អ៊ីរ៉ាក់
| جمهورية العراق (ភាសាអារ៉ាប់) کۆماری عێراق (ភាសាឃឺដ) | |
|---|---|
.svg) ទីតាំងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ (ក្រហម) នៅលើភូគោល | |
| រដ្ឋធានី និង ទីក្រុងធំបំផុត | បាកដាដ 33°20′N 44°23′E / 33.333°N 44.383°E |
| ភាសាផ្លូវការ | ភាសាអារ៉ាប់ • ភាសាឃឺដ[១] |
| ភាសាទទួលស្គាល់ | |
| ក្រុមជនជាតិ |
|
| សាសនា (ឆ្នាំ ២០២១) ចូលមើល សាសនានៅអ៊ីរ៉ាក់ |
|
| រដ្ឋាភិបាល | សាធារណរដ្ឋអាស្រ័យសភាសហព័ន្ធ |
| បារហាម សាលី | |
| មូស្តាហ្វា អាល់-កាឌីមី | |
| មហាម៉េដ អាល់-ហាល់ប៊ូស៊ី | |
| មេដហាត់ អាល់-ម៉ាមូដ | |
| នីតិបញ្ញត្តិ | ក្រុមប្រឹក្សាតំណាងរាស្ត្រ |
| ប្រវត្តិសាស្ត្រ | |
| ៣ តុលា ១៩៣២ | |
| ១៤ កក្កដា ១៩៥៨ | |
| ១៥ តុលា ២០០៥ | |
| ក្រឡាផ្ទៃ | |
- ផ្ទៃសរុប | ៤៣៨,៣១៧ គ.ម២ (ទី៥៨) |
- ផ្ទៃទឹក (%) | ៤.៦២ (គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៥)[៨] |
| ប្រជាជន | |
- ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២០) |  ៤០,២២២,៥០៣[៩] (ទី៣៦) |
- ដង់ស៊ីតេ | ៨២.៧ នាក់/គ.ម២ (ទី១២៥) |
| GDP (PPP) | ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២១) |
- សរុប | ៤១៣.៣១៦ ពាន់លានដុល្លារ[១០] (ទី៤៦) |
- ក្នុងម្នាក់ | ១០,១៧៥ ដុល្លារ[១១] (ទី១១១) |
| GDP (ចារឹក) | ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០១៩) |
- សរុប | ២៥០.០៧០ ពាន់លានដុល្លារ[១២] (ទី៤៨) |
- ក្នុងម្នាក់ | ៤,៤៧៤ ដុល្លារ[១២] (ទី៩៧) |
| ជីនី (២០១២) | ២៩.៥[១៣] ទាប |
| HDI (២០១៩) |  ០.៦៧៤[១៤]មធ្យម · ទី១២៣ |
| រូបិយវត្ថុ | ឌីណាអ៊ីរ៉ាក់ (IQD) |
| ល្វែងម៉ោង | UTC+៣ (AST) |
| ទិសបើកបរ | ស្ដាំ |
| កូដហៅទូរស័ព្ទ | +៩៦៤ |
| ដែនកម្រិតខ្ពស់ | .iq |
ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ (ភាសាអារ៉ាប់៖ الْعِرَاق និងភាសាឃឺដ៖ عێراق) ដោយមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា សាធារណរដ្ឋអ៊ីរ៉ាក់ គឺជាប្រទេសមួយស្ថិតនៅតំបន់អាស៊ីខាងលិច។ អ៊ីរ៉ាក់មានព្រំប្រទល់ជាប់ជាមួយប្រទេសតួកគីនៅភាគខាងជើង អ៊ីរ៉ង់នៅភាគខាងកើត គុយវ៉ែតនៅភាគអាគ្នេយ៍ អារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីតនៅភាគខាងត្បូង ហ្សកដានីនៅភាគនិរតី និងស៊ីរីនៅភាគខាងលិច។ រដ្ឋធានី និងទីក្រុងធំបំផុតនៃប្រទេសនេះមានឈ្មោះថា បាកដាដ។ អ៊ីរ៉ាក់មានប្រជាជនរស់នៅប្រមាណ ៤០ លាននាក់ ហើយពួកគេភាគច្រើនជាអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាម។[១៥][២] អ៊ីរ៉ាក់មានភាសាផ្លូវការចំនួនពីរគឺ ភាសាអារ៉ាប់ និងភាសាឃឺដ ខណៈភាសាទទួលស្គាល់តាមតំបន់មាន ភាសាអង់គ្លេស ភាសាអារ៉ាមិចសម័យ ភាសាតួកគី និងភាសាអាមេនី។[១៦]
ប្រទេសនេះមាន ១៩ខេត្ត និងតំបន់ស្វ័យតមួយ។ សាសនាសំខាន់ក្នុងប្រទេសគឺអ៊ីស្លាម។ អ៊ីរ៉ាក់គឺសម្បូរណ៍ដោយមរតកវប្បធម៍។ គំនូរ និងចម្លាក់របស់ប្រទេសនេះគឺជារបស់ល្អឥតខ្ចោះមួយ ក្នុងសិល្បៈអារ៉ាប់។
និរុត្តិសាស្ត្រ[កែប្រែ]
![[icon]](/wiki/%E1%9E%AF%E1%9E%80%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9A:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | ផ្នែកនេះទទេ។ អ្នកអាចជួយបានដោយបន្ថែមព័ត៌មាន។ |
ប្រវត្តិសាស្ត្រ[កែប្រែ]
| ផ្នែកនេះត្រូវការពង្រីក-សរសេរបន្ថែម។ |
អ៊ីរ៉ាក់សម័យបុរាណ[កែប្រែ]
ប្រវត្តិសាស្ត្រអ៊ីរ៉ាក់អាចចាប់ផ្ដើមពី ៤០០០ ទៅ ៣១០០ មុន គ.ស។
ភូមិសាស្ត្រ[កែប្រែ]
អ៊ីរ៉ាក់ គឺជាប្រទេសធំលំដាប់ទី៥៨ នៅក្នុងពិភពលោក។ វាមានទំហំប្រហាក់ប្រហែលនឹងរដ្ឋកាលីហ្វញ៉ា របស់សហរដ្ឋអាមេរិក។
អ៊ីរ៉ាក់គ្របដណ្ដប់ដោយវាលខ្សាច់ ប៉ុន្តែនៅចន្លោះទន្លេ Euphrates និង Tigris គឺជាដីមានជីជាតិ។
អាកាសធាតុ[កែប្រែ]
ភាគច្រើននៃផ្ទៃដីប្រទេសគ្រប់ដណ្ដប់ដោយអាកាសធាតុក្ដៅ។ រដូវរងារអាចមានសីតុណ្ហភាពដល់ ២១អង្សារ។ នៅរដូវក្ដៅគឺកម្រនឹងមានភ្លៀងធ្លាក់ខ្លាំងណាស់។ នៅតំបន់ភ្នំភាគខាងជើងប្រទេស មានអាកាសធាតុត្រជាក់កំឡុងរដូវរងារ និងពេលខ្លះមានព្រិលទៀតផង ហើយនៅពេលខ្លះអាចមានទឹកជំនន់ផង។
រដ្ឋាភិបាល និងនយោបាយ[កែប្រែ]
នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨ អ៊ីរ៉ាក់ជាប្រទេសលំដាប់ទី១១ ដែលអស្ថេរភាពផ្នែកនយោបាយ។[១៨][១៩] អំណាចកណ្ដាលគឺគ្រប់គ្រងដោយប្រធានាធិបតី Nouri al-Maliki ។[២០]
ច្បាប់[កែប្រែ]
ក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ២០០៥ រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីត្រូវបានអនុម័តដោយមានការគាំទ្រ 78%។[២១] រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីត្រូវគឺគាំទ្រដោយសហគមន៍ Shia និង Kurdish ប៉ុន្តែត្រូវបដិសេធដោយ Arab Sunnis ។
ច្បាប់ ក្រមព្រហ្មទណ្ឌអ៊ីរ៉ាក់ គឺជាច្បាប់នៃប្រទេស។
យោធា[កែប្រែ]
ទ័ពអាកាសអ៊ីរ៉ាក់ បច្ចប្បន្នមាន ៣០០០នាក់ ហើយប្រទេសនេះមានគម្រោងបង្កើនអោយដល់ ១៨ ០០០ នាក់។
ទំនាក់ទំនងការបរទេស[កែប្រែ]
នៅថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០០៩ អ៊ីរ៉ាក់ក្លាយជាសមាជិកផ្លូវការទី១៨៦ ក្នុងអនុសញ្ញាអាវុធគីមី។ [២២]
ទំនាក់ទំនងអ៊ីរ៉ង់ - អ៊ីរ៉ាក់ បានរីកចម្រើនចាប់តាំងពីឆ្នាំ 2005 ដោយការផ្លាស់ប្តូរទស្សនកិច្ចជាន់ខ្ពស់។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីរ៉ាក់លោក Nouri al-Maliki បានធ្វើទស្សនកិច្ចជាញឹកញាប់ទៅអ៊ីរ៉ង់រួមជាមួយលោក Jalal Talabani ទស្សនកិច្ចជាច្រើនដងដើម្បីជួយជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីលើគ្រប់វិស័យ។ ជម្លោះចាប់ផ្ដើមមានឡើងក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៩ នៅពេលអ៊ីរ៉ាក់ចោទប្រកាន់អ៊ីរ៉ង់ថាបានរឹបអូសយកអណ្ដូងប្រេងនៅតាមព្រំដែន។[២៣]
ទំនាក់ទំនងរវាងអ៊ីរ៉ាក់និងទួរគីមានការតានតឹងយ៉ាងខ្លាំងដោយសារតែ រដ្ឋាភិបាលតំបន់ឃឺដប៉ះទង្គិចគ្នារវាងតួកគីនិងគណបក្សពលករឃឺដ(PKK)ត។[២៤] នៅខែតុលាឆ្នាំ 2011 រដ្ឋសភាតួកគីបានបង្កើតច្បាប់មួយដែលផ្តល់ឱ្យកងកម្លាំងតួកគីនូវលទ្ធភាពបន្តពួកឧទ្ទាមលើព្រំដែននៅអ៊ីរ៉ាក់។"[២៥]
សិទ្ធិមនុស្ស[កែប្រែ]
ទំនាក់ទំនងរវាងអ៊ីរ៉ាក់និងប្រជាជនឃឺដរបស់ខ្លួនមានភាពជូរចត់ក្នុងប្រវត្ដិសាស្ដ្រនាពេលថ្មីៗនេះជាពិសេសជាមួយយុទ្ធនាការប្រល័យពូជសាសន៍របស់សាដាមហ៊ូសេននៅឆ្នាំ 1980 ។ បន្ទាប់ពីការងើបបះបោរនៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1990 ជនជាតិឃឺដជាច្រើននាក់បានភៀសខ្លួនចេញពីស្រុកកំណើតរបស់ពួកគេហើយតំបន់ជាច្រើនត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅភាគខាងជើងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ដើម្បីទប់ស្កាត់ជម្លោះបន្ថែមទៀត។ ទោះបីជាមានទំនាក់ទំនងមិនល្អជាប្រវត្តិសាស្ត្រក៏ដោយក៏មានការរីកចម្រើនខ្លះដែរហើយអ៊ីរ៉ាក់បានជ្រើសរើសបេក្ខជនឃើរទីមួយរបស់ខ្លួនគឺលោក Jalal Talabani ក្នុងឆ្នាំ 2005 ។ ម្យ៉ាងទៀតភាសាឃឺឌីគឺជាភាសាផ្លូវការរបស់អ៊ីរ៉ាក់ដែលមានភាសាអារ៉ាបាប់តាមមាត្រាទី 4 នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ។
បំណែងចែករដ្ឋបាល[កែប្រែ]
អ៊ីរ៉ាក់មានខេត្តចំនួន១៩។
សេដ្ឋកិច្ច[កែប្រែ]
សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ត្រូវបានគ្របដណ្តប់ដោយវិស័យ ប្រេង ដែលជាទូទៅបានផ្តល់ប្រហែល 95% នៃប្រាក់ចំណូលប្តូរប្រាក់បរទេស។ កង្វះនៃការអភិវឌ្ឍន៍នៅក្នុងវិស័យដទៃទៀតបានធ្វើឱ្យអ្នកគ្មានការងារធ្វើពី 18% ទៅ 30% និង GDP របស់មនុស្សម្នាក់ៗមានចំនួន 4.000 ដុល្លារ។[២] ការងារវិស័យសាធារណៈមានចំនួនជិត 60% នៃការងារពេញម៉ោងក្នុងឆ្នាំ 2011 ។[២៦] ឧស្សាហកម្មនាំប្រេងចេញដែលគ្រប់គ្រងសេដ្ឋកិច្ចអ៊ីរ៉ាក់បង្កើតការងារតិចតួចណាស់។[២៦] Currently only a modest percentage of women (the highest estimate for 2011 was 22%) participate in the labour force.[២៦]
ប្រេង និងថាមពល[កែប្រែ]
ក្នុងអំឡុងទសវត្សឆ្នាំ 1970 អ៊ីរ៉ាក់ផលិតបានដល់ 3,5 លានបារ៉ែលក្នុងមួយថ្ងៃប៉ុន្តែការដាក់ទណ្ឌកម្មប្រឆាំងអ៊ីរ៉ាក់បន្ទាប់ពីការលុកលុយរបស់គុយវែតនៅឆ្នាំ 1990 បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់វិស័យប្រេងរបស់ប្រទេស។ ទណ្ឌកម្មបានហាមប្រាមអ៊ីរ៉ាក់ពីការនាំចេញប្រេងរហូតដល់ឆ្នាំ 1996 ហើយទិន្នផលរបស់អ៊ីរ៉ាក់បានធ្លាក់ចុះ 85% ក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំនេះបន្ទាប់ពីសង្គ្រាមឈូងសមុទ្រលើកដំបូង។ ការដាក់ទណ្ឌកម្មត្រូវបានលើកឡើងក្នុងឆ្នាំ 2003 បន្ទាប់ពីការឈ្លានពានដែលដឹកនាំដោយអាមេរិកបានដកចេញពីសាដាមហ៊ូសេនពីអំណាចប៉ុន្តែការអភិវឌ្ឍធនធានប្រេងរបស់ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ត្រូវបានរំខានដោយជម្លោះកំពុងបន្ត។
ទោះបីជាមានប្រាក់ចំណូលល្អនិងប្រាក់ចំណូលរាប់ពាន់លានដុល្លារក៏ដោយក៏ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់នៅតែបង្កើតអគ្គិសនីប្រហែលពាក់កណ្តាលនៃតម្រូវការអគ្គិសនីដែលជាតម្រូវការរបស់អតិថិជនធ្វើឱ្យមានបាតុកម្មក្នុងកំឡុងរដូវក្តៅក្តៅ។[២៧]
អង្គការសហប្រជាជាតិប៉ាន់ប្រមាណថាប្រេងមានចំនួន 99% នៃចំណូលរបស់ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់។[២៨]
ការផ្គត់ផ្គង់ទឹក និងអនាម័យ[កែប្រែ]
ការផ្គត់ផ្គង់ទឹកនិងអនាម័យនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់មានគុណភាពអប់ខ្លាំង។ សង្គ្រាមបីទសវត្សរួមជាមួយការយល់ដឹងពីបរិស្ថានតិចតួចបានបំផ្លាញប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងធនធានទឹករបស់អ៊ីរ៉ាក់។[២៩] បរិមាណទឹកច្រើនត្រូវបានខ្ជះខ្ជាយក្នុងកំឡុងពេលផលិតកម្ម។
ប្រជាសាស្ត្រ[កែប្រែ]
| Historical populations in millions | ||
|---|---|---|
| ឆ្នាំ | ចំនួនប្រជាជន | %± |
| 1878 | ២.០ | — |
| 1947 | ៤.៨ | 140.0% |
| 1957 | ៦.៣ | 31.3% |
| 1977 | ១២.០ | 90.5% |
| 1987 | ១៦.៣ | 35.8% |
| 1997 | ២២.០ | 35.0% |
| 2009 | ៣១.៦ | 43.6% |
| 2016 | ៣៧.២ | 17.7% |
| Source: [៣០][៣១][៣២] | ||
ក្រុមជនជាតិ[កែប្រែ]
មនុស្សប្រហែល 20.000 នាក់រស់នៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ភាគខាងត្បូង។[៣៣]
ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់មានសហគមន៍ជនជាតិ Chechen 2.500 នាក់។[៣៤] នៅភាគខាងត្បូងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់អាហ្វ្រូអ៊ីរ៉ាក់មានសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចអ៊ីរ៉ាក់ដែលជាកេរដំណែលនៃទាសភាពដែលបានអនុវត្តនៅក្នុង Caliphate អ៊ីស្លាមដែលចាប់ផ្តើមពីការបះបោរ Zanj នៃសតវត្សទី 9 និងតួនាទីរបស់បាស៊្រាជាច្រកសំខាន់មួយ។Williams, Timothy (2009-12-02). "In Iraq's African Enclave, Color Is Plainly Seen". The New York Times. https://www.nytimes.com/2009/12/03/world/middleeast/03basra.html.</ref> It is the most populous country in the Arabian Plate.[៣៥]
សាសនា[កែប្រែ]
វាក៏មានប្រជាជនជនជាតិភាគតិចដែលមានជនជាតិដើមភាគតិចតូចៗនៅទីក្រុង Mandalay, Shabaks, Yarsan និង Yezidis ។ មុនឆ្នាំ 2003 ចំនួនរបស់ពួកគេរួមគ្នាអាចមានចំនួន 2 លាននាក់ភាគច្រើនគឺយ៉ាសានដែលជាសាសនាមិនមែនសាសនាអ៊ីស្លាមដែលមានឫសគល់នៅក្នុងសាសនាមុនអ៊ីស្លាមនិងសាសនាមុនគ្រិស្តសាសនា។ មានរបាយការណ៍នៃការផ្លាស់ប្តូរជាង 100.000 នាក់ទៅ Zoroastrian ក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ។ សហគមន៍ជ្វីហ្វអ៊ីរ៉ាក់ដែលមានចំនួនប្រហែល 150.000 នាក់នៅឆ្នាំ 1941 ស្ទើរតែបានចាកចេញពីប្រទេស។[៣៧]
សុខាភិបាល[កែប្រែ]
នៅក្នុងឆ្នាំ 2010 ការចំណាយលើការថែទាំសុខភាពមានចំនួន 6,84% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់ប្រទេស។ ក្នុងឆ្នាំ 2008 មានគ្រូពេទ្យចំនួន 6,96 នាក់និងគិលានុបដ្ឋាយិកា 13,92 ក្នុងប្រជាជន 10,000 នាក់។[៣៨] អាយុកាលជាមធ្យមក្នុងឆ្គឺ 68.49 ឆ្នាំ។ ក្នុងឆ្នាំ 2010 គឺ 65.13 ឆ្នាំសំរាប់បុរសនិង 72.01 ឆ្នាំសំរាប់នារី។[៣៩] នេះគឺជាការធ្លាក់ចុះពីអាយុកាលខ្ពស់បំផុតដែលមានអាយុកាល 71.31 ឆ្នាំក្នុងឆ្នាំ 1996 ។[៤០] id=14290 |archivedate=2007-07-17 |date=January 8, 2007 |deadurl=yes |df= }}</ref>
ការអប់រំ[កែប្រែ]
មុនពេលដែលប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់បានប្រឈមនឹងការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចពីអង្គការសហប្រជាជាតិវាមានប្រព័ន្ធការអប់រំអារ៉ាប់ប្រកបដោយភាពជោគជ័យនិងជោគជ័យរួចទៅហើយ។[៤១]
កីឡា[កែប្រែ]
បាល់ទាត់គឺជាកីឡាដ៏មានប្រជាប្រិយបំផុតនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់។ បាល់ទាត់គឺជាកត្តារួបរួមគ្នាដ៏គួរឱ្យកត់សម្គាល់មួយនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ក្រោយពីសង្គ្រាមនិងភាពចលាចលជាច្រើនឆ្នាំ។ កីឡាបាល់បោះការហែលទឹកហែលទឹកការលើកកម្ពស់ការហាត់ប្រាណការប្រដាល់ជើងឯកប្រដាល់និងកីឡាវាយកូនបាល់ក៏ជាកីឡាដ៏មានប្រជាប្រិយផងដែរ។
ឯកសារយោង[កែប្រែ]
- ↑ ១,០ ១,១ Iraq, Ministry of Interior – General Directorate for Nationality: Iraqi Constitution (2005)
- ↑ ២,០ ២,១ ២,២ ២,៣ Iraq CIA Factbook
- ↑ Why Iraqi Turkmens are excluded from the new government
- ↑ https://www.state.gov/reports/2020-report-on-international-religious-freedom/iraq/
- ↑ https://www.state.gov/reports/2020-report-on-international-religious-freedom/iraq/
- ↑ https://www.state.gov/reports/2020-report-on-international-religious-freedom/iraq/
- ↑ Iraqi religions www.state.gov
- ↑ Surface water and surface water change. OECD
- ↑ Population, total – Iraq | Data
- ↑ Report for Selected Countries and Subjects
- ↑ World Economic Outlook Database, October 2020 IMF.org. មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ
- ↑ ១២,០ ១២,១ World Economic Outlook Database, October 2018 IMF.org. មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ
- ↑ World Bank GINI index. Data.worldbank.org Retrieved on 17 August 2016
- ↑ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene. កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ. 15 December 2020. pp. 343–346. ល.ស.ប.អ. 978-92-1-126442-5. http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf។ បានយកមក 16 មេសា 2022.
- ↑ Office, Great Britain Foreign (1958). Documents on British Foreign Policy, 1919-1939. H.M. Stationery Office. https://books.google.com/books?id=JJpnAAAAMAAJ.
- ↑ Iraq's Constitution
- ↑ Al-Gailani Werr, L., 1988. Studies in the chronology and regional style of Old Babylonian Cylinder Seals. Bibliotheca Mesopotamica, Volume 23.
- ↑ Failed States Index Scores 2018 fundforpeace.org Archived from the original on 2010-06-28
- ↑ The Failed States Index 2010 fundforpeace.org
- ↑ Lua error in Module:Cite_web at line 38: attempt to concatenate field 'month' (a nil value).
- ↑ Wagner, Thomas (2005-10-25) Iraq's Constitution Adopted by Voters. ABC News (2005-10-25) Archived from the original on 2006-02-18 Retrieved on 2013-01-25
- ↑ Iraq Joins the Chemical Weapons Convention. The Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons -Opcw.org Retrieved on 2011-06-19
- ↑ Muhanad Mohammed (December 19, 2012). "Iran, Iraq seek diplomatic end to border dispute". Reuters. https://www.reuters.com/article/2009/12/19/us-iraq-iran-idUSTRE5BH1Y920091219។ បានយកមក August 18, 2012.
- ↑ TURKEY:Relations with Iraq become explosive. Ipsnews.net (October 30, 2007)
- ↑ "24 soldiers killed in attack in Turkey". CNN. 2011-10-19. http://edition.cnn.com/2011/10/19/world/meast/turkey-attack/index.html.
- ↑ ២៦,០ ២៦,១ ២៦,២ Unemployment Threatens Democracy in Iraq. USAID Iraq (January 2011) Archived from the original on 2013-05-11
- ↑ Iraqi Minister Resigns Over Electricity Shortages (2010-06-22) Retrieved on 2010-07-23
- ↑ Calamur, Krishnadev (2018-03-19). "Oil Was Supposed to Rebuild Iraq". The Atlantic. ល.ត.ម.អ. 1072-7825. https://www.theatlantic.com/international/archive/2018/03/iraq-oil/555827/។ បានយកមក 2018-03-20.
- ↑ UN Iraq Joint Analysis and Policy Unit (March 2013) Water in Iraq Factsheet
- ↑ Charles Philip Issawi (1988). The Fertile Crescent, 1800–1914: A Documentary Economic History. Oxford University Press. p. 17. ល.ស.ប.អ. 978-0-19-504951-0. //books.google.com/books?id=F2TGkO7G43oC&pg=PAPA17។ បានយកមក 2016-08-17.
- ↑ Population Census. Central Organization for Statistics Retrieved on 2016-08-17
- ↑ Population Of Iraq For The Years 1977 – 2011 (000). Central Organization for Statistics Retrieved on 2016-08-17
- ↑ Sharp, Heather (March 3, 2003). "BBC News – Iraq's 'devastated' Marsh Arabs". http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/2807821.stm។ បានយកមក 2008-05-01.
- ↑ Chechens in the Middle East: Between Original and Host Cultures. Belfer Center for Science and International Affairs (2002-09-18)Retrieved on 2010-04-21
- ↑ McCoy, John (2003). Geo-data: the world geographical encyclopedia. p. 281.
- ↑ http://gulf2000.columbia.edu/images/maps/Iraq_Religions_2014_lg.png
- ↑ Stone, Andrea (2003-07-27). "Embattled Jewish community down to last survivors". Usatoday.com. https://www.usatoday.com/news/world/iraq/2003-07-27-iraq-jews-usat_x.htm។ បានយកមក 2011-06-19.
- ↑ Health. SESRIC Retrieved on 2016-08-17
- ↑ Demography. SESRIC Retrieved on 2016-08-17
- ↑ Life expectancy at birth, total (Iraq). SESRIC Retrieved on 2016-08-17
- ↑ de Santisteban, Agustin Velloso (2005). "Sanctions, War, Occupation and the De-Development of Education in Iraq". International Review of Education 51: 1–13.
អានបន្ថែម[កែប្រែ]
- Tripp, Charles R. H. (2002). A History of Iraq. Cambridge University Press. ល.ស.ប.អ. 978-0-521-87823-4.
តំណភ្ជាប់ក្រៅ[កែប្រែ]
| ស្វែងយល់បន្ថែមអំពីIraqលើ គម្រោងបងប្អូនរបស់វិគីភីឌា: | |
 |
និយមន័យនិងបំណកប្រែពីវិគីនានុក្រម |
 |
រូបភាពនិងមីឌាពី Wikimedia Commons |
 |
ប្រភពរៀនសូត្រពីវិគីសាកលវិទ្យាល័យ |
 |
រឿងរ៉ាវព័ត៌មានពីវិគីព័ត៌មាន |
 |
សម្រង់ពាក្យសម្ដីពីវិគីសម្រង់ពាក្យ |
 |
អត្ថបទប្រភពដើមពីវិគីប្រភព |
 |
សៀវភៅពុម្ពពីវិគីសៀវភៅ |
រដ្ឋាភិបាល
ព័ត៌មានទូទៅ
- Iraq ច្រកចូលនៅក្នុង សៀវភៅការពិតពិភពលោក
- Iraq Corruption Profile from the Business Anti-Corruption Portal
- អ៊ីរ៉ាក់ នៅគម្រោងបញ្ជីរាយឈ្មោះបើកទូលាយ
- ពាក្យគន្លឹះ៖ អ៊ីរ៉ាក់ ពីវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ (RFI)
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
- Pages using duplicate arguments in template calls
- Pages with script errors
- Articles to be expanded
- All articles to be expanded
- Articles with empty sections
- All articles with empty sections
- អត្ថបទត្រូវតែបានគេពង្រីក
- អត្ថបទទាំងឡាយត្រូវបានគេពង្រីក
- អ៊ីរ៉ាក់
- សាធារណរដ្ឋសហព័ន្ធ
- រដ្ឋសមាជិកនៃអង្គការប្រទេសនាំចេញប្រេងកាត
- រដ្ឋសមាជិកនៃសម្ព័ន្ធអារ៉ាប់
- រដ្ឋសមាជិកនៃអង្គការសហប្រតិបត្តិការឥស្លាម
- រដ្ឋសមាជិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ
- ប្រទេសមជ្ឈិមបូព៌ា
- ប្រទេសដើមបូព៌ា
- ប្រទេសអាស៊ីខាងលិច
- ប្រទេសនៅអាស៊ី