ទីឃនិកាយ

គម្ពីរទីឃនិកាយ (Dīgha Nikāya) គឺជាកងធម៌ដែលមានសូត្រ (សេចក្តីបង្រៀន)(Collection of Long Discourses) នៅក្នុងគម្ពីរព្រះពុទ្ធសាសនា ។ គម្ពីរទីឃនិកាយ ជាគម្ពីរដំបូងក្នុងចំណោមសៀវភៅ ៥ ក្បាលនៃគម្ពីរសុត្តន្តបិដក (Sutta Pitaka), ដែលរួមបង្កើតបានជាគម្ពីរព្រះត្រៃបិដក (Tipitaka) ដែលជាសៀវភៅសំខាន់ជាងគេបំផុតរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនានិកាយថេរវាទ (Theravada Buddhism)។

ក្នុងចំណោមសៀវភៅជាច្រើននៃគម្ពីរទីឃនិកាយ ដែលត្រូវបានស្រង់ជាឯកសារយោងញឹកញាប់បំផុត គឺ ៖

គម្ពីរសាមញ្ញផលសូត្រ (Samaññaphala Sutta) (DN 2) ជាសូត្រទី ២ នៅក្នុងសៀវភៅភាគ១៤ (ទំព័រទី ១១៤), រៀបរាប់ និង ប្រៀបទស្សនៈរបស់ព្រះពុទ្ធ ជាមួយនឹង ពួកព្រាហ្មណ៍ នៃលទ្ធិដទៃទៀតនៅប្រទេសឥណ្ឌា ទាក់ទងនឹងសាកលលោក និង ពេល (អតីត, បច្ចុប្បន្ន, និង អនាគត) ។
គម្ពីរព្រហ្មជាលសូត្រ (Brahmajala Sutta) (DN 1) ជាសូត្រទី ១ នៅក្នុងសៀវភៅភាគ១៤ (ទំព័រទី ១), រៀបរាប់ និង ប្រៀបទស្សនៈរបស់ព្រះពុទ្ធ ជាមួយនឹង ពួកព្រាហ្មណ៍ នៃលទ្ធិដទៃទៀតនៅប្រទេសឥណ្ឌា ទាក់ទងនឹងសាកលលោក និង ពេល (អតីត, បច្ចុប្បន្ន, និង អនាគត) ។
គម្ពីរបោដ្ឋបាទសូត្រ (Potthapada Sutta) (DN 9) ជាសូត្រទី ៩ នៅក្នុងសៀវភៅភាគ១៥ (ទំព័រទី ១០៩), រៀបរាប់អំពីអានិសង្ស (benefits) របស់ សមាធិ និង របៀបប្រតិបត្តិឬចម្រើនសាមាធិ (meditation) ។
គម្ពីរមហាបរិនិព្វានសូត្រ (Mahaparinibbana Sutta) (DN 16) ជាសូត្រទី ៣ នៅក្នុងសៀវភៅភាគ១៦ (ទំព័រទី ១៥៤), រៀបរាប់នូវបណ្ដាថ្ងៃចុងក្រោយ និង ថ្ងៃចូលទិវង្គតរបស់ព្រះពុទ្ធ ។
គម្ពីរសិង្គាលសូត្រ (Sigalovada Sutta) (DN 31) ជាសូត្រទី ៨ នៅក្នុងសៀវភៅភាគ១៩ (ទំព័រទី ៦៧), ពិភាក្សាអំពីធម្មវិន័យ (ethics) សម្រាប់ភិក្ខុសង្ឃ និង វិធីប្រតិបត្តិធម៌សម្រាប់ឧបាសក ឧបាសិកា និងជនទូទៅ ។

រចនាសម្ព័ន្ធ

គម្ពីរទីឃនិកាយ បានប្រជុំព្រះសូត្រវែងៗ ចំនួន ៣៤ សូត្រ ដែលត្រូវបានរៀបចំជា ៣ វគ្គ គឺ ៖

សីលក្ខន្ធវគ្គ (Silakkhandha-vagga): សៀវភៅភាគ១៤ និង ភាគ១៥ មានប្រជុំព្រះសូត្រ ១៣ ។
មហាវគ្គ (Maha-vagga): សៀវភៅភាគ១៦ និង ភាគ១៧ មានប្រជុំព្រះសូត្រ ១០ ។
បាដិកវគ្គ (Patika-vagga): សៀវភៅភាគ១៨ និង ភាគ១៩ មានប្រជុំព្រះសូត្រ ១១ ។

សីលក្ខន្ធវគ្គ

ព្រហ្មជាលសូត្រ

(Brahmajāla Sutta) (DN 1), សៀវភៅភាគ១៤ ទំព័រទី ៣ ។ ពាក់ព័ន្ធជាសំខាន់ជាមួយនឹងទុទិដ្ឋិ ( wrong view) ៦២ ប្រភេទ ។

សាមញ្ញផលសូត្រ

(Sāmaññaphala Sutta)(DN 2), សៀវភៅភាគ១៤ ទំព័រទី ១១៥ ។ ព្រះបាទ អាជាតសត្រូវ (អាជាតសត្តុ, Ajatasattu) នៃនគរ មគធៈ (Magadha) ទូលសួរព្រះពុទ្ធអំពីអានិសង្ស (ប្រយោជន៍) នៃការប្រកាន់ជីវភាពជាអ្នកបួស (សមណៈ, samana) (recluse ឬ renunciant) ។ ព្រះពុទ្ធទ្រង់មានបន្ទូលឆ្លើយតបថា គោលដៅកំពូលរបស់អ្នកបួសគឺការបានសម្រេចជាព្រះអរហន្ត (arahant) ។

អម្ពដ្ឋសូត្រ

(Ambattha Sutta) (DN 3) សៀវភៅភាគ១៤ ទំព័រទី ២១៧ ។ Ambattha the Brahmin is sent by his teacher to find whether the Buddha possesses the 32 bodily marks, but on arrival he is rude to the Buddha on grounds of descent (caste); the Buddha responds that he is actually higher born than Ambattha by social convention, but that he himself considers those fulfilled in conduct and wisdom as higher.

សោណទណ្ឌសូត្រ

(Sonadanta Sutta) (DN 4) សៀវភៅភាគ១៤ ទំព័រទី ២៦៥ ។ The Buddha asks Sonadanda the Brahmin what are the qualities that make a Brahmin; Sonadanda gives five, but the Buddha asks if any can be omitted and argues him down to two: morality and wisdom.

កូដទន្តសូត្រ

(Kutadanta Sutta) (DN 5) សៀវភៅភាគ១៥ ទំព័រទី ៣ ។ Kutadanta the Brahmin asks the Buddha how to perform a sacrifice; the Buddha replies by telling of one of his past lives, as chaplain to a king, where they performed a sacrifice which consisted of making offerings, with no animals killed.

មហាលិសូត្រ

(Mahali Sutta) (DN 6) សៀវភៅភាគ១៥ ទំព័រទី ៥៧ ។ In reply to a question as to why a certain monk sees divine sights but does not hear divine sounds, the Buddha explains that it is because of the way he has directed his meditation.

ជាលិយសូត្រ

(Jaliya Sutta) (DN 7) សៀវភៅភាគ១៥ ទំព័រទី ៧៥ ។ នៅពេលត្រូវព្រាហ្មណ៍ ២ នាក់ចោទសួរថាតើ ព្រលឹង (soul) និង រូបកាយ (body) ដូចគ្នា ឬ ខុសគ្នា, ព្រះពុទ្ធទ្រង់មានព្រះបន្ទូលតបជាពាក្យបរិយាយប្រាប់អំពីផ្លូវនាំទៅកាន់បញ្ញា (wisdom) រួចហើយព្រះពុទ្ធទ្រង់មានបន្ទូលសួរទៅព្រាហ្មណ៍ទាំង ២ វិញថា ប្រសិនបើបុគ្គលម្នាក់បានសម្រេចនូវបញ្ញាញាណហើយ តើគាត់នៅតែមានកង្វល់ចំពោះសំណួរនោះឬទេ ។

មហាសីហនាទសូត្រ

(Kassapa Sihananda Sutta, Maha Sīhanāda ឬ Sīhanāda Sutta) (DN 8) សៀវភៅភាគ១៥ ទំព័រទី ៧៥ ។ ពាក្យថា សីហនាទ (sihanada) តាមអត្ថានុរូប មានន័យថា "សម្រែកសត្វសិង្ហ" : សូត្រនេះទាក់ទងនឹងបព្វជា (asceticism)

បោដ្ឋបាទសូត្រ

(Potthapada Sutta) (DN 9) សៀវភៅភាគ១៥ ទំព័រទី ១១១ ។ នៅពេលសាវ័កសាកសួរព្រះអង្គអំពីមូលហេតុដែលនាំឲ្យសញ្ញា (perception) កើតឡើង ព្រះពុទ្ធទ្រង់បានសំដែងថាសញ្ញាកើតឡើងដោយសារការហ្វឹកហាត់ ។ ទ្រង់បានពន្យល់អំពីមាគ៌ាតាមលំដាប់លំដោយដូចមានចែងខាងដើមរហូតដល់ឈាន (jhana) គ្រប់ដំណាក់កាលទាំងអស់ និងអំពីសញ្ញារបស់ឈាននីមួយៗ ។ បន្ទាប់មកទ្រង់ក៏បានពន្យល់អំពីចិត្តដែលផ្ចង់បានសម្រេចដល់ដំណាក់កាលឥតមានរូបសណ្ឋាន (formless attainments) ទាំងបី ។ បន្ទាប់មកសូត្រនេះក៏បរិយាយអំពីប្រធានបទផ្សេងទៀត, អំពីអត្ត និងសំណួរមួយចំនួនដែលឥតមានចម្លើយសោះ ។

សុភសូត្រ

(Subha Sutta) (DN 10) សៀវភៅភាគ១៥ ទំព័រទី ១៦១ ។ ព្រះអានន្ទរៀបរាប់អំពីមាគ៌ាដែលព្រះពុទ្ធបានបង្រៀន ។

កេវដ្តសូត្រ

(Kevatta Sutta) (DN 11) សៀវភៅភាគ១៥ ទំព័រទី ២០៣ ។ Kevaddha asks the Buddha why he does not gain disciples by working miracles; the Buddha explains that people would simply dismiss this as magic and that the real miracle is the training of his followers.

លោហិច្ចសូត្រ

(Lohicca Sutta) (DN 12) សៀវភៅភាគ១៥ ទំព័រទី ២២៣ ។ និយាយអំពីគ្រូល្អនិងគ្រូអាក្រក់ ។

តេវិជ្ជសូត្រ

(Tevijja Sutta) (DN 13) សៀវភៅភាគ១៥ ទំព័រទី ២៤៣ ។ នៅពេលមានគេសួរនាំព្រះពុទ្ធអំពីមាគ៌ានាំឆ្ពោះទៅជួបជាមួយនឹងព្រះព្រហ្មវិញ, ព្រះពុទ្ធពន្យល់អំពីមាគ៌ាតាមលទ្ធិពុទ្ធនិយម ប៉ុន្តែទ្រង់បានបញ្ចប់សេចក្តីពន្យល់នោះនៅត្រឹមពាក្យព្រហ្មវិហារធម៌ ៤ (four brahmaviharas) ។ ដោយសារសូត្រនេះត្រូវបានអ្នកនិពន្ធសរសេរសង្ខេបពេក ដោយមិនបានបរិយាយអំពីមាគ៌ដែលនាំឆ្ពោះមកដល់ត្រឹមដំណាក់នេះ ។ នៅក្នុងសៀវភៅរបស់គាត់ដែលមានចំណងជើងថា "How Buddhism Began: The Conditioned Genesis of the Early Teachings" (1997) លោក Robert Gombrich អះអាងថា ព្រះពុទ្ធចង់សំដៅទៅដល់ការជួបជាមួយនឹងព្រហ្មនោះ គឺមានន័យស្មើនឹងការសម្រេចនិព្វាន ។

មហាវគ្គ

មហាបទានសូត្រ

(Mahapadana Sutta) (DN 14) សៀវភៅភាគ១៦ ទំព័រទី ៣ ។ សូត្រនេះនិយាយអំពីដំណើររឿងរបស់ព្រះពុទ្ធមួយព្រះអង្គនៅអតីតកាលរហូតដល់ដំណាក់កាលដ៏ខ្លីបន្ទាប់ការសម្រេចនិព្វានរបស់ទ្រង់ ។ ដំណើររឿងនោះស្រដៀងនឹងដំណើររឿងរបស់ព្រះពុទ្ធគោតមដែរ ។

មហានិទានសូត្រ

(Mahanidana Sutta) (DN 15) សៀវភៅភាគ១៦ ទំព័រទី ១១៩ ។ សូត្រនេះបរិយាយអំពីបដិច្ចសមុប្បាទធម៌ (dependent origination) ។

មហាបរិនិព្វានសូត្រ

មហាបរិនិព្វានសូត្រ ភាសាអង់គ្លេស Mahaparinibbana Sutta (DN 16) ឬ តាមក្បួនតម្រៀបភាគសៀវភៅក្នុងព្រះត្រៃបិដកបែបខ្មែរគឺនៅក្នុងគម្ពីរទីឃនិកាយ មហាវគ្គ សៀវភៅភាគ១៦ ចាប់ពីទំព័រទី ១៥៤ ដល់ ២១៥ ។ នៅក្នុងសៀវភៅ (សូត្រ) នេះ មាននិទានអំពីជីវិតចុងក្រោយរបស់ព្រះពុទ្ធសមណគោតម ក្នុងរយៈពេលពីរបីខែ មុនថ្ងៃបរិនិព្វាន (ថ្ងៃមរណៈ) និយាយអំពីសុគត (មរណភាព) របស់ព្រះពុទ្ធ និយាយអំពីពិធីរំលាយព្រះសព និង ការបែងចែកអដ្ឋិធាតុ (សំណល់ឆ្អឹង) របស់ព្រះពុទ្ធសមណគោតមទៅប្រទេសផ្សេងៗនៅសម័យនោះ ។ បណ្ដាំចុងក្រោយរបស់ព្រះពុទ្ធទៅដល់គ្រប់ពុទ្ធសាសនិកគឺ "... ភិក្ខុសង្ឃនៅនឹងប៉ុនប៉ងអ្វីក្នុងតថាគតទៀត ... ធម៌ដែលតថាគតសំដែងហើយ ធ្វើមិនឲ្យមានខាងក្នុងខាងក្រៅ ... កណ្ដាប់ដៃនៃអាចារ្យមិនមានក្នុងធម៌ទាំងឡាយរបស់តថាគតទេ ..." (សៀវភៅភាគ១៦ ទំព័រទី ២១៣) និង "... អ្នកទាំងឡាយចូរយកខ្លួនជាទីពឹង យកខ្លួនជាទីរលឹក កុំយករបស់ដទៃជាទីរលឹក ចូរយកធម៌ជាទីពឹង យកធម៌ជាទីរលឹក កុំយករបស់ដទៃជាទីរលឹកឡើយ ។" (សៀវភៅភាគ១៦ ទំព័រទី ២១៤)

មហាសុទស្សនសូត្រ

(Mahasudassana Sutta) (DN 17) សៀវភៅភាគ១៧ ទំព័រទី ៣ ។ រឿងនិទានមួួយនៅក្នុងរឿងនិទានជាច្រើនស្តីអំពីអតីតជាតិរបស់ព្រះពុទ្ធ ដែលនៅពេលនោះទ្រង់ជាស្តេចមួយអង្គ ។ ការរៀបរាប់អំពីព្រះរាជវាំងរបស់ព្រះអង្គមានចំណុចស្រដៀងគ្នាច្រើនអន្លើនឹងសេចក្តីអធិប្បាយនៅក្នុងគម្ពីរពុទ្ធសាសនានិកាយដែនដីបរិសុទ្ធ (Pure Land) នៅត្រង់ចំណុចនេះលោក រូភឺត ហ្គេធិន (Rupert Gethin) បានស្នើយោបល់ថា រឿងនិទាននេះគឺជាការតាក់តែងសាច់រឿងមុនការតាក់តែងសាច់រឿងរបស់ Pure Land Buddhism ។

ជនវសភសូត្រ

(Janavasabha Sutta) (DN 18) សៀវភៅភាគ១៧ ទំព័រទី ៦១ ។ King Bimbisara of Magadha, reborn as the god Janavasabha, tells the Buddha that his teaching has resulted in increased numbers of people being reborn as gods.

មហាគោវិន្ទសូត្រ

(Maha-Govinda Sutta) (DN 19) សៀវភៅភាគ១៧ ទំព័រទី ១០៥ ។ Story of a past life of the Buddha.

មហាសមយសូត្រ

(Mahasamaya Sutta) (DN 20) សៀវភៅភាគ១៧ ទំព័រទី ១៦៩ ។ Long versified list of gods coming to honour the Buddha

សក្កបញ្ហាសូត្រ

(Sakkapanha Sutta) (DN 21) សៀវភៅភាគ១៧ ទំព័រទី ១៩៣ ។ The Buddha answers questions from Sakka, ruler of the gods (a Buddhist version of Indra)

មហាសតិបដ្ឋានសូត្រ

(Mahasatipatthana Sutta) (DN 22) សៀវភៅភាគ១៧ ទំព័រទី ២៤៥ ។ The basis for one of the Burmese vipassana meditation traditions; many people have it read or recited to them on their deathbeds.^[១]

បាយាសិសូត្រ

(Payasi Sutta, Payasi Rājañña Sutta) (DN 23) សៀវភៅភាគ១៧ ទំព័រទី ៣០៧ ។ Dialogue between the skeptical Prince Payasi and a monk.

បាដិកវគ្គ

បាដិកសូត្រ

បាដិកសូត្រ ឬ ភាសាអង់គ្លេស Patika Sutta ឬ Pāthika Sutta (DN 24) ត្រូវនឹងសៀវភៅភាគ១៨ ទំព័រទី ១ ដល់ទី ៦៩ នៃគម្ពីរព្រះត្រៃបិដក ដែលតម្រៀបតាមក្បួនខ្មែរ ។ នៅក្នុងសូត្រនេះ ភិក្ខុមួយអង្គបានបោះបង់គណៈសង្ឃដោយលោកមានសង្ឃដីកាថា ព្រះពុទ្ធសមណគោតម មិនបានធ្វើបាដិហារិយ៍អ្វីទេ ។ ដូច្នេះហើយសូត្រមួយភាគធំនៅទីនេះគឺសុទ្ធសឹងតែនិយាយអំពីភាពអស្ចារ្យ (អច្ឆរិយភាព) ដែលព្រះពុទ្ធបានសំដែង ។ នេះប្រហែលជាមកពីគណៈសង្ឃសម័យក្រោយមកភ័យខ្លាចបាត់បង់សមាជិករបស់ខ្លួនបើសិនមិននាំគ្នាពោលអួតសរសើរថាព្រះពុទ្ធដែលជាគ្រូរបស់ពួកខ្លួនចេះសំដែងហេតុអស្ចារ្យទេ ដូច្នេះហើយទើបពួកគេនាំគ្នាប្រតិដ្ឋបង្កើតរឿងអស្ចារ្យដ៏ច្រើនសន្ធឹក ដើម្បីជាការអូសទាញសមាជិកថ្មីមកចូលក្នុងគណៈរបស់ខ្លួន ។ នៅក្នុងវគ្គនេះ អ្នកនិពន្ធបានរៀបរាប់អំពីកំហឹងដែលព្រះពុទ្ធជះទៅលើតួអង្គភិក្ខុ សុនក្ខត្តៈ (Sonakkhata, Sonakkhatta) ដែលជាមនុស្សនៃកុលសម្ព័ន្ធ លិច្ឆវី (Licchavi) នៃវជ្ជីជនបទ (នគរបុរាណនៅភាគឦសានប្រទេសឥណ្ឌាបច្ចុប្បន្ន) ។ អ្នកនិពន្ធបានរៀបរាប់ថា ព្រះពុទ្ធបានដៀលត្មះភិក្ខុ សុនក្ខត្តៈ ដោយប្រើពាក្យមិនគួរសមដូចជា មោឃបុរស ប្រែថា បុរសឥតអំពើ បុរសសោះសូន្យ បុរសចោលម្សៀត ។ ប្រហែលពាក្យទាំងនោះក៏ជាការប្រតិដ្ឋរបស់ពួកភិក្ខុទាំងឡាយសម័យក្រោយ ចំពោះភិក្ខុទើបបួសថ្មីៗ ដែលទាមទារចង់ឃើញបាដិហារិយ៍របស់ពួកភិក្ខុទាំងឡាយដែលបួសមុនខ្លួនទេដឹង ។

ឧទុម្ពរិកសូត្រ

(Udumbarika Sihanada Sutta, Udumbarika Sutta) (DN 25) សៀវភៅភាគ១៨ ទំព័រទី ៧១ ។ រឿងនិទានមួយទៀតដែលនិយាយអំពីព្រាហ្មណនិយម (asceticism) ។

ចក្កវត្តិសូត្រ

ចក្កវត្តិសូត្រ ឬ ភាសាអង់គ្លេស Cakkavatti Sihanada Sutta (DN 26) ត្រូវនឹងសៀវភៅភាគ១៨ ទំព័រទី ១១៥-១៦០ ក្នុងការតម្រៀបគម្ពីរព្រះត្រៃបិដកតាមរបៀបខ្មែរ ។ នៅក្នុងសូត្រនេះ រៀបរាប់អំពីការចុះអន់ថយនៃមនុស្សធម៌ ពីយុគសម័យរុងរឿង នៅអតីតកាល ព្រមទាំងនិយាយអំពីការព្យាករណ៍អំពីការវិលត្រឡប់ទៅកាន់យុគសម័យនោះ នៅទីអវសាន្ត ។ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវមួយចំនួន បានសំដែងការសង្ស័យរបស់ពួកគេថា សូត្រនេះមិនត្រឹមត្រូវ ឬ មិនគួរលើកយកមកសិក្សាទេ ប៉ុន្តែពុទ្ធបរិស័ទនិកាយថេរវាទស្ទើរគ្រប់គ្នាជឿថាជាឯកសារពិត ។ លោក រីឆាដ ហ្គុមប្រ៊ីជ (Richard F. Gombrich) បានសរសេរនៅក្នុងសៀវភៅ Theravada Buddhism: A social history from ancient Benares to modern Colombo នៅត្រង់ទំព័រ ១០០ ថា "មួយភាគធំនៃសេចក្តីបង្រៀនរបស់ព្រះពុទ្ធ ត្រូវបានគេរៀបចំតាមលំនាំទេសនា ដែលទ្រង់បានឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួរ ឬ ក្នុងបរិបទសមរម្យមួយចំនួនផ្សេងទៀត ប៉ុន្តែនៅក្នុងសូត្រនេះ មានសេចក្តីផ្តើម និង សេចក្តីបញ្ចប់មួយ ដែលព្រះពុទ្ធសំដែងធម៌ទៅកាន់ភិក្ខុទាំងឡាយ អំពីប្រធានបទមួយខុសប្លែកស្រឡះ ។ ការនេះអាចនាំទៅដល់ការសន្និដ្ឋានថា ឬមួយអត្ថបទទាំងមូលគឺជាការប្រតិដ្ឋឡើងទាំងស្រុង ឬមួយសូត្រនេះត្រូវបានគេកែបន្លំឲ្យបាត់លក្ខណៈដើម " ។ ដូច្នេះសេចក្តីជំនឿថា នឹងមានព្រះមេត្តេយ្យៈ (Maitreya, Metteyya) ឬ ព្រះស្រីអរិយមេត្រី (អានត្រង់ទំព័រទី ១៥៤) នឹងត្រាស់ដឹងនៅពេលអនាគត គឺជារឿងដែលពុទ្ធបរិស័ទនិកាយថេរវាទបញ្ឆោតខ្លួនឯង ។ ន័យម្យ៉ាងទៀត រឿងនេះអាចជាសេចក្តីបង្រៀនរបស់ពួកបរិស័ទសាសនាព្រាហ្មណ៍ ឬ ពុទ្ធសាសនានិកាយមហាយាន ដែលបន្លំខ្លួនចូលមកក្នុងសេចក្តីបង្រៀនរបស់ពុទ្ធសាសនានិកាយថេរវាទ ។ គំនិតរបស់សូត្រនេះបានឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញគោលបំណងបន្តុះបង្អាប់តួអង្គព្រះសិទ្ធត្ថ គោតម ដែលជាអ្នកបង្កើតទ្រឹស្តីពុទ្ធសាសនា ហើយពួកគេបង្វែរគំនិតរបស់ពុទ្ធបរិស័ទ ឲ្យបែរទៅឲ្យតម្លៃព្រះមេត្តេយ្យៈ (ទំព័រ ១៥៤-១៥៥) ដែលជាតួអង្គមួយរូប ដែលអ្នកនិពន្ធបុរាណបានប្រតិដ្ឋឡើងតាមការស្រមើស្រមៃរបស់ពួកគេវិញ ។ ពួកអ្នកនិពន្ធសូត្រនេះខិតខំភ្ជាប់អត្ថបទនេះទៅតួអង្គព្រះពុទ្ធ ដើម្បីឲ្យពុទ្ធបរិស័ទជឿតាម និង រក្សាទុករហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ ។

អគ្គញ្ញសូត្រ

(Aggañña Sutta) (DN 27) សៀវភៅភាគ១៨ ទំព័រទី ១៦៣ ។ Another story of humanity's decline.

សម្បសាទនីយសូត្រ

(Sampasadaniya Sutta) (DN 28) សៀវភៅភាគ១៨ ទំព័រទី ២០១ ។ Sariputta praises the Buddha.

បាសាទិកសូត្រ

(Pasadika Sutta) (DN 29) សៀវភៅភាគ១៨ ទំព័រទី ២៣៩ ។ The Buddha's response to the news of the death of his rival, the founder of Jainism.

លក្ខណសូត្រ

(Lakkhana Sutta) (DN 30) វាជាប់ទាំងទងនឹងសៀវភៅភាគ១៩ ទំព័រទី ៣ ។ រៀបរាប់រាល់សកម្មភាពរបស់ព្រះពុទ្ធនៅក្នុងអតីតជាតិដែលនាំឲ្យបាននូវលក្ខណៈកាយទាំង ៣២ ប្រការ ។ សូត្រនេះរៀបរាប់រាល់ការប្រតិបត្តិរបស់ព្រះពោធិសត្វ ។

សិង្គាលកសូត្រ

(Sigalovada Sutta)
(អាចសរសេរ Singala Sutta, Singalaka Sutta ឬ Sigala Sutta) (DN 31)សៀវភៅភាគ១៩ ទំព័រទី ៦៩ ។ តាមទម្លាប់ មនុស្សជាច្រើនចាត់ទុកសូត្រនេះថាជាវិន័យសម្រាប់មនុស្សសាមញ្ញ (គ្រហស្ថ) ។

អាដានាដិយសូត្រ

(Atanatiya Sutta) (DN 32) សៀវភៅភាគ១៩ ទំព័រទី ៩៥ ។ Gods give the Buddha a poem for his followers, male and female, monastic and lay, to recite for protection from evil spirits; it sets up a mandala or circle of protection and a version of this sutta is classified as a tantra in Tibet and Japan^[២]

សង្គីតិសូត្រ

(Sangiti Sutta) (DN 33) សៀវភៅភាគ១៩ ទំព័រទី ២១៥ ។ L. S. Cousins has tentatively suggested^[៣] that this was the first sutta created as a literary text, at the Second Council, his theory being that sutta was originally a pattern of teaching rather than a body of literature; it is taught by Sariputta at the Buddha's request, and gives lists arranged numerically from ones to tens (cf. Anguttara Nikaya); a version of this belonging to another school was used as the basis for one of the books of their Abhidharma Pitaka.

ទសុត្តរសូត្រ

(Dasuttara Sutta) (DN 34) សៀវភៅភាគ១៩ ទំព័រទី ២៥៤ ។ Similar to the preceding sutta but with a fixed format; there are ten categories, and each number has one list in each; this material is also used in the Patisambhidamagga.

ឯកសារបកប្រែជាភាសាអង់គ្លេស

Dialogues of the Buddha, tr T. W. and C. A. F. Rhys Davids, 1899–1921, 3 volumes, Pali Text Society [១]
Thus Have I Heard: the Long Discourses of the Buddha, tr Maurice Walshe, Wisdom Pubs, 1987; later reissued under the original subtitle; ISBN 0-86171-103-3
The Buddha's Philosophy of Man, Rhys Davids tr, rev Trevor Ling, Everyman, out of print; 10 suttas including 2, 16, 22, 31
Long Discourses of the Buddha, tr Mrs A. A. G. Bennett, Bombay, 1964; 1-16
Ten Suttas from Digha Nikaya, Burma Pitaka Association, Rangoon, 1984; 1, 2, 9, 15, 16, 22, 26, 28-9, 31

ឯកសារយោង

↑ Malalasekera, Dictionary of Pali Proper Names, volume II, page 564
↑ Skilling, Mahasutras, volume II, parts I & II, 1997, Pali Text Society, Bristol, pages 84n, 553ff, 617ff
↑ Pali oral literature, in Buddhist Studies, ed Denwood & Piatigorski, Curzon, London, 1982/3

គេហទំព័រផ្សេងៗ

[1] Malalasekera, Dictionary of Pali Proper Names, volume II, page 564

[2] Skilling, Mahasutras, volume II, parts I & II, 1997, Pali Text Society, Bristol, pages 84n, 553ff, 617ff

[3] Pali oral literature, in Buddhist Studies, ed Denwood & Piatigorski, Curzon, London, 1982/3

[១]

[២]

[៣]

សេចក្តី​សង្ខេប

រចនាសម្ព័ន្ធ

សីលក្ខន្ធវគ្គ

មហាបទានសូត្រ​

ឯកសារបកប្រែ​ជា​ភាសា​អង់គ្លេស

ឯកសារ​យោង

គេហទំព័រ​ផ្សេង​ៗ​

សេចក្តីសង្ខេប

មហាបទានសូត្រ

ឯកសារបកប្រែជាភាសាអង់គ្លេស

ឯកសារយោង

គេហទំព័រផ្សេងៗ