ខ្នុរ
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
ខ្នុរ (ក៏ដូចជាដើមខ្នុរ (jack tree), ផ្លែខ្នុរ (jakfruit), រឺពេលខ្លះហៅថា ជែគ (jack) រឺ jak ; ឈ្មោះវិទ្យាសាស្ត្រ៖ Artocarpus heterophyllus ),[៦] គឺជាជំពូកនៃដើមឈើនៅក្នុងប្រភេទ Artocarpus នៃគ្រួសារ មន (Moraceae ). វាជាសន្តានទៅភាគខាងត្បូងនិងអាស៊ីអាគ្នេយ៍, ហើយជឿថាមានដើមកំណើតនៅក្នុងព្រៃក្នុងភាគខាងត្បូងនៃបស្ចឹមប្រទេស នៃប្រទេសឥណ្ឌា បច្ចុប្បន្នហៅថា Kerala, តាមឆ្នេរសមុទ្រKarnataka និង Maharashtra. ដើមឈើខ្នុរសមជាមួយនឹងដីទំនាបក្នុងតំបន់ត្រូពិច, ហើយផ្លែរបស់វាគឺជាផ្លែធំ,[៧] លូតលាស់ខ្លាំងបំផុត 80 pounds (36 kg) ក្នុងទម្ងន់និងឡើងលើ36 inches (90 cm) វែងនិង 20 inches (50 cm)ក្នុងវិជ្ឈមាត្រ[៨]
ដើមឈើខ្នុរជាដំនំាមានដំាទូទៅក្នុងតំបន់ត្រូពិចនៃប្រទេស[[ឥណ្ឌា|ឥណ្ឌា, បង់ក្លាដែស, នែរប៉ាល់, សេរីល័ង្កា, វៀតណាម, ថៃ, ម៉ាឡេស៊ី, ឥណ្ឌូនេស៊ី, និងប្រទេស ភីលីពីន]]. ផ្លែខ្នុរក៏អាចរកឃើញនៅក្នុងអាហ្វ្រិចខាងកើត, ឧ., ក្នុងប្រទេសUganda, Tanzania, and Mauritius, គ្រប់កន្លែងក្នុង ប្រទេសប្រេស៊ីល និង ប្រជាជាតិតំបន់ការាអិព ដូចជាចាម៉ែកា(Jamaica).
សទ្ទន័យ[កែប្រែ]
ពាក្យ‹‹ខ្នុរ››មកពី ភាសាព័រទុយហ្គាល Jaca , ពេលខ្លះគេថាបានមកពីពាក្យក្នុងភាសាម៉ាឡាយ៉ាឡំា, chakka (ម៉ាលេយ៉ាឡំា Chakka pazham : ചക്ക, តាមីល pila-pazham).[៩] ពេល ជនជាតិព័រទុយហ្គាលមកដល់ប្រទេសឥណ្ឌានៅKozhikode (Calicut) លើ ឆ្នេរម៉ាឡាបា (Kerala) ក្នុងឆ្នំា 1498, ម៉ាឡាយ៉ាឡំាឈ្មោះ chakka បានកត់ត្រាទុកដោយ Hendrik van Rheede (1678–1703) ក្នុង Hortus Malabaricus , ច្បាប់ iii ជា ឡាទីន. Henry Yule បានបកប្រែសៀវភៅរបស់ Jordanus Catalani (f. 1321–1330) Mirabilia descripta: ភាពអស្ចារ្យនៃភាគខាងកើត .[១០]
ឈ្មោះជាភាសាអង់គ្លេសថា "jackfruit" ត្រូវបានប្រើដោយរូបវិទូ និង ធម្មជាតិវិទូឈ្មោះ Garcia de Orta ក្នុងសៀវភៅរបស់គាត់នៃឆ្នំា1563 Colóquios dos simples e drogas da India .[១១][១២] ច្រើនសតវត្សកន្លងមក, អ្នករុក្ខសាស្រ្តឈ្មោះRalph Randles Stewart ប្រាប់ថាវាជាឈ្មោះមកពីវាល៍លៀមជែគ (1795–1822), ជាអ្នករុក្ខសាស្រ្តជនជាតិស្កត់ឡែនម្នាក់ ដែលធ្លាប់ធ្វើការអោយក្រុមហ៊ុន ឥណ្ឌាខាងកើតក្នុង បេងហ្គាល ស៊ូម៉ាត្រា និង ម៉ាឡេស៊ី។[១៣] នេះជាអ្វី ដែលប្រឌិតឡើង ដូចផ្លែហៅថា "ជែគ" ជាភាសាអង់គ្លេសមុនពេលវាល៍លៀមជែគកើត៖ ឧទាហរណ៍ដូចជា ក្នុងសៀវភៅរបស់Dampierឆ្នំា 1699, A New Voyage Round the World .[១៤][១៥] គេហៅថា "panasa" នៃ Telugu. ជា Marathi គេហៅថា "phanas".
ការធ្វើកសិកម្ម និង បរិស្ថានវិទ្យា[កែប្រែ]
ផ្លែខ្នុរដើរតួយ៉ាងសំខាន់មួយក្នុងការធ្វើកសិកម្មរបស់ជនជាតិឥណ្ឌា ច្រើនសតវត្សមកហើយ។ ការស្វែងរកបុរាណវត្ថុក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា បានបង្ហាញថាផ្លែខ្នុរមានដំាក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាតំាងពី 3000 ទៅ 6000 ឆ្នំា[ត្រូវការបញ្ជាក់]មុន។ វាក៏មានដំាពាសពេញឣាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែរ។
ឯកសារយោង[កែប្រែ]
- ↑ Under its accepted name Artocarpus heterophyllus (then as heterophylla) this species was described in Encyclopédie Méthodique, Botanique 3: 209. (1789) by Jean-Baptiste Lamarck, from a specimen collected by botanist Philibert Commerson. Lamarck said of the fruit that it was coarse and difficult to digest. Larmarck's original description of Artocarpus heterophylla Retrieved on November 23, 2012 “On mange la chair de son fruit, ainsi que les noyaux qu'il contient; mais c'est un aliment grossier et difficile à digérer.”
- ↑ Name - !Artocarpus heterophyllus Lam. Tropicos. Missouri Botanical Garden Retrieved on November 23, 2012
- ↑ Lua error in Module:Cite_web at line 38: attempt to concatenate field 'month' (a nil value).
- ↑ Name - Artocarpus heterophyllus Lam. synonyms Tropicos. Missouri Botanical Garden Retrieved on November 23, 2012
- ↑ GRIN (November 2, 2006) Artocarpus heterophyllus information from NPGS/GRIN Taxonomy for Plants. USDA, ARS, National Genetic Resources Program (November 2, 2006)Retrieved on November 23, 2012
- ↑ Artocarpus heterophyllus. Tropical Biology Association (page last updated October 2006) Archived from the original on សីហា 15, 2012 Retrieved on November 23, 2012
- ↑ Lua error in Module:Cite_web at line 38: attempt to concatenate field 'month' (a nil value).
- ↑ Lua error in Module:Cite_web at line 38: attempt to concatenate field 'month' (a nil value).
- ↑ T. Pradeepkumar; B. Suma Jyothibhaskar, K. N. Satheesan (2008). Prof. K. V. Peter. រៀ. Management of Horticultural Crops, Vol.11. New Delhi, India: Sumit Pal Jain for New India Publishing Agency. pp. 81. ល.ស.ប.អ. (10) 81-89422-49-9. http://books.google.com/books?id=UuCWMJjOvYUC&pg=PA81&dq=jackfruit+Chakka#v=onepage&q=jackfruit%20Chakka&f=false. "The English name jackfruit is derived from Portuguese jaca, which is derived from Malayalam chakka."
- ↑ Friar Jordanus, 14th century, as translated from the Latin by Henry Yule (1863). Mirabilia descripta: the wonders of the East. Hakluyt Society. pp. 13. http://www.archive.org/stream/mirabiliadescrip00jord#page/13/mode/1up។ បានយកមក November 23, 2012.
- ↑ Oxford English Dictionary , Second Edition, 1989, online edition
- ↑ Anon. (2000) The American Heritage Dictionary of the English Language: Fourth Edition.
- ↑ Ralph R Stewart (1984). "How Did They Die?". Taxon 33 (1): 48–52.
- ↑ William Dampier (1699). A new voyage round the world. J. Knapton. p. 320. http://books.google.com/books?id=adsNAAAAQAAJ&pg=RA2-PA320។ បានយកមក 17 October 2011.
- ↑ Lua error in Module:Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil).
តំណភ្ជាប់ខាងក្រៅ[កែប្រែ]
 |
វិគីមេឌាទូទៅមានមេឌាដែលទាក់ទងទៅនឹង: ខ្នុរ |
- Germplasm Resources Information Network: Artocarpus heterophyllus
- Fruits of Warm Climates: Jackfruit and Related Species
- California Rare Fruit Growers: Jackfruit Fruit Facts Archived 2014-01-16 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.
- Jackfruit (Artocarpus heterophyllus) Archived 2008-12-18 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន. on Wayne's Word
- Science in India with Special Reference to Agriculture Archived 2012-02-05 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.
- How to Select and Prepare a Jackfruit (Online Video) Archived 2012-03-23 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.
- Crops for the Future: Jackfruit (Artocarpus heterophyllus )
- Ayurvedic medicinal plants and their uses Archived 2013-01-01 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.
| ||||||