ខេត្តនគររាជសីមា

នគររាជសីមា นครราชสีมา
ចង្វាត
ខេត្តនគររាជសីមា
[[File: |250px|none|alt=|]]
ទង់ ត្រា
រហស្សនាម: គោរាជ
ផែនទីនៃប្រទេសថៃរំលេចខេត្តនគររាជសីមា
ប្រទេស	ថៃ
រាជធានី	ទីក្រុងនគររាជសីមា
ផ្ទៃក្រឡា
• សរុប	២០៧៣៦ គម2 (៨.០០៦ ម៉ាយ ការ)
ចំណាត់ថ្នាក់ផ្ទៃក្រឡា	ចំណាត់ថ្នាក់ទី 2
ប្រជាជន (2019)
• សរុប	២,៦៤៨,៩២៧
• ចំណាត់ថ្នាក់	ចំណាត់ថ្នាក់ទី 2
• សន្ទភាព	១២៨/km2 (៣៣០/sq mi)
• ចំណាត់ថ្នាក់សន្ទភាព	ចំណាត់ថ្នាក់ទី 35
សន្ទស្សន៍សមិទ្ធិផលរបស់មនុស្ស
• HAI (2017)	0.5816 "មធ្យម" ចំណាត់ថ្នាក់ទី 43
ល្វែងម៉ោង	ICT (ម.ស.ស.+7)
លេខ​កូដ​ប្រៃ​ស​ណី​យ	30xxx
លេខ​កូដ​ហៅ​ទូរសព្ទ	044
ក្រមអ.ម.អ. ៣១៦៦	TH-30
គេហទំព័រ	nakhonratchasima.go.th

ខេត្តនគររាជសីមា ឬឈ្មោះខ្លីៗ ខេត្តនគររាជ (ថៃ: นครราชสีมา, អានថា: ណៈខនរ៉ាត់ឆៈស៊ីម៉ា) ជាញឹកញាប់ហៅថា គោរាជ (ថៃ: โคราช, អានថា: ខូរ៉ាត) គឺជាខេត្ត (ចង្វាត) មួយក្នុងចំណោមខេត្តចំនួន 76 របស់ប្រទេសថៃ ស្ថិតនៅភាគឦសានខាងលើប្រទេសថៃ ហៅ​ថាឥសាន​ ឬអ៊ីសានដែរ​ ជាខេត្តធំជាងគេរបស់ប្រទេសតាមតំបន់ មានប្រជាជនប្រមាណ 2,7 លាននាក់ និងបង្កើតបានប្រហែល 250 ពាន់លានបាតក្នុង GDP ដែលជាចំនួនខ្ពស់បំផុតនៅឥសាន​ ខេត្តជិតខាងគឺ (ទ្រនិចនាឡិកាពីខាងជើង) ខេត្តជ័យភូមិ, ខេត្តខនកែន, ខេត្តបុរីរម្យ, ខេត្តស្រៈកែវ, ខេត្តប្រាចិនបុរី, ខេត្តនគរនាយក, ខេត្តស្រៈបុរី និងខេត្តលពបុរី

ប្រវត្តិ

តំបន់ជុំវិញគោរាជគឺជាមជ្ឈមណ្ឌលដ៏សំខាន់មួយក្នុងសម័យអាណាចក្រខ្មែរក្នុងសតវត្សទី 11​ ដូចដែលអាចមើលឃើញដោយប្រាសាទប្រាសាទនៅក្នុងឧទ្យានប្រវត្តិសាស្រ្តប្រាសាទពិមាឃ ខេត្តនគររាជសីមា ជាខេត្តមួយដែលនៅតែមានជនជាតិខ្មែរភាគខាងជើងច្រើន

ទីក្រុងថ្មីដែលមានកំពែងព័ទ្ធជុំវិញ កំណត់ថាជានគររាជសីមា ត្រូវ​បាន​កសាង​ឡើង​នៅ​សតវត្ស​ទី ១៧ តាម​បញ្ជា​របស់​ព្រះនារាយណ៍ ជាកងបញ្ជាការភាគខាងកើតបំផុតការពារព្រំដែននៃព្រះរាជាណាចក្រ នគររាជសីមាបានបន្តកាតព្វកិច្ចនេះក្នុងសម័យបាងកក ទោះ​បី​ជា​វា​ត្រូវ​បាន​គេ​រឹប​អូស​បាន​យ៉ាង​ខ្លី​ក្នុង​កំឡុង​ការ​បះបោរ​របស់​ឡាវ (1826-2828) ក្នុង​ឆ្នាំ ១៨២៦ ក៏ដោយ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទរាមាទី 3 នៃសៀម

ខេត្តនគររាជសីមាជា​មជ្ឈមណ្ឌល​នយោបាយ និង​សេដ្ឋកិច្ច​ដ៏​សំខាន់​បំផុត​ក្នុង​តំបន់​ភាគ​ឦសាន​យូរ​មក​ហើយ នៅចុងសតវត្សទី 19 ផ្លូវដែកបានទៅដល់គោរាជហើយវាបានក្លាយជាផ្លូវប្រសព្វនៃផ្លូវដែកសំខាន់ពីរនៅភាគឦសាន គឺតំបន់ឥសាន នៅឆ្នាំ 1933 ខេត្តនគររាជសីមាគឺ​ជា​បន្ទាយ​របស់​កងទ័ព​រាជានិយម​ក្នុង​ការ​បះបោរបវរតេជ ខណៈ​ដែល​ពួកគេ​បាន​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​នឹង​រដ្ឋាភិបាល​ប្រជាធិបតេយ្យ​ថ្មី​នៅ​ទីក្រុង​បាងកក នៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1950 មូលដ្ឋានទ័ពអាកាសថៃគោរាជ ត្រូវបានសាងសង់នៅខេត្តនគររាជសីមា; ពីឆ្នាំ 1961 រហូតដល់ថ្ងៃទី 26 ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ 1976, កន្លែងនេះក៏ត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាកងទ័ពអាកាសសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ

ការបាញ់ប្រហារដ៏ធំមួយបានកើតឡើងនៅខេត្ត 8 និង 9 ខែកុម្ភៈ 2020 ខ្មាន់កាំភ្លើង​បាន​សម្លាប់​មនុស្ស​៣០​នាក់ និង​របួស​៥៧​នាក់​ផ្សេងទៀត មុនពេល​ត្រូវ​ប៉ូលិស​បាញ់សម្លាប់ ជា​ការ​បាញ់​ប្រហារ​ដ៏​សាហាវ​បំផុត​ក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​របស់​ប្រទេស​ថៃ

ខេត្តនគររាជសីមាជាស្រុកកំណើតរបស់លោកស្រីថាវសុរនារីដែលកើតនៅឆ្នាំ 1771 ហើយជាព្រះអង្គសង្គ្រោះរបស់ខេត្តនគររាជសីមាពីកងទ័ពស្តេចអនុវង្សនៅឆ្នាំ 1826.

រដ្ឋបាលខេត្ត

ខេត្តនគររាជចែកចេញជា 32 ស្រុក (អាំភើ) ស្រុកត្រូវបានបែងចែកបន្ថែមទៀតជា 263 សង្កាត់ (តាំបល់) និង 3,743 ភូមិ

ឈ្មោះភាសាថៃ	ឈ្មោះភាសាខ្មែរ (ប្រតិចារិក)	ឈ្មោះតួរ៉ូម៉ាំង	អានថា
เมืองนครราชสีมา	មឿងនគររាជសីមា	Mueang Nakhon Ratchasima	មឿងណៈខនរ៉ាតឆៈស៊ីម៉ា
ครบุรี	គរបុរី	Khon Buri	ខនប៊ុរី
เสิงสาง	សើងសាង	Soeng Sang	សឺងសាង
คง	គង់	Khong	ខុង
บ้านเหลื่อม	បានហ្លឿម	Ban Lueam	បានលឿម
จักราช	ចក្ករាជ	Chakkarat	ចាក់កៈរ៉ាត
โชคชัย	ជោគជ័យ	Chok Chai	ឆូកឆៃ
ด่านขุนทด	ដានឃុនទត់	Dan Khun Thot	ដានឃុនថុត
โนนไทย	នោនថៃ	Non Thai	ណូនថៃ
โนนสูง	នោនស៊ូង	Non Sung	ណូនស៊ូង
ขามสะแกแสง	ខាមស្កែសែង	Kham Sakaesaeng	ខាមសៈគែសែង
บัวใหญ่	បួយ៉ៃ	Bua Yai	បួយ៉ៃ
ประทาย	ប្រទាយ	Prathai	ប៉ៈថាយ
ปักธงชัย	បាក់ទង់ជ័យ	Pak Thong Chai	ប៉ាក់ថុងឆៃ
พิมาย	ពិមាយ /​ ពិមាឃ	Phimai	ភិម៉ាយ
ห้วยแถลง	ហួយថ្លែង	Huai Thalaeng	ហ៊ួយថៈលែង
สูงเนิน	ស៊ូងនើន	Sung Noen	ស៊ូងណឺន
ขามทะเลสอ	ខាមទ្លេស	Kham Thale So	ខាមថៈលេសរ
สีคิ้ว	ស៊ីឃីវ	Sikhio	ស៊ីឃីវ
ปากช่อง	បាកជង	Pak Chong	ប៉ាកឆង់
หนองบุญมาก	ហ្នងបុណ្យម៉ាក	Nong Bun Mak	ណងប៊ុនម៉ាក
แก้งสนามนาง	កែងស្នាមនាង	Kaeng Sanam Nang	គែងសៈណាមណាង
วังน้ำเขียว	វាំងណាំខៀវ	Wang Nam Khiao	វ៉ាងណាំខៀវ
เทพารักษ์	ទេពារក្ស	Thepharak	ថេផារ៉ាក់
เมืองยาง	មឿងយ៉ាង	Mueang Yang	មឿងយ៉ាង
พระทองคำ	ព្រះថងគាំ	Phra Thong Kham	ផៈថងខាំ
ลำทะเมนชัย	លំទ្មេនជ័យ / លំធ្មេញជ័យ	Lam Thamenchai	ឡាំថៈម៉េនឆៃ
บัวลาย	បួលាយ	Bua Lai	បួឡាយ
สีดา	សីតា	Sida	ស៊ីដា
เฉลิมพระเกียรติ	ឆ្លើមព្រះកេរ្តិ៍	Chaloem Phra Kiat	ឆៈឡឺមផៈកៀត

ប្រាសាទ

• ប្រាសាទពិមាយ
• ប្រាសាទភ្នំក្រវ៉ាន់
• ប្រាសាទប្រាង្គភូ
• ប្រាសាទនាងរង

(ប្រាសាទខ្មែរដែលបាត់បង់នៅប្រទេសថៃ)