជាដាច់ខាតហើយបានចាត់ទុកព្រឹត្តិការណ៍រដ្ឋប្រហារមីយ៉ាន់ម៉ាថាជារឿងផ្ទៃក្នុងរបស់បរទេស។[៩៤][៩៥][៩៦]

អង្គការអន្តររដ្ឋាភិបាលដូចជា អង្គការសហប្រជាជាតិ[៩៧] អាស៊ាន[៩៨][៩៩] និងសហភាពអឺរ៉ុបបានសម្តែងចេញនូវការព្រួយបារម្ភនិងអំពាវនាវឱ្យមានការចរចារវាងភាគីទាំងពីរ។ ក្រៅពីការព្រួយបារម្ភ សហភាពអឺរ៉ុបក៏បានថ្កោលទោសរដ្ឋប្រហារនិងជំរុញឱ្យមានការដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំឃាំងផងដែរ។[១០០]

ជាការឆ្លើយតបទៅនឹងរដ្ឋប្រហារ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិបានបើកកិច្ចប្រជុំជាបន្ទាន់មួយដោយក្នុងនោះចក្រភពអង់គ្លេសបានចេញសេចក្តីសម្រេចមួយជំរុញឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិចូល"ស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ"ឡើងវិញនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ថ្កោលទោសសកម្មភាពរបស់យោធាមីយ៉ាន់ម៉ា និងអំពាវនាវឱ្យមានការដោះលែងនូវមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលដែលកំពុងជាប់ឃុំឃាំង។ សេចក្តីសម្រេចមួយនេះមិនត្រូវបានទទួលស្គាល់ឡើយដោយសារតែខ្វះការគាំទ្រពីសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាទាំង ១៥ រូប។ បើយោងតាមរបាយការណ៍មួយចំនួនបានឱ្យដឹងថា ដោយមានភាពស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការសម្រេចចិត្ត អ្នកការទូតរុស្ស៊ីនិងចិនបានផ្ញើសេចក្តីសម្រេចនោះទៅឱ្យរដ្ឋាភិបាលរៀងៗខ្លួនដើម្បីឱ្យពួកគេត្រួតពិនិត្យនិងធ្វើសេចក្តីសម្រេចជំនួស។[១០១][១០២][១០៣][១០៤] ក្នុងនាមជាសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍នៃក្រុមប្រឹក្សា ចិននិងរុស្ស៊ីគឺមានសិទ្ធិអំណាចវេតូហើយបានបដិសេដមិនគាំទ្រសេចក្តីសម្រេចរបស់អង់គ្លេស។[១០៥]

ក្រុមជនជាតិភូមាចំនួនប្រហែល ២០០ នាក់រួមជាមួយនឹងសកម្មជនប្រជាធិបតេយ្យថៃមួយចំនួនបាននាំគ្នាមកធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងរដ្ឋប្រហារយោធាភូមានៅមុខស្ថានទូតមីយ៉ាន់ម៉ានារាជធានីបាងកក ប្រទេសថៃ។ គេឃើញមានបាតុករមួយចំនួនបានលើកម្រាមបីឡើងដែលជាសញ្ញាតំណាងឱ្យសេរីភាពនិងប្រជាធិបតេយ្យ (បាតុករប្រជាធិបតេយ្យថៃតែងប្រើសញ្ញានេះជានិច្ចនៅក្នុងបាតុកម្មទាមទារប្រជាធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន)។[១០៦] តែបាតុកម្មនេះត្រូវបានបញ្ចប់ទៅវិញបន្ទាប់ពីមានការចូលធ្វើអន្តរាគមន៍ពីសំណាក់កងនគរបាលប៉ូលីសថៃហើយជាលទ្ធផលមានមនុស្សចំនួនពីរនាក់បានទទួលរងរបួសនិងត្រូវបញ្ជូនទៅមន្ទីរពេទ្យ ហើយមនុស្សចំនួនពីរនាក់ទៀតត្រូវបាននគរបាលឃាត់ខ្លួន។[១០៧] ចំណែកនៅទីក្រុងតូក្យូ ប្រទេសជប៉ុនវិញមានកម្មករភូមាជាច្រើនបានចេញមុខមកធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងរដ្ឋប្រហារយោធាភូមានៅមុខសកលវិទ្យាល័យសហប្រជាជាតិ[១០៨]

កងកម្លាំងនគរបាលសិង្ហបុរីបានចេញសេចក្តីព្រមានដល់ជនបរទេសទាំងឡាយថាបើនរណាមានបំណងចង់ចូលរួមឬធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងរដ្ឋប្រហារភូមានៅសិង្ហបុរីនោះ អ្នកនុះនឹងត្រូវទទួលការផ្តទ្ទាទោសទៅតាមច្បាប់ជាមិនខាន។[១០៩]

ឯកសារយោង[កែប្រែ]

  1. "(អង់គ្លេស) Amid Coup, Myanmar's NLD Lawmakers Form Committee to Serve as Legitimate Parliament". The Irrawaddy. 8 February 2021. Retrieved 13 ធ្នូ 2021.
  2. ២,០ ២,១ ២,២ ២,៣ Beech, Hannah (31 January 2021). "Myanmar’s Leader, Daw Aung San Suu Kyi, Is Detained Amid Coup". The New York Times. ល.ត.ម.អ. 0362-4331. https://www.nytimes.com/2021/01/31/world/asia/myanmar-coup-suu-kyi.html. 
  3. Mahtani, Shibani; Lynn, Kyaw Ye (1 February 2021). "Myanmar military seizes power in coup after detaining Aung San Suu Kyi". The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/myanmar-aung-sun-suu-kyi-arrest/2021/01/31/c780ce6a-6419-11eb-886d-5264d4ceb46d_story.html. 
  4. Chappell, Bill; Diaz, Jaclyn (1 February 2021). "Myanmar Coup: With Aung San Suu Kyi Detained, Military Takes Over Government". NPR. Archived from the original on 8 កុម្ភៈ 2021. Retrieved 13 ធ្នូ 2021.
  5. Strangio, Sebastian (8 February 2021). "(អង់គ្លេស) Protests, Anger Spreading Rapidly in the Wake of Myanmar Coup". The Diplomat. Archived from the original on 8 កុម្ភៈ 2021. Retrieved 13 ធ្នូ 2021.
  6. Reuters (1 February 2021). "Myanmar military seizes power, detains elected leader Aung San Suu Kyi". news.trust.org. Archived from the original on 1 កុម្ភៈ 2021. Retrieved 2 កុម្ភៈ 2021. {{cite web}}: |author= has generic name (help)
  7. huaxia, ed. (1 February 2021). "Myanmar gov't declares 1-year state of emergency: President's Office". xinhuanet.
  8. "Myanmar Leader Aung San Suu Kyi, Others Detained by Military". voanews.com. VOA (Voice of America). 1 February 2021. Retrieved 1 February 2021.
  9. Myat Thura; Min Wathan (2021-02-03). "Myanmar State Counsellor and President charged, detained for 2 more weeks" (ជាen-UK). Myanmar Times. https://www.mmtimes.com/news/myanmar-state-counsellor-and-president-charged-detained-2-more-weeks.html. 
  10. Adange, Christy (2021-02-04). "Myanmar Coup: Aung San Suu Kyi charged with military for “transceiver and handshake”" (ជាen-NZ). Wall Street Journal. https://eminetra.co.nz/myanmar-coup-aung-san-suu-kyi-charged-with-military-for-transceiver-and-handshake/165536/. 
  11. Quint, The (2021-02-04). "Days After Coup, Aung San Suu Kyi Charged for Breaching Import Law" (ជាen-IN). The Quint. https://www.thequint.com/news/world/days-after-coup-aung-san-suu-kyi-charged-for-breaching-import-law. 
  12. Solomon, Feliz (2021-02-03). "After Myanmar Coup, Aung San Suu Kyi Accused of Illegally Importing Walkie Talkies" (ជាen-US). Eminetra. ល.ត.ម.អ. 0099-9660. https://www.wsj.com/articles/after-myanmar-coup-aung-san-suu-kyi-accused-of-illegally-importing-walkie-talkies-11612361563. 
  13. "AAPP Assistance Association for Political Prisoners".
  14. "Myanmar coup: Party official dies in custody after security raids". Archived from the original on 7 March 2021. Retrieved 7 March 2021.
  15. "Second Myanmar official dies after arrest, junta steps up media crackdown". 9 March 2021. Archived from the original on 17 March 2021. Retrieved 10 March 2021.
  16. Paddock, Richard C. (25 July 2022). "Myanmar Executes Four Pro-Democracy Activists, Defying Foreign Leaders". The New York Times. https://www.nytimes.com/2022/07/25/world/asia/myanmar-executions.html. 
  17. "On This Day | The Day Myanmar's Elected Prime Minister Handed Over Power". The Irrawaddy (in American English). 2020-09-26. Retrieved 2021-02-01.
  18. Butwell, Richard (1960). "The 1960 Election in Burma". Pacific Affairs 33 (2): 144–157.
  19. Taylor, Robert (2015-05-25). General Ne Win. ISEAS Publishing. ល.ស.ប.អ. 978-981-4620-14-7. http://dx.doi.org/10.1355/9789814620147. 
  20. ២០,០ ២០,១ "How A Failed Uprising Set The Stage For Myanmar's Future". Time. Retrieved 2021-02-01.
  21. "Burma: 20 Years After 1990 Elections, Democracy Still Denied". Human Rights Watch. Retrieved 1 February 2021.
  22. Nohlen, Dieter; Grotz, Florian; Hartmann, Christof. Elections in Asia: A data handbook, Volume I. Oxford University Press. pp. 599, 611. ល.ស.ប.អ. 0-19-924958-X. 
  23. Yan Aung, Wei (7 October 2020). "Myanmar's 1990 Election: Born of a Democratic Uprising, Ignored by the Military". The Irrawaddy. Retrieved 1 February 2021.
  24. Hajari, Nisid (12 September 2017). "As Myanmar opens to the world, the mess inside becomes more apparent". Bloomberg.com. https://www.bloomberg.com/quicktake/myanmars-transition. 
  25. ២៥,០ ២៥,១ Foundation, Thomson Reuters. "Aung San Suu Kyi and other leaders arrested, party spokesman says". news.trust.org. Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 1 February 2021. {{cite web}}: |first= has generic name (help); More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  26. "Internet disrupted in Myanmar amid apparent military uprising". NetBlocks (in American English). 31 January 2021. Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 1 February 2021.
  27. "Myanmar's Aung San Suu Kyi 'detained by military', NLD party says". BBC News. 1 February 2021. https://www.bbc.com/news/world-asia-55882489. 
  28. "Myanmar military says it is taking control of the country". Associated Press. 1 February 2021. https://apnews.com/article/aung-san-suu-kyi-myanmar-dda3d013897e14d5d0bd44d19eac9cd1. 
  29. "Myanmar military stages coup, declares state of emergency for a year". Deccan Herald (in អង់គ្លេស). 1 February 2021. Retrieved 1 February 2021.
  30. "Myanmar to clarify voter fraud, hold new round of elections". The Myanmar Times. 1 February 2021. Archived from the original on 1 កុម្ភៈ 2021. Retrieved 1 February 2021.
  31. "Telecommunications disruptions shut down Myanmar banks". The Myanmar Times. 1 February 2021. Archived from the original on 1 កុម្ភៈ 2021. Retrieved 1 February 2021.
  32. "Myanmar coup: Aung San Suu Kyi detained as military seizes control" (ជាen-GB). BBC News. 1 February 2021. https://www.bbc.com/news/world-asia-55882489. 
  33. "ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံး အမိန့်အမှတ်(၉/၂၀၂၁) ၁၃၈၂ ခုနှစ်၊ ပြာသိုလပြည့်ကျော် ၆ ရက် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ ရက်". Tatmadaw Information Team (in ភូមា). Retrieved 2 February 2021.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  34. "Myanmar military announces new State Administrative Council". The Myanmar Times. 2 February 2021. Archived from the original on 3 កុម្ភៈ 2021. Retrieved 2 February 2021.
  35. AP; ABC News (Australia) (Feb 5, 2021). "Myanmar blocks Facebook as resistance grows to military coup". ABC News (Australia) (in English). Retrieved 5 February 2021.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  36. "Songwriter Who Provided 'Theme Song' to 8888 Uprising Finally Honored". The Irrawaddy (in American English). 2018-08-09. Retrieved 2021-02-04.
  37. "Myanmar coup: army blocks Facebook access as civil disobedience grows". the Guardian (in អង់គ្លេស). 2021-02-04. Retrieved 2021-02-04.
  38. Reuters Staff (2 February 2021). "Anti-coup protests ring out in Myanmar's main city". Reuters. Archived from the original on 3 February 2021. Retrieved 3 February 2021. {{cite web}}: |author1= has generic name (help)
  39. "Myanmar coup latest: UN Security Council stops short of issuing statement". Nikkei Asia (in British English). Archived from the original on 3 February 2021. Retrieved 2021-02-02.
  40. "Nay Pyi Taw, Mandalay healthcare staff to join 'Civil Disobedience Campaign'". The Myanmar Times. 2 February 2021. Archived from the original on 3 February 2021. Retrieved 2 February 2021. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  41. "Myanmar Medics Prepare Civil Disobedience Against Military Rule". The Irrawaddy (in American English). 2 February 2021. Archived from the original on 3 February 2021. Retrieved 2 February 2021.
  42. ៤២,០ ៤២,១ Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named :8
  43. Matthew Tostevin; Grant McCool; Stephen Coates (Feb 3, 2021). "Myanmar doctors stop work to protest coup as UN considers response". Financial Review (in English). Archived from the original on 3 February 2021. Retrieved 3 February 2021.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  44. "Myanmar's Medics Launch Civil Disobedience Campaign Against Coup". The Irrawaddy (in American English). 2021-02-03. Retrieved 2021-02-04.
  45. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named :11
  46. "UN Security Council calls for release of Myanmar's Suu Kyi, Biden tells generals to go". Eleven Media Group Co., Ltd (in អង់គ្លេស). Retrieved 2021-02-07.
  47. "Myanmar medics lead sprouting civil disobedience calls after coup". CNA (in អង់គ្លេស). 2021-02-03. Archived from the original on 2021-06-14. Retrieved 2021-02-06.
  48. ""ဖဲကြိုးနီ လှုပ်ရှားမှု"ကို ထောက်ခံကြောင်း ပြသခဲ့တဲ့ နီနီခင်ဇော်". ဧရာဝတီ (in ភូមា). 2021-02-03. Retrieved 2021-02-06.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  49. "NLD backs anti-coup campaign as civil servants rally in Nay Pyi Taw". Frontier Myanmar (in American English). 2021-02-05. Retrieved 2021-02-06.
  50. "Myanmar calls for boycott of Tatmadaw linked products and services". The Myanmar Times. 2021-02-03. Archived from the original on 2021-02-21. Retrieved 2021-02-03.
  51. "စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို အနုနည်းအာဏာဖီဆန်မှု တချို့ရှိလာခြင်း". ဗွီအိုအေ (in ភូមា). Archived from the original on 3 February 2021. Retrieved 2021-02-02.
  52. "Mandalay citizens protest against Tatmadaw rule". The Myanmar Times. 2021-02-04. Archived from the original on 2021-02-04. Retrieved 2021-02-04.
  53. "Four arrested in Mandalay after street protest against military coup". Myanmar NOW (in អង់គ្លេស). Retrieved 2021-02-04.
  54. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named AJE_6Feb_protestors_standoff
  55. ៥៥,០ ៥៥,១ ៥៥,២ Staff, Reuters (2021-02-03). "Myanmar internet providers block Facebook services after government order" (ជាen). Reuters. https://www.reuters.com/article/us-myanmar-politics-facebook-idUSKBN2A32ZE. 
  56. "Directive to block social media service". Telenor Group (in អង់គ្លេស). 2021-02-03. Archived from the original on 2021-12-05. Retrieved 2021-02-04.
  57. Potkin, Fanny (2021-02-05). "After Facebook ban, thousands in Myanmar take to Twitter to plead #RespectOurVotes" (ជាen). Reuters. https://www.reuters.com/article/us-myanmar-politics-twitter-idUSKBN2A5189. 
  58. "Myanmar's new military government is now blocking Twitter and Instagram". TechCrunch (in American English). Retrieved 2021-02-06.[តំណភ្ជាប់ខូច]
  59. "Directive to block social media services Twitter and Instagram in Myanmar". Telenor Group (in អង់គ្លេស). 2021-02-05. Archived from the original on 2021-12-05. Retrieved 2021-02-06.
  60. "Myanmar junta blocks internet access as coup protests expand". AP NEWS. 2021-02-06. Retrieved 2021-02-06.
  61. ៦១,០ ៦១,១ ៦១,២ "Thailand's Amata halts $1bn Myanmar property project after coup". Nikkei Asia (in British English). Archived from the original on 3 February 2021. Retrieved 2021-02-02.
  62. "Thai developer invests $1bn to put Myanmar industry on global map". Nikkei Asia (in British English). Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 2021-02-02.
  63. "Myanmar's real estate sector crashes". The Myanmar Times. 2021-02-05. Archived from the original on 2021-02-05. Retrieved 2021-02-05.
  64. Staff, Reuters (2021-02-04). "Total assessing impact of Myanmar coup on its projects" (ជាen). Reuters. https://www.reuters.com/article/myanmar-politics-total-int-idUSKBN2A4120. 
  65. Erin Handley (Feb 5, 2021). "Kirin, parent company of Australian beer company Lion, cuts ties with Myanmar military after coup". ABC (Australian Broadcasting Network) (in English). Retrieved 10 February 2021.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  66. Ben Doherty; Ben Butler (Feb 5, 2021). "Kirin beer company cuts brewery ties with Myanmar military over coup". The Guardian (in English). Retrieved 10 February 2021.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  67. "Japan's Kirin ends Myanmar beer tie-up with army-owned partner after coup". Thomson Reuters Foundation. Archived from the original on 2021-02-05. Retrieved 2021-02-08.
  68. "Myanmar junta chief Min Aung Hlaing says this coup is 'different'". Nikkei Asia (in British English). Retrieved 2021-02-09.
  69. "3,000 Myanmar protesters rally in Tokyo for Suu Kyi's release". The Asahi Shimbun.
  70. "Bangladesh wants democratic process upheld in Myanmar". Dhaka Tribune (2A Media Limited.). 1 February 2021. https://www.dhakatribune.com/world/south-east-asia/2021/02/01/military-coup-in-myanmar-not-necessarily-to-affect-rohingya-repatriation. 
  71. "China 'notes' Myanmar coup, hopes for stability". REUTERS. Archived from the original on 3 February 2021. Retrieved 1 February 2021.
  72. "Deeply concerned by developments in Myanmar, says India". The Times of India (in អង់គ្លេស). 1 February 2021. Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 1 February 2021.
  73. "Indonesia Urges All Parties in Myanmar to Exercise Self-Restraint". Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Indonesia. Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 1 February 2021.
  74. "Press Release: Latest Situation in Myanmar". ក្រសួងការបរទេស (ម៉ាឡេស៊ី). Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 1 February 2021.
  75. "Pakistan hopes from all sides in Myanmar to be restraint, work for peace: Zahid Hafeez". www.radio.gov.pk (in អង់គ្លេស). Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 1 February 2021. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  76. Lee-Brago, Pia (3 February 2021). "Philippines following Myanmar situation with deep concern". Philstar.com. https://www.philstar.com/headlines/2021/02/03/2074984/philippines-following-myanmar-situation-deep-concern. 
  77. "S. Korea expresses concerns over Myanmar coup". Yonhap News Agency. 1 February 2021. Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 1 February 2021.
  78. "MFA Spokesperson's Comments in Response to Media Queries on the Detention of Myanmar Leaders and Officials". Ministry of Foreign Affairs Singapore. 1 February 2021. Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 1 February 2021.
  79. Tillett, Andrew (Feb 1, 2021). "Australia joins global condemnation of Myanmar generals". Financial Review (in English). Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 3 February 2021.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  80. "Statement on Myanmar". Minister for Foreign Affairs – Minister for Women – Senator the Hon Marise Payne. Archived from the original on 1 February 2021. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  81. "Justin Trudeau on Myanmar: "The democratic process must be respected"". Cult MTL. 2 February 2021. Archived from the original on 3 February 2021. Retrieved 2 February 2021.
  82. "France calls on Myanmar military to release Suu Kyi, respect election results". uk.sports.yahoo.com. Archived from the original on 3 February 2021. Retrieved 2 February 2021.
  83. "Germany condemns Myanmar coup 'in strongest terms'". Aa.com.tr. 2020-11-08. Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 2021-02-02.
  84. "Japan urges Myanmar military to free Suu Kyi, restore democracy". Manila Bulletin. Agence France-Presse. 1 February 2021. https://mb.com.ph/2021/02/01/japan-urges-myanmar-military-to-free-suu-kyi-restore-democracy/. 
  85. Mahuta, Nanaia (1 February 2021). "New Zealand statement on Myanmar". via beehive.gov.nz. Retrieved 1 February 2021.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  86. "Sánchez condena el golpe de Estado en Myanmar y pide vuelta a la democracia". La Vanguardia (in អេស្ប៉ាញ). 1 February 2021. Archived from the original on 3 February 2021. Retrieved 1 February 2021. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  87. "Foreign Minister condemns military coup in Myanmar". sverigesradio.se. Sveriges Radio. Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 2 February 2021.
  88. Bir, Burak (1 February 2021). "Turkey condemns, 'deeply concerned' by coup in Myanmar". Anadolu Agency. https://www.aa.com.tr/en/turkey/turkey-condemns-deeply-concerned-by-coup-in-myanmar/2129572. 
  89. "UK condemns military coup in Myanmar". Anadolu Agency (in អង់គ្លេស). 1 February 2021. Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 1 February 2021.
  90. "Statement by White House Spokesperson Jen Psaki on Burma". The White House. 1 February 2021. Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 1 February 2021.
  91. Patrick Wintour; Julian Borger (2 February 2021). "Myanmar coup: Joe Biden threatens to resume sanctions". The Guardian (in English). Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 2 February 2021.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  92. "‘Serious blow to democracy’: World condemns Myanmar military coup" (ជាen). Al Jazeera. 1 February 2021. https://www.aljazeera.com/news/2021/2/1/world-reacts-to-military-coup-in-myanmar. 
  93. Cherni, Hajer (1 February 2021). "La Maison Blanche menace les auteurs du coup d'État militaire du Myanmar de sanctions" (ជាFrench). Anadolu Agency. https://www.aa.com.tr/fr/monde/la-maison-blanche-menace-les-auteurs-du-coup-d%c3%a9tat-militaire-du-myanmar-de-sanctions/2129551។ បានយកមក 1 February 2021. 
  94. "West condemns Myanmar coup but Thailand, Cambodia shrug". Bangkok Post (Bangkok Post Public Company Ltd.). 1 February 2021. https://www.bangkokpost.com/world/2060651/west-condemns-myanmar-coup-but-thailand-cambodia-shrug. 
  95. "Myanmar's army seizes power, detains Aung San Suu Kyi" (ជាen-CA). National Post. Reuters. 1 February 2021. https://nationalpost.com/pmn/news-pmn/myanmars-army-seizes-power-detains-aung-san-suu-kyi-5. 
  96. "Myanmar military coup: Nordic and Asian reactions". ScandAsia. 2 February 2021. https://scandasia.com/myanmar-military-coup-nordic-and-asian-reactions/. 
  97. "Statement attributable to the Spokesperson for the Secretary General – on Myanmar". United Nations Secretary-General. 31 January 2021. Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 1 February 2021.
  98. "ASEAN calls for "return to normalcy" in Myanmar after coup". Reuters. 1 February 2021. Archived from the original on 3 February 2021. Retrieved 1 February 2021.
  99. Christiastuti, Novi (1 February 2021). "Negara-negara ASEAN Bahas Kudeta Militer di Myanmar" [Intergovernmental Organization ASEAN Discusses Military Coup in Myanmar] (in ឥណ្ឌូណេស៊ី). Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 1 February 2021.
  100. Adkins, William (1 February 2021). "EU leaders condemn military coup in Myanmar". Politico. https://www.politico.eu/article/europe-reacts-to-myanmar-military-coup/. 
  101. "UNSC takes no action on coup in Myanmar". Gulf Today. 3 February 2021. https://www.gulftoday.ae/news/2021/02/03/unsc-takes-no-action-on-coup-in-myanmar. 
  102. AFP; jt (Feb 2, 2021). "UN Security Council searches for unity on Myanmar". Channel News Asia (in English). Archived from the original on 3 February 2021. Retrieved 3 February 2021. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
  103. AL JAZEERA AND NEWS AGENCIES (Feb 3, 2021). "Security Council fails to agree statement condemning Myanmar coup". Al Jazeera (in English). Archived from the original on 3 February 2021. Retrieved 3 February 2021. The UN Security Council has failed to agree on a joint statement condemning Monday's coup in Myanmar, after a two hour long emergency meeting failed to secure the support of China, a key Myanmar ally and a veto-holding permanent member of the council.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  104. AP (February 3, 2021). "UN Security Council takes no action on Myanmar coup". Euronews (in English). Archived from the original on 3 February 2021. Retrieved 3 February 2021.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  105. "Myanmar coup: China blocks UN condemnation as protest grows". BBC News (in English). Feb 3, 2021. Archived from the original on 3 February 2021. Retrieved 3 February 2021.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  106. "ด่วน! ชาว 'เมียนมา' ชู 3 นิ้วบุกประท้วงหน้าสถานทูต ต้านรัฐประหารในประเทศ". Bangkok Biz News (in ថៃ). 1 February 2021. Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 1 February 2021.
  107. Pietromarchi, Virginia; Gadzo, Mersiha. "Myanmar's military stages coup d'etat: Live news". Al Jazeera. Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 1 February 2021.
  108. "Myanmar workers in Japan protest against Tatmadaw's actions". The Myanmar Times. 1 February 2021. Archived from the original on 1 February 2021. Retrieved 1 February 2021. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  109. "ច្បាប់ចម្លងប័ណ្ណសារ". Archived from the original on 2021-02-05. Retrieved 2021-02-05.