ដាណឺម៉ាក

ពីវិគីភីឌា
Jump to navigation Jump to search
អត្ថបទនេះស្ដីអំពី ទឹកដីមាតុបុរៈដាណឺម៉ាក។ ចំពោះរដ្ឋអធិបតេយ្យ សូមមើល ព្រះរាជាណាចក្រដាណឺម៉ាក។ ចំពោះ ការប្រើប្រាស់ផ្សេងៗសូមមើល ដាណឺម៉ាក (អសង្ស័យកម្ម)។
ដាណឺម៉ាក
Danmark (ភាសាដាណឺម៉ាក)
បាវចនា
(ព្រះបាវចនា) "Guds hjælp, folkets kærlighed, Danmarks styrke"[ស ១]
(ខ្មែរ៖ "ជំនួយព្រះជាម្ចាស់ សេចក្តីស្រឡាញ់របស់ប្រជាជន កម្លាំងប្រជាជាតិដាណឺម៉ាក"[១])
ភ្លេងជាតិ:
Der er et yndigt land
(ខ្មែរ៖ "មានប្រទេសជាទីស្នេហា")

Kong Christian stod ved højen mast[ស ២]
(ខ្មែរ៖ "ព្រះរាជាគ្រីស្ទានទ្រង់ឈរក្បែរដងក្តោងដ៏ឧត្តម")
ទីតាំងប្រទេសដាណឺម៉ាក (ក្រហម) នៅសហភាពអឺរ៉ុប
ទីតាំងប្រទេសដាណឺម៉ាក (ក្រហម) នៅសហភាពអឺរ៉ុប
រាជធានី
និង ទីក្រុងធំបំផុត
កូពែនហាក
55°43′N 12°34′E / 55.717°N 12.567°E / 55.717; 12.567
ភាសាផ្លូវការភាសាដាណឺម៉ាក
ភាសាប្រចាំតំបន់ភាសាអាល្លឺម៉ង់[ស ៣]
ក្រុមជនជាតិ
(ឆ្នាំ ២០២០)[៣][៤]
សាសនា
(ឆ្នាំ ២០២០)[៥][៦]
រដ្ឋអធិបតេយ្យព្រះរាជាណាចក្រដាណឺម៉ាក
រដ្ឋាភិបាលរាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញអាស្រ័យសភាឯកភូត
ម៉ាហ្ក្រេតទី២
មិតេ ហ្វ្រេដឺរីកសិន
នីតិបញ្ញត្តិហ្វុលកេទីង
ប្រវត្តិសាស្ត្រ
ប្រ. សតវត្សទី៨[៧]
៥ មិថុនា ១៨៤៩
២៤ មីនា ១៩៤៨
ក្រឡាផ្ទៃ
- មាតុបុរៈដាណឺម៉ាក់
៤២,៩៣៣ គ.ម២ [៨]  (ទី១៣០)
- ផ្ទៃទឹក (%)
១.៧៤ (គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៥)[៩]
ប្រជាជន
- ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២២)
Neutral increase ៥,៨៧៣,៤២០[១០][ស ៥] (ទី១១៤)
- ប្រជុំកោះហ្វេរ៉ូ
៥២,១១០[១១]
- គ្រីនឡិន
៥៥,៨៦០[១២]
១៣៧.៦៥ នាក់/គ.ម២  
GDP (PPP)ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២២)
- សរុប
៣៩១.៩០៦ ពាន់លានដុល្លារ[១៣] (ទី៥២)
- ក្នុងម្នាក់
៦៦,៩០៤ ដុល្លារ[១៣] (ទី១៩)
GDP (ចារឹក)ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២២)
- សរុប
៤១៤.៥៥០ ពាន់លានដុល្លារ[១៣] (ទី៣៤)
- ក្នុងម្នាក់
៧០,៧៦៩ ដុល្លារ[១៣] (ទី១០)
ជីនី (២០២០)positive decrease ២៧.៣[១៤]
ទាប
HDI (២០១៩)increase ០.៩៤០[១៥]
ខ្ពស់ណាស់ · ទី១០
រូបិយវត្ថុក្រូនដាណឺម៉ាក[ស ៦] (DKK)
ល្វែងម៉ោងUTC+១ (CET)
- រដូវក្តៅ (DST)
UTC+២ (CEST)
[ស ៧]
ទិសបើកបរស្ដាំ
កូដហៅទូរស័ព្ទ
កូដ ISO 3166DK
ដែនកម្រិតខ្ពស់.dk[ស ៨]
គេហទំព័រ
Denmark.dk

ប្រទេសដាណឺម៉ាក (ភាសាដាណឺម៉ាក៖ Danmark, ប្រកបថា៖ ឌែន–ម៉ាក់) គឺជាប្រទេសន័រឌិកមួយស្ថិតនៅតំបន់អឺរ៉ុបខាងជើង។ វាត្រូវជាផ្នែកមួយនៃព្រះរាជាណាចក្រដាណឺម៉ាក ដែលជារដ្ឋឯកភូតអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញលាតត្រដាងលើដែនដីស្វយ័តនៃប្រជុំកោះហ្វេរ៉ូ និងទឹកដីគ្រិនឡិននៅមហាសមុទ្រអាត្លង់ទិកភាគខាងជើង។[១៦] ដាណឺម៉ាកអឺរ៉ុប[ស ៩]គឺជាប្រទេសស្ថិតនៅចុងខាងត្បូងគេបង្អស់នៃតំបន់ស្កង់ឌីណាវី ពោលគឺនៅភាគនីរតីប្រទេសស៊ុយអែត ន័វវែសនៅភាគខាងត្បូង និងជាប់ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់នៅភាគខាងជើង។

រដ្ឋធម្មនុញ្ញដាណឺម៉ាក ត្រូវបានចុះនៅថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៨៤៩ ដោយបញ្ចប់របបរាជាធិបតេយ្យផ្តាច់ការដែលបានចាប់ផ្ដើមតាំងពីនៅឆ្នាំ១៦៦០។ វាបង្កើតរាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលបានរៀបចំជាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ ដាណឺម៉ាកបានក្លាយជាសមាជិកនៃសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអ៊ឺរ៉ុប នៅឆ្នាំ 1973 ។ប៉ុន្តែប្រើរូបិយវត្ថុភ្ទាល់ខ្លួនគឺក្រោនដាណឺម៉ាក។ ប្រទេសនេះស្ថិតក្នុងចំណោមសមាជិកស្ថាបនិកនៃអង្គការណាតូ អង្គការសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចនិងការអភិវឌ្ឍ (OECD) អង្គការសម្រាប់សន្តិសុខនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅអឺរ៉ុប (OSCE) និង អង្គការសហប្រជាជាតិ ។ វាក៏ជាផ្នែកមួយនៃតំបន់ Schengen ។

ដាណឺម៉ាកត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមបណ្តាប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមរីកចម្រើនបំផុតនៅក្នុងពិភពលោក។[១៨] ប្រទេសដាណឺម៉ាក មានកម្រិតជីវភាពរស់នៅខ្ពស់ ហើយប្រទេសនេះស្ថិតក្នុងលំដាប់នៃប្រជាជាតិមានជីវិល្អប្រសើរ ដែលក្នុងនោះរួមមានសន្ទស្សន៍អប់រំ ការថែទាំសុខភាព ការការពារសេរីភាព សន្ទស្សន៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សន្ទស្សន៍វិបុលភាព និងសន្ទស្សន៍អភិវឌ្ឍន៍មនុស្ស។[១៩][២០]

និរុត្តិសាស្ត្រ[កែប្រែ]

អត្ថបទដើមចំបង: ឈ្មោះដាណឺម៉ាក
[icon] ផ្នែកនេះទទេ។ អ្នកអាចជួយបានដោយបន្ថែមព័ត៌មាន។

ប្រវត្តិសាស្ត្រ[កែប្រែ]

អត្ថបទដើមចំបង: ប្រវត្តិសាស្ត្រដាណឺម៉ាក
The gilded side of the Trundholm sun chariot dating from the Nordic Bronze Age

ប្រវត្តិនៃប្រទេសដាណឺម៉ាកចាប់គិតពី 130,000 ទៅ 110,000 មុនគ.ស។[២១] ដាណឺម៉ាកមានមនុស្សមករស់នៅតាំងពីប្រហែលឆ្នាំ 1200 ឆ្នាំមុនគ.ស ហើយកសិកម្មមានភស្តុតាងបញ្ជាក់ថាមានតាំងពីឆ្នាំ 3900 មុនគ.ស[២២]

កុលសម្ព័ន្ធដាណឺម៉ាកមកពីភាគខាងកើតនៃប្រទេស។

រចនាសម្ព័ន្ធការពារជាតិត្រូវបានកសាងឡើងក្នុងដំណាក់កាលចាប់ពីសតវត្សទី 3 ទៅមុខហើយទំហំនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងសាងសង់នៅឆ្នាំ 737 ត្រូវបានកំណត់ដោយការលេចឡើងនៃស្ដេចដាណឺម៉ាក។[២៣]

The National Constitutional Assembly was convened by King Frederick VII in 1848 to adopt the Constitution of Denmark.

ចលនាសេរីនិយមទើបនឹងចាប់ផ្ដើមបានកើនឡើងក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1830 ។ បន្ទាប់ពីការធ្វើកំណែទម្រង់ឆ្នាំ 1848 ដាណឺម៉ាកបានក្លាយជារដ្ឋធម្មនុញ្ញរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៅថ្ងៃទី 5 ខែមិថុនាឆ្នាំ 1849។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីបានបង្កើតឡើង នូវសភារសភាពីរនៃរ្រេសដិនជេ ។ ដាណឺម៉ាកបានប្រឈមមុខនឹងសង្រ្គាមប្រឆាំងនឹង ប្រាសៀ និង Habsburg អូទ្រីស ក្នុងអ្វីដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា សង្គ្រាម Schleswig លើកទីពីរ ដែលមានរយៈពេលពីខែកុម្ភៈដល់ខែតុលាឆ្នាំ 1864 ។ ដាណឺម៉ាកត្រូវបានកម្ចាត់ហើយត្រូវមានកាតព្វកិច្ចលក់ cessione ខេត្ត Schleswig-Holstein និង Holstein ទៅឱ្យ Prussia ។ ការបាត់បង់នេះបានកើតមានឡើងជាចុងក្រោយបំផុតនៅក្នុងការបរាជ័យជាបន្តបន្ទាប់និងការបាត់បង់ទឹកដីដែលបានចាប់ផ្តើមនៅក្នុងសតវត្សទី 17 ។ បន្ទាប់ពីព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនេះដាណឺម៉ាកបានបន្តគោលនយោបាយអព្យាក្រឹតភាពនៅទ្វីបអឺរ៉ុប។

ឧស្សាហូបនីយកម្ម មានវត្តមាននៅដាណឺម៉ាកនៅក្នុងពាក់កណ្តាលទីពីរនៃសតវត្សទី 19 ។[២៤] ប្រវត្តិសាស្រ្តនៃការដឹកជញ្ជូនផ្លូវដែកនៅក្នុងប្រទេសដាណឺម៉ាកផ្លូវដែកដំបូងរបស់ប្រទេសត្រូវបានសាងសង់នៅទសវត្សឆ្នាំ 1850 ហើយការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវទំនាក់ទំនងនិងការធ្វើពាណិជ្ជកម្មនៅក្រៅប្រទេសបានអនុញ្ញាតឱ្យឧស្សាហកម្មនេះមានការអភិវឌ្ឍទោះបីជាខ្វះធនធានធម្មជាតិរបស់ដាណឺម៉ាកក៏ដោយ។ សហជីពបានបង្កើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ 1870 ។ មានការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងច្រើនពីប្រជាជនជនបទទៅទីក្រុងនានាហើយកសិកម្មនៅដាណឺម៉ាកបានផ្តោតលើការនាំចេញផលិតផលទឹកដោះគោនិងផលិតផលសាច់។

នៅឆ្នាំ 1939 ដាណឺម៉ាកបានចុះហត្ថលេខាលើកតិកាសញ្ញាមិនឈ្លានពាន 10 ឆ្នាំជាមួយ ណាស៊ីអាល្លឺម៉ង់ ប៉ុន្តែ អាល្លឺម៉ង់បានលុកលុយប្រទេសដាណឺម៉ាក (ឆ្នាំ 1940) អាល្លឺម៉ង់បានឈ្លានពានដាណឺម៉ាក នៅថ្ងៃទី 9 ខែមេសាឆ្នាំ 1940 ហើយរដ្ឋាភិបាលដាណឺម៉ាកបានចុះចាញ់ភ្លាមៗ។ ដាណឺម៉ាកក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី 2 ត្រូវបានកំណត់ដោយកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចជាមួយអាឡឺម៉ង់រហូតដល់ឆ្នាំ 1943 នៅពេលរដ្ឋាភិបាលដាណឺម៉ាក់បានបដិសេធកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបន្ថែមទៀត ចលនានៃការតស៊ូដាណឺម៉ាកការតស៊ូដាណឺម៉ាក បានសង្រ្គោះជនភៀសខ្លួនយូដារាប់រយពាន់នាក់ដែលបានជម្លៀសប្រជាពលរដ្ឋរាប់ពាន់នាក់ចេញពីប្រទេសស៊ុយអែតនិងគ្រួសាររបស់ពួកគេដើម្បីសុវត្ថិភាពនៅប្រទេសស៊ុយអែត។ មុនពេលអាល្លឺម៉ង់អាចបញ្ជូនពួកគេទៅជំរំនិងសម្លាប់ចោល។ ជនជាត់ដាណឺម៉ាកខ្លះបានគាំទ្រ គណបក្សជាតិសង្គមនិយមរបស់ដាណឺម៉ាកឬគណបក្សណាស៊ីនៃដាណឺម៉ាក ឬស្ម័គ្រចិត្តប្រយុទ្ធជាមួយអាឡឺម៉ង់ដែលជាផ្នែកមួយនៃ Frikorps Danmark ។.[២៥] អ៊ីស្លង់បានផ្តាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសដាណឺម៉ាកនិង បង្កើតសាធារណរដ្ឋ រួចហើយអ៊ីស្លង់បានក្លាយជាសាធារណរដ្ឋឯករាជ្យមួយនៅឆ្នាំ 1944 ។ ការរំដោះដាណឺម៉ាកបានធ្វើនៅខែឧសភាឆ្នាំ 1945។ នៅឆ្នាំ 1949 ដាណឺម៉ាកបានក្លាយជាសមាជិកស្ថាបនិករបស់ ណាតូ ។

ភូមិសាស្ត្រ[កែប្រែ]

អត្ថបទដើមចំបង: ភូមិសាស្ត្រដាណឺម៉ាក
Satellite image
A satellite image of Jutland and the Danish islands

ដោយមានទីតាំងស្ថិតនៅ អឺរ៉ុបខាងជើង ប្រទេសដាណឺម៉ាក[N ១] រួមមានឧបទ្វីប Jutland និង កោះរាប់រយ។[២៦]

A labelled map of Denmark
A map showing major urban areas, islands and connecting bridges

ភាគខាងជើងបំផុតរបស់ដាណឺម៉ាក គឺឆ្នេរខាងជើងរបស់ skaw ស្ថិតនៅតំបន់ Skagen។ ភាគខាងត្បូងបំផុតគឺនៅ Gedser រីឯភាគខាងលិចបំផុតគឺ Blåvandshuk ចំណែកឯខាងកើតបំផុតគឺ Østerskær។

Bay of Aarhus viewed from southern Djursland

ព្រះរាជាណាចក្រដាណឺម៉ាករួមមានដែនដីក្រៅប្រទេសពីរដែលស្ថិតនៅខាងលិចប្រទេសដាណឺម៉ាកគឺកោះហ្គ្រីនឡែននិងប្រជុំកោះហ្វារ៉ូនៅមហាសមុទ្រអាត្លង់ទិចខាងជើង។ ដែនដីទាំងនេះគឺជាការគ្រប់គ្រងដោយខ្លួនឯងហើយជាផ្នែកមួយនៃដែនដីដាណឺម៉ាក។

អាកាសធាតុ[កែប្រែ]

ប្រទេសដាណឺម៉ាកមានអាកាសធាតុត្រជាក់តិចៗដែលជាមធ្យមក្នុងខែមករាមានសីតុណ្ហភាព 1.5°C និងរដូវក្ដៅរាងត្រជាក់បន្តិចដោយមានសីតុណ្ហភាពជាមធ្យម 17.2°C នោខែសីហា។[២៧] សីតុណ្ហភាពក្ដៅបំផុតក្នុងប្រវត្តិប្រទេសនេះគឺ 36.4គឺ°C ក្នុងឆ្នាំ 1975 និងត្រជាក់បំផុត -31.2°Cក្នុងឆ្នាំ 1982.[២៨] ទីតាំងរវាងទ្វីបនិងមហាសមុទ្រមានន័យថាអាកាសធាតុប្រែប្រួលជាញឹកញាប់។ [២៩]

ដោយសារដាណឺម៉ាកស្ថិតនៅជិតប៉ូលខាងជើង វាធ្វើអោយមានការប្រែប្រួលរយៈពេលដែលមានពន្លឺថ្ងៃខ្លាំងពីមួយរដូវទៅមួយរដូវ។ នៅរដូវរាងារ ព្រះអាទិត្យរះកំឡុងម៉ោង 8:45 និងលិចនៅម៉ោង 3:45 ។ ចំណេកនៅរដូវក្ដៅ ព្រះអាទិត្យរះកំឡុងម៉ោង 4:30 ហើយលិចនៅម៉ោង 10:00 ។ [៣០]

The Danish landscape is characterised by flat, arable land and sandy coasts.
Beech trees are common throughout Denmark, especially in the sparse woodlands.

អេកូឡូស៊ី[កែប្រែ]

ព្រៃឈើចាស់ៗនៅប្រទេសនេះត្រូវបានកាប់បំផ្លាញ ឬសឹករិចរិល ហើយគោលបំណងនៃការកាប់បំផ្លាញគឺយកដីធ្វើកសិកម្មកំឡុងមួយសហវត្សចុងក្រោយនេះ។ [៣១] ទោះបីជាបែបនេះក៏ដោយ គេក៏បានដាំដុះព្រៃឡើងវិញដែរ ដោយបច្ចុប្បន្នមានដីប្រមាណ 12.9% គឺគ្របដណ្ដប់ដោយព្រៃឈើ[៣២]

គេប៉ាន់ស្មានថាមានបក្សី ៤០០ប្រភេទមានវត្តមាននៅក្នុងប្រទេសដាណឺម៉ាក ហើយប្រហែល១៦០ប្រភេទបានបង្កាត់ពូជក្នុងប្រទេសនេះ។ [៣៣]

បរិស្ថាន[កែប្រែ]

European Environment Agency in Copenhagen
Iceberg near Greenland coast.

ការបំពុលដីធ្លីនិងទឹក គឺជាបញ្ហាពីរយ៉ាងសំខាន់របស់ដាណឺម៉ាកទោះបីជាភាគច្រើននៃកាកសំណល់ផ្ទះសម្បែងនិងឧស្សាហកម្មរបស់ប្រទេសនេះ ឥឡូវនេះត្រូវបានគេច្រោះកាន់តែច្រើនឡើងហើយជួនកាលត្រូវបានកែច្នៃឡើងវិញផងដែរ។ ប្រទេសនេះបានប្រកាន់យកគោលជំហររីកចម្រើនជាប្រវត្តិសាស្ត្រលើកិច្ចការការពារបរិស្ថាន។ នៅឆ្នាំ 1971 ដាណឺម៉ាកបានបង្កើតក្រសួងបរិស្ថាននិងជាប្រទេសដំបូងគេបង្អស់ក្នុងពិភពលោកក្នុងការអនុវត្តច្បាប់បរិស្ថាននៅឆ្នាំ 1973 ។[៣៤] ដើម្បីកាត់បន្ថយការរេចរឹលបរិស្ថាននិងកំដៅផែនដីរដ្ឋាភិបាលរបស់ប្រទេសដាណឺម៉ាកបានចុះហត្ថលេខាលើពិធីសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ Kyoto។ [៣៥] ទោះជាយ៉ាងណាផ្ទៃដីអេកូឡូស៊ីមានកម្រិត 8,26 ហិកតាក្នុងមនុស្សម្នាក់ដែលខ្ពស់ខ្លាំងធៀបនឹងមធ្យមភាគពិភពលោក 1,7 នៅឆ្នាំ 2010 ។[៣៦]


ដាណឺម៉ាកមានស្នាដៃឆ្នើមក្នុងសន្ទសន៍បរិសា្ថនពិភពលោក (EPI) ដោយលមានចំណាត់ថ្នាក់លេខ 4 ក្នុងចំនោម 180 ប្រទេសក្នុងឆ្នាំ 2016 និងកាត់បន្ថយកម្រិតបំភាយឧស្ម័ន CO2។ ការអនុវត្តការកែលម្អគុណភាពខ្យល់នាពេលអនាគតត្រូវបានរំពឹងទុក។ EPI ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ 2001 ដោយវេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកជារង្វាស់សកលដើម្បីវាស់ស្ទង់ ពីរបៀបដែលប្រទេសនីមួយៗអនុវត្តនៅក្នុងការអនុវត្តគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។

បំណែងចែករដ្ឋបាល[កែប្រែ]

ដាណឺម៉ាកត្រូវបានបែងចែកជាតំបន់រដ្ឋបាលចំនួនប្រាំ។ ដីខាងកើតនៅដាណឺម៉ាកគឺជាប្រជុំកោះ Ertholmene ដែលមានទំហំដី 39 ហិកតា វា មិនមែនជាផ្នែកនៃក្រុងឬតំបន់ទេប៉ុន្តែជារបស់ក្រសួងការពារជាតិ[៣៧]

តំបន់ទាំងនេះត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី 1 ខែមករាឆ្នាំ 2007 ដើម្បីជំនួសអតីតស្រុកដាណឺម៉ាកចំនួន 16 ។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះដែរទីក្រុងតូចៗត្រូវបានបញ្ចូលទៅក្នុងអង្គភាពធំ ៗ ដោយកាត់បន្ថយចំនួនពី 270 ។ ក្រុងភាគច្រើនមានប្រជាជនយ៉ាងហោចណាស់ 20.000 នាក់ដើម្បីផ្តល់ឱ្យពួកគេនូវនិរន្តភាពផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុនិងវិជ្ជាជីវៈទោះបីជាមានការលើកលែងតិចតួចក៏ដោយ។ [៣៨] ការបែងចែករដ្ឋបាលត្រូវបានដឹកនាំដោយក្រុមប្រឹក្សាជាប់ឆ្នោតដោយផ្ទាល់ដែលត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសជារៀងរាល់បួនឆ្នាំម្តង។

តំបន់[កែប្រែ]

គណៈគ្រប់គ្រងនៃតំបន់នេះគឺជាក្រុមប្រឹក្សាថ្នាក់តំបន់ដែលក្រុមប្រឹក្សានីមួយៗមាន ៤១រូបដែលបានជាប់ឆ្នោតសម្រាប់រយៈពេល 4 ឆ្នាំ។ ក្រុមប្រឹក្សានេះត្រូវបានដឹកនាំដោយប្រធានថ្នាក់តំបន់ដែលត្រូវបានជ្រើសរើសដោយក្រុមប្រឹក្សា។[៣៩] ភារកិច្ចទទួលខុសត្រូវសម្រាប់ក្រុមប្រឹក្សាថ្នាក់តំបន់គឺសេវាកម្មសុខាភិបាលសេវាសុខភាពសង្គមនិងការអភិវឌ្ឍក្នុងតំបន់។ [៣៩][៤០]


ឈ្មោះជាភាសាដាណឺម៉ាក ឈ្មោះជាភាសាអង់គ្លេស មជ្ឈមណ្ឌលរដ្ឋបាល ទីក្រុងធំបំផុត
(មានមនុស្សរស់នៅច្រើន)		 ចំនួនប្រជាជន
(មករា 2017)		 ផ្ទៃដី
(km²)
Hovedstaden Capital Region of Denmark Hillerød Copenhagen 1,807,404 2,568.29
Midtjylland Central Denmark Region Viborg Aarhus 1,304,253 13,095.80
Nordjylland North Denmark Region Aalborg Aalborg 587,335 7,907.09
Sjælland Region Zealand Sorø Roskilde 832,553 7,268.75
Syddanmark Region of Southern Denmark Vejle Odense 1,217,224 12,132.21
Source: Regional and municipal key figures

គ្រីនឡិន និងប្រជុំកោះហ្វេរ៉ូ[កែប្រែ]

Kunoy island, Faroe Islands

ហ្គ្រីនឡែននិងកោះហ្វារូ មានរដ្ឋនិងសភាក្នុងស្រុកផ្ទាល់ខ្លួនហើយមានការគ្រប់គ្រងដោយខ្លួនឯងយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាពលើកិច្ចការក្នុងស្រុក។

ប្រទេស Population (2015) ផ្ទៃដី រដ្ឋធានី Local parliament Premier
Greenland 56,114[១២] 2,166,086 km2 (836,330 sq mi) Nuuk Coat of Arms.gif Nuuk Inatsisartut Kim Kielsen
Faroe Islands 49,079[១១] 1,399 km2 (540.16 sq mi) Coat of arms of Tórshavn.svg Tórshavn Løgting Aksel V. Johannesen

រដ្ឋាភិបាល និងនយោបាយ[កែប្រែ]

អត្ថបទដើមចំបង: នយោបាយនៅដាណឺម៉ាក
ម៉ាក្រេតថឺទី២, ព្រះមហាក្សត្រិយានីដាណឺម៉ាក
នាយករដ្ឋមន្ត្រីមិតេ ហ្វ្រេដឺរីកសិន

នយោបាយនៅប្រទេសដាណឺម៉ាកមានដំណើរការក្រោមក្របខ័ណ្ឌដែលមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសដាណឺម៉ាក។ ការផ្លាស់ប្តូរវាទាមទារឱ្យមានសំឡេងភាគច្រើនដាច់ខាតនៅក្នុងលក្ខខណ្ឌសភាពីរជាប់ៗគ្នានិងការអនុម័តយ៉ាងហោចណាស់ 40% នៃអ្នកបោះឆ្នោតតាមរយៈការធ្វើប្រជាមតិមួយ។[៤១]|group="N"}} ដោយបង្កើតឡើងជាលើកដំបូងនៅក្នុងឆ្នាំ 1849 វាបង្កើតរដ្ឋអធិបតេយ្យភាពមួយនៅក្នុងទម្រង់នៃរាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលមានប្រព័ន្ធតំណាងរាស្រ្តតំណាង។ ព្រះមហាក្សត្ររក្សាអំណាចជាផ្លូវការហើយដឹកនាំគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនៃក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋដាណឺម៉ាក។[៤២][៤៣] ព្រះមហាក្សត្រិយានី Margrethe II ក្លាយជាប្រមុខរដ្ឋចាប់តាំងពីថ្ងៃទី 14 ខែមករាឆ្នាំ 1972 មក។

រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសដាណឺម៉ាកធ្វើជារដ្ឋាភិបាលគណៈរដ្ឋមន្ត្រីមួយដែលជាកន្លែងដែលអាជ្ញាធរប្រតិបត្តិត្រូវបានអនុវត្ត ដោយជាផ្លូវការក្នុងនាមព្រះមហាក្សត្រ ដោយនាយករដ្ឋមន្រ្តីនិងរដ្ឋមន្រ្តីគណៈរដ្ឋមន្ត្រីផ្សេងទៀតដែលជាប្រធានក្រសួង។ ក្នុងនាមជាស្ថាប័ននីតិប្រតិបត្តិគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ទទួលខុសត្រូវក្នុងការស្នើសុំថវិកានិងថវិកាអនុវត្តច្បាប់ និងណែនាំគោលនយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសដាណឺម៉ាក។ [៤៤]

ច្បាប់និងប្រព័ន្ធតុលាការ[កែប្រែ]

King Christian V presiding over the Supreme Court in 1697

ប្រព័ន្ធតុលាការនៃប្រទេសដាណឺម៉ាកត្រូវបានបែងចែករវាងតុលាការជាមួយនឹងយុត្តាធិការច្បាប់ស៊ីវិលនិងព្រហ្មទណ្ឌជាទៀងទាត់និងតុលាការរដ្ឋបាលដែលមានយុត្តាធិការលើវិវាទរវាងបុគ្គលនិងរដ្ឋបាលសាធារណៈ។

ទំនាក់ទំនងបរទេស[កែប្រែ]

ដាណឺម៉ាកមានឥទ្ធិពលគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៅអឺរ៉ុបខាងជើង ហើយមានឋានៈនៅកណ្តាលនៅក្នុងកិច្ចការអន្តរជាតិ។[៤៥] នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះកោះហ្គ្រិនឡែននិងកោះហ្វាអ៊ីត្រូវបានធានាក្នុងការនិយាយអំពីបញ្ហាគោលនយោបាយបរទេសដូចជាការនេសាទត្រីនិងការព្រួយបារម្ភផ្នែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយ។ គោលនយោបាយការបរទេសនៃប្រទេសដាណឺម៉ាកត្រូវបានទទួលឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងពីប្រទេសដាណឺម៉ាកនិងសហភាពអឺរ៉ុប។ ដាណឺម៉ាកបានចូលរួមជាមួយ សហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុប (EEC) ដែលជាអ្នកកាន់តំណែងមុនរបស់សហភាពអឺរ៉ុបនៅឆ្នាំ 1973 ។ ហ្វារ៉ូសបានបដិសេធសមាជិកភាពនៅឆ្នាំ 1973 ។ Greenland បានជ្រើសរើសចាកចេញពី EEC នៅឆ្នាំ 1985 បន្ទាប់ពី ការធ្វើប្រជាមតិប្រជាពលរដ្ឋ Greenland នៅឆ្នាំ 1982 ។</ref> Denmark held the Presidency of the Council of the European Union on seven occasions, most recently from January to June 2012.[៤៦] បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមលោកលើកទី 2 ប្រទេសដាណឺម៉ាកបានបញ្ចប់គោលនយោបាយរយៈពេលពីររយឆ្នាំនៃអព្យាក្រិត្យនៃប្រទេស។ វាជាសមាជិកស្ថាបនិកនៃអង្គការ NATO តាំងពីឆ្នាំ 1949 ហើយសមាជិកភាពនៅតែមានប្រជាប្រិយភាព។[៤៧]

យោធា[កែប្រែ]

Danish MP-soldiers conducting advanced law enforcement training


កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធដាណឺម៉ាកត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាកងទ័ពដាណឺម៉ាក។ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារប្រទេសគឺជាមេបញ្ជាការនៃក្រសួងការពារជាតិដាណឺម៉ាកនិងជាមន្រ្តីការទូតជាប្រធាននាយការិយាល័យ។ ក្នុងអំឡុងពេលសន្តិភាពក្រសួងការពារជាតិដាណឺម៉ាកមានចំនួនទ័ពសរុប 33.000 នាក់។


ដាណឺម៉ាកគឺជាអ្នកគាំទ្រយូរអង្វែងពីការថែរក្សាសន្តិភាពអន្តរជាតិប៉ុន្តែចាប់តាំងពីការទម្លាក់គ្រាប់បែករបស់ណាតូនៅយូហ្គោស្លាវីនៅឆ្នាំ 1999 និងសង្គ្រាមនៅអាហ្វហ្កានីស្ថានឆ្នាំ 2001 ប្រទេសដាណឺម៉ាកក៏មានតួនាទីថ្មីជាប្រទេសប្រដាប់អាវុធផងដែរដោយចូលរួមយ៉ាងសកម្មភាពជាច្រើនដោយធ្វើសង្គ្រាមនិងការឈ្លានពានផងដែរ។ ស្ថានភាពថ្មីនេះបានធ្វើឱ្យមានការរិះគន់ផ្ទៃក្នុងខ្លះ ប៉ុន្តែប្រជាពលរដ្ឋដាណឺម៉ាកជាទូទៅមានការគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងជាពិសេសនៅក្នុងសង្គ្រាមនៅអាហ្គានីស្ថាន។[៤៨][៤៩]

សេដ្ឋកិច្ច[កែប្រែ]

អត្ថបទដើមចំបង: សេដ្ឋកិច្ចដាណឺម៉ាក
Lego bricks are produced by The Lego Group, headquartered in Billund.

ដាណឺម៉ាកមានសេដ្ឋកិច្ចចម្រុះដែលត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ជាសេដ្ឋកិច្ចដែលមានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់តាមរយៈធនាគារពិភពលោក។ [៥០]


ដាណឺម៉ាកមានអត្រាកំណើនខ្ពស់បំផុតលំដាប់ទី 4 នៃអ្នកមានសញ្ញាបត្រថ្នាក់ឧត្តមនៅក្នុងពិភពលោក។ [៥១] ប្រទេសនេះ ជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ខ្ពស់បំផុតនៅលើពិភពលោកចំពោះសិទ្ធិរបស់កម្មករ។[៥២]

Denmark is a member of the European Single Market.

រូបិយប័ណ្ណដាណឺម៉ាកក្រដាសប្រាក់ក្រូនដាណឺម៉ាក (DKK) គឺមានអត្រាប្តូរប្រាក់មានកម្រិត 7,46 យ៉េនក្នុងមួយអឺរ៉ូតាមរយៈយន្តការអត្រាប្តូរប្រាក់អឺរ៉ុប ERM II ។ ទោះបីបដិសេធមិនប្រើលុយអឺរ៉ូក៏ដោយ [៥៣] ប្រទេសនេះអនុវត្តតាមគោលនយោបាយដែលបានកំណត់នៅក្នុងសហភាពរូបិយវត្ថុនិងសហភាពអឺរ៉ុបហើយបានបំពេញតាមលក្ខខណ្ឌសេដ្ឋកិច្ចដែលចាំបាច់ដើម្បីអនុម័តប្រាក់អឺរ៉ូ។ ភាគច្រើននៃគណបក្សនយោបាយក្នុងការគាំទ្រក្នុងការចូលរួមសហភាពសេដ្ឋកិច្ច និងរូបិយវត្ថុនៃសហភាពអឺរ៉ុប (EMU) ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីឆ្នាំ 2010 ការស្ទង់មតិស្ទើមតិបានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់លាស់ ថាប្រឆាំងនឹងការអនុម័តប្រាក់អឺរ៉ូ។ ក្នុងខែឧសភាឆ្នាំ 2018 29% នៃការស្ទង់មតិ Eurobarometer បានថ្លែងថាពួកគេគាំទ្រសហភាពអ៊ឺរ៉ុបនិងអ៊ឺរ៉ូហើយ ចំណែកឯ 65% ប្រឆាំងនឹងវា។[៥៤]

ទីផ្សារពលកម្ម[កែប្រែ]

កម្រិតនៃអត្ថប្រយោជន៍នៃភាពអត់ការងារធ្វើគឺពឹងផ្អែកលើអតីតការងារហើយជាទូទៅនៅលើសមាជិកភាពនៃមូលនិធិគ្មានការងារធ្វើដែលជាទូទៅត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់យ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយសហជីពនិងការបង់ប្រាក់មុន។ ប្រមាណ 65% នៃការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានបានមកពីការរួមចំណែកសមាជិកដែលបានកំណត់ទុកហើយចំណែកមួយភាគបីទៀត ដែលនៅសល់មានប្រភពមកពីរដ្ឋាភិបាលកណ្តាលនិងការយកពន្ធទូទៅ។[៥៥]

វិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យា[កែប្រែ]

With an investment of 8.5 million euros over the ten-year construction period, Denmark confirms participation in E-ELT.[៥៦]

ដាណឺម៉ាកមានប្រពៃណីយូរអង្វែងនៃការបង្កើតនិងការចូលរួមផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តនិងបច្ចេកវិទ្យានិងបានចូលរួមជាអន្តរជាតិចាប់តាំងពីការចាប់ផ្តើមនៃបដិវត្តន៍វិទ្យាសាស្រ្ត។ ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នប្រទេសដាណឺម៉ាកកំពុងចូលរួមក្នុងគម្រោងវិទ្យាសាស្ត្រនិងបច្ចេកវិទ្យាអន្ដរជាតិជាច្រើនដែលរួមមាន CERN ITER ESA ស្ថានីយអវកាសអន្តរជាតិ ISS និង E -ELT ។

នៅសតវត្សរ៍ទី 20 ដាណឺម៉ាកក៏មានការច្នៃប្រឌិតថ្មីនៅក្នុងផ្នែកជាច្រើននៃវិស័យបច្ចេកវិទ្យា។ ក្រុមហ៊ុនអេឡិចត្រូនិចមានឥទ្ធិពលនៅក្នុងឧស្សាហកម្មដឹកជញ្ជូន ដែលបានផលិតនាវាដឹកជញ្ជូនធ្យូងថ្មដែលមានប្រសិទ្ធភាពច្រើនបំផុត ព្រមទាំងថាមពលច្រើនបំផុតក្នុងពិភពលោកដូចជា Maersk Triple E ជាដើមហើយវិស្វករដាណឺម៉ាកបានចូលរួមចំណែកក្នុងការរចនារបស់ម៉ាស៊ីន MAN Diesel ។ នៅក្នុងផ្នែក software និងអេឡិចត្រូនិច ដាណឺម៉ាកបានរួមចំណែកដល់ការរចនានិងផលិតរបស់ក្រុមហ៊ុន Nordic Mobile Telephone ហើយបច្ចុប្បន្ននេះក្រុមហ៊ុនដាណឺម៉ាកមួយនេះ កំពុងស្ថិតក្នុងចំណោម អ្នកអភិវឌ្ឍទូរស័ព្ទចល័ត GSM ដំបូងបង្អស់។


អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តកុំព្យូរទ័រ និងវិស្វករ software ដែលមានដើមកំណើតនៅដាណឺម៉ាកបានដើរតួនាំមុខក្នុងភាសាសរសេរកម្មវិធីមួយចំនួនរបស់ពិភពលោកដូចជា Anders Hejlsberg (Turbo Pascal, Delphi, C#) Rasmus Lerdorf (PHP); Bjarne Stroustrup (C++) David Heinemeier Hansson (Ruby on Rails)និង Lars Bak (V8, Java VM, Dart)។

ថាមពល[កែប្រែ]

Middelgrunden, an offshore wind farm near Copenhagen

ប្រទេសដាណឺម៉ាកមានការរុករកប្រេង និងឧស្ម័នធម្មជាតិយ៉ាងច្រើននៅសមុទ្រខាងជើង ហើយឈរនៅលេខរៀងទី 32 ក្នុងពិភពលោកក្នុងការនាំចេញប្រេងឆៅ [៥៧] និងបានផលិតប្រេង 259,980 បារ៉ែលក្នុងមួយថ្ងៃនៅក្នុងឆ្នាំ 2009 ។[៥៨] ដាណឺម៉ាកគឺជាប្រទេសនាំមុខនៅក្នុងវិស័យថាមពលអគ្គីសនីដោយ នៅក្នុងឆ្នាំ 2015 ថាមពលនុយក្លេអ៊ែរផ្តល់ឱ្យ 42,1% នៃការប្រើប្រាស់អគ្គិសនីសរុប។[៥៩]

វិស័យអគ្គិសនីរបស់ដាណឺម៉ាកបានបញ្ចូលប្រភពថាមពលពីខ្យល់ ទៅក្នុងបណ្តាញអគ្គីសនីជាតិ។ នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះដាណឺម៉ាក មានគោលដៅផ្តោតលើប្រព័ន្ធថាមពល V2G និងរថយន្តអេឡិចត្រូនិច។[៦០] ប្រទេសនេះគឺជាប្រទេសជាសមាជិកនៃទីភ្នាក់ងារថាមពលកកើតឡើងវិញអន្តរជាតិ (IRENA) ។[៦១]

ដំណឹកជញ្ជូន[កែប្រែ]

Great Belt Fixed Link, The East Bridge as seen from Zealand

[[File:Copenhagen Airport Mai 2009 PD 131.JPG|thumb|Copenhagen Airport is the largest airport in Scandinavia and 15th-busiest in Europe.

ការវិនិយោគសំខាន់ៗត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងការកសាងផ្លូវរថភ្លើងនិងផ្លូវដែករវាងតំបន់នានានៅដាណឺម៉ាក។ ប្រតិបត្តិករផ្លូវដែកសំខាន់គឺ DSB សម្រាប់សេវាកម្មអ្នកដំណើរនិង DB Schenker Rail សម្រាប់រថភ្លើងដឹកទំនិញ។ ផ្លូវរថភ្លើងត្រូវបានថែទាំទុកដោយ Banedanmark ។ សមុទ្រខាងជើងនិងសមុទ្របាល់ទិកត្រូវបានទាក់ទងគ្នាដោយតំណភ្ជាប់សាឡាងនានា។ ការស្ថាបនាខ្សែភ្ជាប់ Fehmarn Belt Fixed Link ដែលតភ្ជាប់ដាណឺម៉ាកនិងអាល្លឺម៉ង់ជាមួយនឹងតំណទីពីរនឹងចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ 2015 ។[៦២] ទីក្រុងកូប៉ិនហាកមានប្រព័ន្ធដឹកជញ្ជូនយ៉ាងឆាប់រហ័ស[៦៣]

ការជិះកង់នៅក្នុងប្រទេសដាណឺម៉ាក គឺជាការធ្វើដំណើរជាទូទៅជាពិសេសស ម្រាប់យុវវ័យនិងអ្នករស់នៅទីក្រុង។ ជាមួយនឹងបណ្តាញផ្លូវកង់មួយដែលពង្រីកជាង 12,000 គីឡូម៉ែត្រ[៦៤] ប្រទេសដាណឺម៉ាកគឺសំបូរអ្នកជិះកង់។

ប្រជាសាស្ត្រ[កែប្រែ]

អត្ថបទដើមចំបង: ប្រជាសាស្ត្រដាណឺម៉ាក

ចំនួនប្រជាជនដាណឺម៉ាកដែលបានចុះបញ្ជីដោយប្រទេសដាណឺម៉ាក មានចំនួន 5.781 លាននៅក្នុងខែមករាឆ្នាំ 2018 ។[៦៥] មេដ្យាននៃអាយុគឺ 41.4 ឆ្នាំ ឯផលធៀបបុរសនិងស្ត្រីគឺ 0.97។ អត្រាកំណើតក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ គឺស្ត្រីម្នាក់មានកូន 1.75 នាក់.[៦៦] ទោះបីជាអត្រាកំណើតទាបក៏ដោយ ចំនួនប្រជាជននៅតែមានការកើនឡើងក្នុងអត្រាប្រចាំឆ្នាំ 0.59% ដោយសារអន្តោប្រវេសន៍ និងមនុស្សចាស់អាចរស់នៅបានយូរ។ World Happiness Reportបានចាត់ចំណាត់ថ្នាក់ដាណឺម៉ាកជាប្រជាជនមាកក្ដីរីករាយបំផុត។ [៦៧][៦៨][៦៩]

គេមិនមានស្ថិតិផ្លូវការណាមួយពីជនជាតិក្នុងប្រទេសនេះទេ ប៉ុន្តែយោងតាមទិន្នន័យឆ្នាំ២០១៨របស់ប្រទេស មានប្រជាជន 86.7% ជាជនជាតិដាណឺម៉ាក (ដោយយ៉ាងហោចណាស់មានឪពុក ឬម្ដាយជាជនជាតិដាណឺម៉ាក)។ [៦៥]

ភាសា[កែប្រែ]

អត្ថបទដើមចំបង: ភាសាដាណឺម៉ាក and ភាសានៃដាណឺម៉ាក

ភាសាដាណឺម៉ាកគឺជាភាសាជាតិសម្រាប់ប្រទេស។ [៧០] Faroese and Greenlandic are the official languages of the Faroe Islands and Greenland respectively.[៧០] ភាសាអាល្លឺម៉ង់គឺទទួលថាជាភាសាជានជាតិភាគតិច ដែលស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងប្រទេស ។[៧០]

86% នៃប្រជាជនប្រើភាសាអង់គ្លេសជាភាសាទី២។[៧១] ចំណែកឯភាសាអាល្លឺម៉ង់ជាភាសាបរទេសដែលមានមនុស្សនិយាយច្រើនលំដាប់ទី២។ [៧០] Denmark had 25,900 native speakers of German in 2007 (mostly in the South Jutland area).[៧០]

សាសនា[កែប្រែ]

អត្ថបទដើមចំបង: សាសនានៅដាណឺម៉ាក
Church of Denmark
ឆ្នាំ ចំនួនប្រជាជន ចំនួនអ្នកកាន់សាសនា ភាគរយ
1990 5,135,409 4,584,450 89.3%
2000 5,330,500 4,536,422 85.1%
2005 5,413,600 4,498,703 83.3%
2010 5,534,738 4,479,214 80.9%
2015 5,659,715 4,400,754 77.8%
2016 5,707,251 4,387,571 76.9%
2017 5,748,769 4,361,518 75.9%
2018 5,781,190 4,352,507 75.3%
Statistical data: 1984,[៧២] 1990–2018,[៧៣] Source: Kirkeministeriet

ប្រជាជនដាណឺម៉ាកកាន់គ្រីស្ទសាសនាច្រើនជាងគេ។ ក្នុងខែមករា ឆ្នាំ 2018 មានមនុស្ស 75.3%[៧៣] បានចុះឈ្មោះជាសមាជិកនៃវិហារកាតូលិក។[៧៤][N ២] ចំនួននេះធ្លាក់ចុះ 0.6% បើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំមុន ហើយធ្លាក់ចុះ 1.6% បើប្រៀបធៀបកាលពី២ឆ្នាំមុន។

[[File:Roskilde Cathedral aerial.jpg|thumb|left|Roskilde Cathedral has been the burial place of Danish royalty since the 15th century. In 1995 it became a World Heritage Site.]]

រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសដាណឺម៉ាកបានចែងថាសមាជិកនៃគ្រួសាររាជវង្ស ត្រូវជាសមាជិកនៃសាសនានៃប្រទេសដាណឺម៉ាក ទោះបីប្រជាជនភាគច្រើននៅមានសេរីភាពក្នុងការប្រកាន់ខ្ជាប់នឹងជំនឿផ្សេងៗក៏ដោយ។[៧៥][៧៦][៧៧]

ការអប់រំ[កែប្រែ]

អត្ថបទដើមចំបង: វិស័យអប់រំនៅដាណឺម៉ាក
The oldest surviving Danish lecture plan dated 1537 from the University of Copenhagen

រាល់កម្មវិធីអប់រំនៅដាណឺម៉ាកត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយក្រសួងអប់រំនិងគ្រប់គ្រងដោយសាលាក្នុងមូលដ្ឋាន។ [៧៨] ក្មេងៗភាគច្រើនចូលរួម "folkeskole" សម្រាប់រយៈពេល 10 ឆ្នាំចាប់ពីអាយុ 6 ទៅ 16 ឆ្នាំ។ មិនមានការប្រឡងចុងក្រោយទេប៉ុន្តែសិស្សអាចជ្រើសរើសការប្រលងនៅពេលបញ្ចប់ថ្នាក់ទី 9 (អាយុ 14-15 ឆ្នាំ) ។ ការធ្វើតេស្តគឺជាកាតព្វកិច្ចប្រសិនបើចង់រៀនបន្តថ្នាក់ឧត្តម។ សិស្សអាចចូលរៀនឯកជនឬ សាលារៀនរដ្ឋ ។

រាជបណ្ណាល័យនៅ Copenhagen

សុខភាព[កែប្រែ]

អត្ថបទដើមចំបង: វិស័យសុខាភិបាលនៅដាណឺម៉ាក

តាមទិន្នន័យឆ្នាំ២០១៥ ជនជាតិដាណឺម៉ាកមានអាយុកាលដល់ 80.6 ឆ្នាំ (78.6 សម្រាប់បុរស និង 82.5 សម្រាប់ស្ត្រី)។ [៧៩]

ដាណឺម៉ាកមានប្រព័ន្ធថែទាំសុខភាពជាសាកលដែលត្រូវបានផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានជាសាធារណៈតាមរយៈការបង់ពន្ធហើយសម្រាប់សេវាភាគច្រើនដែលដំណើរការដោយអាជ្ញាធរតំបន់។

វប្បធម៌[កែប្រែ]

អត្ថបទដើមចំបង: វប្បធម៌ដាណឺម៉ាក

ដាណឺម៉ាកមានវប្បធម៌ស្រដៀងគ្នាជាមួយ ន័រវែស និងស៊ុយអែត។

ក្នុងឆ្នាំ១៩៦៩ ដាណឺម៉ាកជាប្រទេសទីមួយដែលអនុញ្ញាតអោយរឿងអាសអាភៀស ក្លាយជាស្របច្បាប់។[៨០]

ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ[កែប្រែ]

ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរបស់ប្រទេសនេះកើតមានកំឡុងទសវត្សឆ្នាំ 1540 ជាពេលដែលគេសរសេរពត៌មានលើក្រដាសហើយ បាចចែកចាយគ្នា។

តន្ត្រី[កែប្រែ]

ទីក្រុង Copenhagen និងកោះឆ្ងាយ ៗ របស់វាមានតន្ត្រីប្រពៃណីជនជាតិដាណឺម៉ាក។ វង់ភ្លេងរាជវង្សដាណឺម៉ាក គឺស្ថិតនៅក្នុងចំណោមវង់ភ្លេងចាស់ជាងគេលើពិភពលោក។[៨១]

ដាណឺម៉ាកគឺជាផ្នែកមួយនៃការប្រកួតប្រជែងដណ្ដើមពានរង្វាន់ Eurovision ចាប់តាំងពីឆ្នាំ 1957 ។ ដាណឺម៉ាកបានឈ្នះការប្រកួតបីដងក្នុងឆ្នាំ 1963 ឆ្នាំ 2000 និងឆ្នាំ 2013 ។

កីឡា[កែប្រែ]

Michael Laudrup, named the best Danish football player of all time by the Danish Football Association

កីឡាមានប្រជាប្រិយភាពនៅក្នុងប្រទេសដាណឺម៉ាកហើយប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនចូលរួមនិងមើលភាពខុសគ្នាជាច្រើន។ កីឡាជាតិគឺជាកីឡាបាល់ទាត់ដែលមានកីឡាករជាង 320.000 នាក់នៅក្នុងក្លឹបច្រើនជាង 1600 ។ [៨២] ដាណឺម៉ាកបានជាប់ជាបេក្ខភាព ៦ដង ជាប់ៗគ្នាសម្រាប់ពានរង្វាន់ UEFA European Championship European Championship រវាងឆ្នាំ 1984 និង 2004 ហើយបានគ្រងតំណែងជើងឯកអ៊ឺរ៉ុបក្នុងការប្រលងជើងឯក UEFA European Football Championship ឆ្នាំ 1992។ ចំណែកឯជោគជ័យមួយទៀតគឺឈ្នះ Confederations Cup in 1995 ។ កីឡាករបាល់ទាត់ដាណឺម៉ាកដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់រួមមានកីឡាករ Allan Simonsen ដែលបានជាប់ឈ្មោះកីឡាករល្អបំផុតប្រចាំទ្វីបអឺរ៉ុបនៅឆ្នាំ 1977 លោក Peter Schmeichel ដែលបានតែងតាំងជាអ្នកចាំទីល្អបំផុតរបស់ពិភពលោកក្នុងឆ្នាំ 1992 និង 1993 និងលោក Michael Laudrup ជាកីឡាករដាណឺម៉ាកល្អបំផុតផ្ល់ដោយសមាគមកីឡាបាល់ទាត់ដាណឺម៉ាក។[៨៣]

កំណត់សម្គាល់[កែប្រែ]

  1. ↑ "Guds hjælp, folkets kærlighed, Danmarks styrke" ត្រូវបានជ្រើសរើសដោយព្រះមហាក្សត្រិយានីម៉ាហ្ក្រេតទី២ ជាភាសាជម្រើសរបស់ទ្រង់ (valgsprog)។
  2. ↑ កុងគ្រីស្ទាន គឺស្មើគ្នានឹងភ្លេងជាតិដែរ ប៉ុន្តែវាជាទូទៅត្រូវបានប្រើប្រាស់តែក្នុងឱកាសព្រះរាជពិធីផ្សេងៗ និងពិធីយោធាប៉ុណ្ណោះ។[២]
  3. ↑ ភាសាអាល្លឺម៉ង់ត្រូវបានទទួលស្គាល់ថាជាភាសាជនជាតិភាគតិចដែលត្រូវបានការពារនៅក្នុងតំបន់ជូតលែនខាងត្បូងនៃប្រទេសដាណឺម៉ាក។
  4. ↑ រាប់ទាំងជនជាតិហ្វេរ៉ូ ក្រុមជនជាតិដើម ជនជាតិអ៊ីនុត, និងក្រុមជនជាតិភាគតិចអាល្លឺម៉ង់
  5. ↑ ព្រះរាជាណាចក្រទាំងមូលមានចំនួនប្រជាជនសរុប ៥,៩៥៨,៣៨០។
  6. ↑ នៅកោះហ្វេរ៉ូ រូបិយវត្ថុនេះមានរចនាបថខុសគ្នា ដែលត្រូវបានគេសម្តៅលើថាក្រូណា ប៉ុន្តែវាមិនមែនជារូបិយវត្ថុផ្សេងទេ។
  7. ↑ ល្វែងម៉ោងផ្សេងដែលគេប្រើប្រាស់នៅប្រជុំកោះហ្វេរ៉ូ និងគ្រិនឡិនមាន៖ WET, EGT, WGT និង AST។
  8. ↑ ដែនកម្រិតខ្ពស់ .eu គឺប្រើជាមួយបណ្តាសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុបផ្សេងទៀត។
  9. ↑ ទឹកដីព្រះរាជាណាចក្រដាណឺម៉ាកនៅទ្វីបអឺរ៉ុបត្រូវបានគេសម្តៅលើថា "មាតុបុរៈដាណឺម៉ាក"[១៧] "ដាណឺម៉ាកកណ្តាល" (ភាសាដាណឺម៉ាក៖ egentlig Danmark) ឬហៅសាមញ្ញថា"ដាណឺម៉ាក"។ នៅក្នុងអត្ថបទនេះ នាម"ដាណឺម៉ាក"គឺមិនរាប់បញ្ចូលគ្រីនឡិន និងប្រជុំកោះហ្វេរ៉ូឡើយ។

ឯកសារយោង[កែប្រែ]

  1. ↑ Royal House www.kongehuset.dk. ព្រះរាជត្រកូលដាណឺម៉ាក
  2. ↑ Not one but two national anthems. ក្រសួងការបរទេសដាណឺម៉ាក
  3. ↑ Bekendtgørelse af ILO-konvention nr. 169 af 28. juni 1989 vedrørende oprindelige folk og stammefolk i selvstændige stater Retsinformation.dk (9 October 1997)
  4. ↑ Den dansk-tyske mindretalsordning UM.dk
  5. ↑ (ដាណឺម៉ាក) Folkekirkens medlemstal. Kirkeministeriet
  6. ↑ Brian Arly Jacobsen (8 February 2018) (ដាណឺម៉ាក) Hvor mange muslimer bor der i Danmark?. Religion.dk (8 February 2018)
  7. ↑ Stone et al. 2008, p. 31.
  8. ↑ Area by region – StatBank Denmark – data and statistics.
  9. ↑ Surface water and surface water change. (OECD)
  10. ↑ Population and population projections. Statistics Denmark
  11. ↑ ១១,០ ១១,១ Faroe Islands Population. Hagstova Føroya
  12. ↑ ១២,០ ១២,១ 2020 Population
  13. ↑ ១៣,០ ១៣,១ ១៣,២ ១៣,៣ Denmark. មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ
  14. ↑ Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey ec.europa.eu. Eurostat
  15. ↑ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene. កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ. 15 December 2020. pp. 343–346. ល.ស.ប.អ. 978-92-1-126442-5. http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf។ បានយកមក 16 កុម្ភៈ 2022. 
  16. ↑ * Thomas Benedikter (19 June 2006) The working autonomies in Europe. Society for Threatened Peoples (19 June 2006)
  17. ↑ ១៧,០ ១៧,១ Administrative divisions – Denmark The World Factbook. ដក់ស្រង់នៅថ្ងៃ 16 កុម្ភៈ 2022 Cite error: Invalid <ref> tag; name "Administrative divisions – Denmark" defined multiple times with different content
  18. ↑ Meredith Melnick (22 October 2013) Denmark Is Considered The Happiest Country. You'll Never Guess Why.. The Huffington Post (22 October 2013)
  19. ↑ 2013 Legatum Prosperity Index™: Global prosperity rising while US and UK economies decline. Legatum Institute, 29 October 2013. Archived 6 August 2014 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន.
  20. ↑ Denmark Country Profile: Human Development Indicators. United Nations Development Programme Archived from the original on 28 March 2013 Retrieved on 19 April 2013
  21. ↑ Michaelsen (2002), p. 19.
  22. ↑ Poul Otto Nielsen (May 2003) Denmark: History, Prehistory. Ministry of Foreign Affairs of Denmark (May 2003) Archived from the original on 22 November 2005 Retrieved on 1 May 2006
  23. ↑ Michaelsen (2002), pp. 122–23.
  24. ↑ Tellier, Luc-Normand (2009). Urban world history an economic and geographical perspective. Québec: Presses de l'Université du Québec. p. 457. ល.ស.ប.អ. 9782760522091. https://books.google.com/books?id=cXuCjDbxC1YC&pg=PA457. 
  25. ↑ Andy Rugg Traitor Danes: most soldiers return heroes, but this lot came home total zeroes Copenhagen Post Archived from the original on 29 January 2013 Retrieved on 30 January 2013
  26. ↑ Landet i tal  – Største øer. National Survey and Cadastre of Denmark (23 September 2003)Retrieved on 14 July 2007[តំណភ្ជាប់ខូច]
  27. ↑ Climate Normals for Denmark. Danish Meteorological Institute Retrieved on 2 January 2015 Figures, labelled in Danish: First plot is the whole country; Nedbør=Precipitation, Nedbørdage=Precipitation days (>1 mm), (Dag/Middel/Nat)temp.=(Daytime/Average/Nighttime) temperature, Solskinstimer=Hours of sunshine.
  28. ↑ Vejrekstremer i Danmark [Weather extremes in Denmark] (in Danish). Danish Meteorological Institute (DMI) (6 October 2016)Retrieved on 19 October 2016
  29. ↑ The weather cross – the four corners of autumn weather. Danish Meteorological Institute Retrieved on 17 September 2015
  30. ↑ Copenhagen, Denmark  – Sunrise, sunset, dawn and dusk times for the whole year. Gaisma Retrieved on 24 June 2012
  31. ↑ Forests and forestry in Denmark – Thousands of years of interaction between man and nature. Danish Ministry of the Environment Nature Agency Archived from the original on 15 July 2016 Retrieved on 31 May 2016
  32. ↑ Forest area (% of land area) worldbank.org. The World Bank Retrieved on 26 August 2015
  33. ↑ Bird list of Denmark. Netfugl.dk Retrieved on 26 August 2015  “It involves all category A, B and C birds recorded in Denmark (according to SU/BOURC/AERC standard).”
  34. ↑ The law of environmental damage: liability and reparation. Marie-Louise Larsson.
  35. ↑ Denmark The World Factbook. CIA (19 January 2012)Retrieved on 4 February 2012
  36. ↑ Ecological Footprint Atlas 2010. Global Footprint Network (2010)Retrieved on 26 August 2015
  37. ↑ Michael Kjær, Jonas (15 November 2006). "Christiansø betaler ikke sundhedsbidrag" (ជាda). dr.dk. https://web.archive.org/web/20071011075640/http://dr.dk/Regioner/Bornholm/Nyheder/Christiansoe/2006/11/15160130.htm។ បានយកមក 12 August 2007. 
  38. ↑ Denmark: Regions, Municipalities, Cities & Major Urban Areas – Statistics and Maps on City Population.
  39. ↑ ៣៩,០ ៣៩,១ The Danish Regions – in Brief (3rd revised រ.រ.). Copenhagen: Danske Regioner. 2007. ល.ស.ប.អ. 978-87-7723-471-2. 
  40. ↑ Regional Tasks in Denmark. Danske Regioner Retrieved on 23 August 2015
  41. ↑ Tschentscher, Axel The Constitution of Denmark – Section 88. Servat.unibe.ch Retrieved on 12 February 2016
  42. ↑ "The executive power is vested in the King." The Constitution of Denmark – Section 3.
  43. ↑ "The body of Ministers shall form the Council of State, in which the Successor to the Throne shall have a seat when he is of age. The Council of State shall be presided over by the King ..." The Constitution of Denmark – Section 17.
  44. ↑ Radikale ved historisk skillevej Berlingske Tidende (17 June 2007) Retrieved on 17 August 2007
  45. ↑ (September 2005)"Middle Power Leadership on the Human Security Agenda". Cooperation and Conflict 40 (3): 305–342. DOI:10.1177/0010836705055068. Retrieved on 1 May 2016.
  46. ↑ Danish Presidency of the European Union 2012. European Union Retrieved on 25 May 2014
  47. ↑ Government of the United States US Department of State: DenmarkRetrieved on 25 May 2014
  48. ↑ Gunnar Olesen (7 September 2011) Denmark as a warring nation: A bracket that should be closed (in Danish). The council for international conflict resolution (RIKO) (7 September 2011)Retrieved on 1 January 2016
  49. ↑ Lasse Lavrsen (19 June 2010). "Danmark er en krisnation". Retrieved on 1 January 2016.
  50. ↑ Country and Lending Groups. World Bank. Accessed on 14 March 2016.
  51. ↑ UNESCO 2009 Global Education Digest, Shared fourth with Finland at a 30.3% ratio. Graph on p28, table on p194.
  52. ↑ Kevin Short (28 May 2014). The Worst Places On The Planet To Be A Worker. The Huffington Post. Retrieved 28 May 2014.
  53. ↑ Denmark and the euro. Danmarks Nationalbank (17 November 2006) Archived from the original on 16 November 2006 Retrieved on 3 February 2007
  54. ↑ Standard Eurobarometer 89, Spring 2018. The key indicators. Publication date June 2018. Retrieved 18 December 2018.
  55. ↑ (ប៊ុលហ្គារី) Ny undersøgelse: I dag er statens udgifter til dagpenge tre gange mindre end i 1995. Newspaper article in Danish daily Information, publication date 6 October 2018, retrieved 18 December 2018.
  56. ↑ "Denmark Confirms Participation in E-ELT". ESO Announmentes. http://www.eso.org/public/announcements/ann13033/។ បានយកមក 17 April 2013. 
  57. ↑ EIA – International Energy Data and Analysis for Denmark. Tonto.eia.doe.gov (15 May 2009) Archived from the original on 4 March 2010 Retrieved on 29 May 2009
  58. ↑ Denmark Crude Oil Production and Consumption by Year (Thousand Barrels per Day) – indexmundi.
  59. ↑ Wind energy in Denmark breaking world records The Copenhagen Post, Retrieved 17. January 2016.
  60. ↑ Plug-in and Electrical Vehicles. EnergyMap.dk Archived from the original on 19 July 2011 Retrieved on 10 October 2009
  61. ↑ "Global support for International Renewable Energy Agency growing fast". IRENA. 10 September 2014. http://www.irena.org/Menu/index.aspx?PriMenuID=13&mnu=Pri។ បានយកមក 10 September 2014. 
  62. ↑ "Denmark-Germany undersea Fehmarn tunnel gets go-ahead". BBC News. 23 July 2015. https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-33633879។ បានយកមក 19 August 2015. 
  63. ↑ Ring 3 summary report Archived from the original on 13 April 2014 Retrieved on 12 April 2014
  64. ↑ Cykelruter og regioner (in Danish). Visitdenmark.com Archived from the original on 15 March 2012
  65. ↑ ៦៥,០ ៦៥,១ Population at the first day of the quarter by municipality, sex, age, marital status, ancestry, country of origin and citizenship. Statistics Denmark Retrieved on 18 December 2018  “January 2018”
  66. ↑ Total fertility rates by ancestry and time. Statistics Denmark Retrieved on 18 December 2018  “”
  67. ↑ World Happiness Report 2016. Sustainable Development Solutions Network Archived from the original on 18 March 2016 Retrieved on 17 March 2016
  68. ↑ Helliwell, John; Layard, Richard; Sachs, Jeffrey World Happiness Report. The Earth Institute at Columbia University, p. 8. See also: World Happiness Report 2013, p. 23.; Denmark Is Considered The Happiest Country. You'll Never Guess Why. Huffington Post. 22 October 2013.
  69. ↑ Stokes, Buce (8 June 2011). The Happiest Countries in the World. The Atlantic. Retrieved 20 September 2013
  70. ↑ ៧០,០ ៧០,១ ៧០,២ ៧០,៣ ៧០,៤ Lewis, M. Paul, រៀ. (2009). Ethnologue: Languages of the World (16th រ.រ.). Dallas, Texas: SIL International.. ល.ស.ប.អ. 978-1-55671-216-6. http://www.ethnologue.com/។ បានយកមក 27 August 2012. 
  71. ↑ Europeans and their Languages Eurobarometer. European Commission (February 2006)Retrieved on 22 May 2014
  72. ↑ Church membership 1984 Danmarks statistik (ប៊ុលហ្គារី)
  73. ↑ ៧៣,០ ៧៣,១ Folkekirkens medlemstal www.km.dk
  74. ↑ Denmark – Constitution – Part I – Section 4 [State Church]: "The Evangelical Lutheran Church shall be the Established Church of Denmark, and, as such, it shall be supported by the State."
  75. ↑ Denmark – Constitution – Part II – Section 6 .
  76. ↑ Denmark – Constitution – Part VII – Section 70: "No person shall for reasons of his creed or descent be deprived of access to complete enjoyment of his civic and political rights, nor shall he for such reasons evade compliance with any common civic duty."
  77. ↑ Freedom of religion and religious communities in Denmark – The Ministry of Ecclesiastical Affairs – May 2006
  78. ↑ Overview of the Danish Education System. Danish Ministry for Children, Education and Gender Equality Retrieved on 28 April 2016
  79. ↑ Life expectancy. World Health Organization (6 July 2016)Retrieved on 20 August 2017
  80. ↑ Denmark  – An Overview (22 September 2007) Archived from the original on 22 January 2008 Retrieved on 22 September 2007
  81. ↑ The Royal Danish Orchestra. The Royal Danish Theatre Archived from the original on 7 May 2014 Retrieved on 14 May 2014
  82. ↑ Lua error in Module:Cite_web at line 38: attempt to concatenate field 'month' (a nil value).
  83. ↑ Michael Laudrup bedste spiller gennem tiderne. DBU (13 November 2006)Retrieved on 18 November 2012

តំណភ្ជាប់ក្រៅ[កែប្រែ]

ស្វែងយល់បន្ថែមអំពីDenmarkលើ គម្រោងបងប្អូនរបស់វិគីភីឌា:
និយមន័យនិងបំណកប្រែពីវិគីនានុក្រម
រូបភាពនិងមីឌាពី Wikimedia Commons
រឿងរ៉ាវព័ត៌មានពីវិគីព័ត៌មាន
អត្ថបទប្រភពដើមពីវិគីប្រភព
រដ្ឋាភិបាល
ផែនទី
ពាណិជ្ជកម្ម
សារព័ត៌មាន
Other
  • Vifanord.de – library of scientific information on the Nordic and Baltic countries.
បណ្តារដ្ឋអធិបតេយ្យនៅទ្វីបអឺរ៉ុប
រដ្ឋអធិបតេយ្យ
Europe (orthographic projection).svg
Dependencies and
other territories
ដាណឺម៉ាក
ហ្វាំងឡង់
សហរាជាណាចក្រ


Cite error: <ref> tags exist for a group named "N", but no corresponding <references group="N"/> tag was found

បានពី "https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=ដាណឺម៉ាក&oldid=274927"