ភទ្ទាកាបិលានី
ព្រះនាងភទ្ទាកាបិលានីថេរី ជាភិក្ខុនីកំពូលជាងភិក្ខុនីទាំងឡាយផ្នែកខាងរលឹកជាតិដឹងកម្មរបស់សត្វទាំងឡាយ។
បច្ចុប្បន្នជាតិ
[កែប្រែ]នាងភទ្ទាកាបិលានី ជាស្រី្តស្អាតដាច់គេ ក្នុងសាគលនគរ រកស្រីណាប្រៀបនឹងនាងមិនបានឡើយ។ នាងមានលក្ខណៈពិសេសនៅក្នុងខ្លួន គឺពេលនាងអង្គុយក្នុងបន្ទប់ដែលទូលាយ ១២ហត្ថ ក្នុងយប់ងងឹតឈឹង មិនបាច់ដុតប្រទីបទេ ពន្លឺដែលចេញអំពីកាយរបស់នាងធ្វើអោយភ្លឺទូទៅពេញបន្ទប់។ នាងភទ្ទាកាបិលានីជាធីតារបស់ព្រាហ្មណ៍ កោសិយ្យគោត្រ ដែលជាត្រកូលព្រាហ្មណ៍មានឋានៈល្អមួយក្នុងនគរនេះ។
អាពាហ៍ពិពាហ៍
[កែប្រែ]នាងបានរៀបមង្គលការជាមួយបិប្ផលិមាណព ជាកូនរបស់កបិលព្រាហ្មណ៍ និងសុមនទេវីព្រាហ្មណី។ ក្រោយរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ អ្នកទាំងពីរមិនបានរួមរស់ជាមួយគ្នាជាប្តីប្រពន្ធឡើយ គឺគ្រាន់តែក្នុងនាមប៉ុណ្ណោះ ព្រោះអ្នកទាំងពីរមានចិត្តនឿយណាយចំពោះកាមអារម្មណ៍នេះ។ សូម្បីតែការប៉ះកាយ ឬគ្រាន់តែញញឹមដោយរាគៈ ក៏គ្មានក្នុងចិត្តអ្នកទាំងពីរឡើយ។
ចេញបួស
[កែប្រែ]ក្រោយពេលមាតាបិតាទាំងសងខាងអស់អាយុ ពួកគេទាំងពីរបានពិចារណាឃើញក្នុងភពបីនេះ ប្រាកដដូចជាខ្ទមត្រូវភ្លើងឆាបឆេះ ហើយក៏សម្រេចចិត្តដោះខ្ញុំបម្រើទាំងឡាយអោយទៅជាអ្នកជាទាំងអស់ អ្នកទាំងពីរក៏ចុះចេញពីផ្ទះមានភេទជាបព្វជិតធើ្វដំណើរតទៅ។ ដោយការពារការយល់ខុស និងពាក្យតិះដៀលនិន្ទារបស់អ្នកដទៃ (ព្រោះបើអ្នកណានិន្ទាបព្វជិត ដោយពាក្យមិនពិត អ្នកនោះនឹងធ្លាក់ទៅក្នុងអបាយភូមិ) ពួកគេទាំងពីរក៏ដើរបែកគ្នាទៅតាមទិសរៀងខ្លួន។ ព្រះនាងបានជ្រើសរើសផ្លូវខាងឆ្វេងសំរាប់ដើរ។ នាងបានបួសក្នុងសម្នាក់អ្នកបួសក្រៅពុទ្ធសាសនា។ ព្រោះក្នុងពេលនោះ ព្រះសម្ពុទ្ធនៅមិនទាន់ស្ថាបនាភិក្ខុនីសង្ឃនៅឡើង។ រហូតដល់ពេលដែលព្រះនាងបជាបតិគោតមី សុំព្រះអង្គបួសជាភិក្ខុនី ព្រះនាងភទ្ទាកាបិលានី ក៏ចូលបួសក្នុងសម្នាក់ព្រះភិក្ខុនីនោះ។ ក្រោយមកមិនយូរប៉ុន្មាននាងក៏បានសម្រេចជាព្រះអរហន្តីមួយអង្គ មានជំនាញផ្នែកខាងរលឹកជាតិខ្លួនឯង និងអ្នកដទៃ។
អតីតជាតិ
[កែប្រែ]ចន្លោះព្រះពុទ្ធពីរព្រះអង្គ
[កែប្រែ]នៅចន្លោះកាលរបស់ព្រះកោនាគមនសម្ពុទ្ធ និងព្រះកស្សបសម្ពុទ្ធ ជាតិមួយ នាងភទ្ទាកាបិលានី បានកើតជាភរិយារបស់សុមិត្តកុដុម្ពីក៍(អតីតជាតិរបស់ព្រះកស្សបៈ)។ ថ្ងៃមួយនាងកំពុងឈ្លោះជាមួយប្អូនថ្លៃនៅក្នុងផ្ទះ ខណៈនោះមានព្រះបច្ចេកពុទ្ធមួយអង្គមកបិណ្ឌបាត ប្អូនស្រីរបស់សុមិត្តក៏ប្រញាប់ចាត់ចែងអាហារមកដាក់បាត្រព្រះបច្ចេកពុទ្ធ ហើយតាំងសេចក្តីប្រាថ្នាថា សូមអោយខ្ញុំឆ្ងាយចាកមនុស្សពាលដូច្នេះទាំងរយយោជន៍ ភរិយាសុមិត្តឈរនៅបរិវេណផ្ទះមិនឆ្ងាយប៉ុន្មាន លុះឮពាក្យប្អូនថ្លៃដូច្នោះ ក៏ក្រោធឡើងភ្លាម រហូតមិនអាចហាមឃាត់បាន នាងគិតបែបជាមនុស្សពាលថា កុំអោយលោកបានឆាន់អាហារដែលស្រីនេះប្រគេនឡើយ នាងដើរសំដៅចូលទៅដណ្តើមបាត្រពីព្រះបច្ចេកពុទ្ធមក ហើយចាក់បាយចោលអស់ យកភក់ដាក់ក្នុងបាត្ររហូតពេញជំនួសបាយ ឯប្អូនស្រីកុដុម្ពីក៍ឃើញដូច្នោះទើបស្រែកឡើងថា "មេមនុស្សពាល នាងជេរថាយើងល្អជាង នាងចាក់បាយអំពីបាត្ររបស់លោកអ្នកបំពេញបារមីមកយូររាប់២អសង្ខេយ្យ ហើយដាក់ភក់ប្រគេនមិនសមគួរឡើយ នាងជាមនុស្សបាបធ្ងន់ណាស់។ ភរិយាកុដុម្ពីក៍ ស្តាប់ពាក្យប្អូនថ្លៃស្រែកដូច្នេះ ក៍ដឹងខ្លួនទាន់ថា បានធ្វើកំហុសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ទើបរត់ចុះតាមព្រះបច្ចេកពុទ្ធទៅ សូមយកបាត្រមកចាក់ភក់ចោល លាងអោយស្អាត ដុសខាត់ដោយគ្រឿងក្រអូប ដាក់អាហារដែលមានរសឆ្ងាញ់៤ប្រការចូលទៅ និងដាក់បាយលាយទឹកដោះថ្លា ដែលមានពណ៌ដូចជាពណ៌ត្របកផ្កាឈូកខាងលើ ហើយនាំទៅប្រគេនព្រះបច្ចេកពុទ្ធ និងតាំងសេចក្តីប្រាថ្នាថា "ផ្កាដែលខ្ញុំម្ចាស់ប្រគេនមានពណ៌ស្អាតយ៉ាងណា សូមអោយរាងកាយខ្ញុំម្ចាស់មានពណ៌ស្អាតយ៉ាងនោះ" ព្រះបច្ចេកពុទ្ធធ្វើការអនុមោទនាហើយ ហោះត្រឡប់ទៅកាន់ទីនៅរបស់លោក។ លុះនាងជាភរិយាអស់អាយុ ក៏ទៅកើតក្នុងទេវលោក។
ពុទ្ធកាលព្រះកស្សបសម្ពុទ្ធ
[កែប្រែ]លុះច្យុតចាកទេវលោក នាងក៏បានកើតជាធីតារបស់សេដ្ឋី។ លុះចម្រើនវ័យហើយ ក៏បានជាស្វាមីភរិយាជាមួយនឹងព្រះមហាកស្សបៈទៀត។ តែមុននឹងបានជាស្វាមីភរិយា មានរឿងដែលនាំអោយដាច់ទំនាក់ទំនងគ្នាដល់៧ដង។ កាលព្រឹទ្ធាចារ្យមកកាន់ត្រកូល សុំនាំនាងទៅកាន់ត្រកូលខាងស្វាមី ពេលនាងឈានជើងចូលក្នុងទ្វារផ្ទះខាងស្វាមី រាងកាយរបស់នាងគ្រប់ចំណែកមានក្លិនស្អុយភាយឡើងដូចជាបង្គន់ ដែលគេបើតមាត់រណ្តៅទុកចោល សេដ្ឋីបុត្រធុំក្លិនស្អុយទ្រាំមិនបាន ទើបសួរថា នេះជាក្លិនអ្វី មកពីណា លុះជ្រាបថា ជាក្លិនដែលកើតពីសេដ្ឋីធីតា គេក៏បញ្ជូននាងត្រឡប់ទៅខាងមាតាបិតាវិញ ក្រោយមកសេដ្ឋីបុត្ររឭកនាង ក៏អោយគេនាំមកម្តងទៀត តែហេតុការដូចពេលមុនអស់ចំនួន៧លើក។ នេះគឺព្រោះអំណាចបាបកម្មដែលនាងខឹងក្រោធនឹងប្អូនថ្លៃ ហើយយកភក់ដាក់បាត្រព្រះបច្ចេកពុទ្ធក្នុងជាតិមុន។
កាលតមក ព្រះកស្សបសម្ពុទ្ធបានរំលត់ខន្ធចូលនិព្វាន មហាជននាំគ្នាកសាងចេតីយ៍កំពស់មួយយោជន៍ ដោយឥដ្ឋមាស តម្លៃមួយដុំមួយសែនតម្លឹង ដើម្បីបញ្ចុះព្រះសារីរិកធាតុរបស់ព្រះកស្សបសម្មាសម្ពុទ្ធ ខណៈនោះ សេដ្ឋីធីតាគិតថា យើងត្រូវបញ្ជូនត្រឡប់មកវិញអស់៧លើកហើយ យើងនឹងត្រូវការអ្វីដោយជីវិតរបស់យើង គិតហើយ នាងបញ្ជារអោយអ្នកបម្រើយកអលង្ការមាសរបស់នាងទាំងអស់ទៅរំលាយធ្វើជាឥដ្ឋមាសប្រវែងមួយហត្ថ កំពស់មួយចង្អាមបួនធ្នាប់ កាន់ផ្កាឈូក៨ក្តាប់ទៅកាន់ទីសាងព្រះចេតីយ៍នោះ នាងបានយកឥដ្ឋនោះទៅបំពេញព្រះចេតីយ៍(ដែលខ្វះមួយដុំល្មម)។ ក្រោយពេលដាក់ហើយ នាងបានបូជាផ្កាឈូក៨ក្តាប់ ហើយនាងលើកដៃថ្វាយបង្គំតាំងសេចក្តីប្រាថ្នា "មិនថាខ្ញុំកើតក្នុងទីណាៗឡើយ ចូរអោយក្លិនកាយរបស់ខ្ញុំក្រអូបដូចក្លិនចន្ទន៍ ក្លិនមាត់ក្រអូបដូចក្លិនផ្កាឈូក កាលនាងប្រាថ្នាដូច្នោះហើយ ទើបក្រាបថ្វាយបង្គំព្រះចេតីយ៍ដើរប្រទក្សិណ៣ជុំ ហើយត្រឡប់មកផ្ទះវិញ។
ខណៈនោះ សេដ្ឋីបុត្រក៏អោយគេនាំនាងមកម្តងទៀត។ លុះសេដ្ឋីធីតាចូលមកដល់គ្រឹះស្ថានរបស់សេដ្ឋីបុត្រ និម្មិតដែលជាមង្គលក៏កើតឡើង គឺគ្រប់ផ្ទះមានក្លិនក្រអូបផ្សាយទៅដោយក្លិនចន្ទន៍ និងក្លិនផ្កាឈូក។ សេដ្ឋីបុត្រក៏សួរថា "ម្នាលនាងជាទីស្រឡាញ់ គ្រាដំបូងនាងមកទីនេះក្លិនកាយនាងស្អុយណាស់ តែលើកនេះហេតុអ្វីកាយនាងមានក្លិនក្រអូបឈ្ងុយដូចនេះ?" សេដ្ឋីធីតាក៏ប្រាប់នូវការធ្វើបុណ្យកសាងព្រះចេតីយ៍ ហើយតាំងប្រាថ្នាទុកដូច្នេះ។ សេដ្ឋីបុត្រកើតជ្រះថ្លា និងជឿថា ព្រះពុទ្ធសាសនាជាបូជនីយដ្ឋានដ៏ប្រសើរក្រៃលែង ទើបលះបង់វត្ថុមានតម្លៃបូជាព្រះចេតីយ៍នោះ ដូចជាហ៊ុមពទ្ធព្រះចេតីយ៍មាស ដោយសម្ពល់កម្ពល និងប្រដាប់ដោយផ្កាមាស ជាដើម។ អ្នកទាំងពីរបានធ្វើបុណ្យរួមគ្នារហូតអស់ជីវិត។
យោង
[កែប្រែ]ព្រះត្រៃបិដក
សៀវភៅ ព្រះអសីតិមហាសាវ័ក
http://www.budsas.org/ebud/rdbud/rdbud-03.htm