អ៊ីរ៉ង់
جمهوری اسلامی ایران Jomhuri-ye Eslāmi-ye Irān | |
---|---|
បាវចនា: استقلال., آزادی., جمهوری اسلامی ឯករាជ្យ, សេរីភាព, សាធារណរដ្ឋអ៊ីស្លាម Independence, Freedom, Islamic Republic | |
{{ផែនទីរូបភាព/{{{image_loc_map}}}|Image=Iran (orthographic projection).svg|Dimension=center|240px|Alt=}} | |
ធានី | តេហេរ៉ង់ 35°41′N 51°25′E / 35.683°N 51.417°E |
ទីក្រុងធំបំផុត | រដ្ឋធានី |
ភាសាផ្លូវការ | ព្សែក ឫ ភឺសៀ |
ភាសានិយាយ | ភាសាព្សែក, អាសឺរី, ភាសាអាស៊ីរី, ភាសាអាមេនី, ភាសាឃឺឌីស, ឡូរី, ភាសាបាឡូឈី, ភាសាហ្គីឡាគី, ភាសាម៉ាហ្សាន់ដារានី, ភាសាអារ៉ាប់, ភាសាធឺកមីន |
សាសនា | Shia Islam |
រដ្ឋឯកភូត, សាធារណរដ្ឋប្រកាន់ប្រធានាធិបតីនិយម | |
Ali Khamenei | |
Hassan Rouhani | |
Eshaq Jahangiri | |
Ali Larijani | |
Ebrahim Raisi | |
នីតិបញ្ញត្តិ | រដ្ឋសភាជាតិ |
បង្រួបបង្រួមជាតិ[១] | |
625 BC | |
១៥០១[២] | |
១ មេសា ១៩៧៩ | |
២៤ តុលា ១៩៧៩ | |
ក្រឡាផ្ទៃ | |
▪ ផ្ទៃសរុប | គ.ម2 (18th) |
▪ ផ្ទៃទឹក (%) | 0.7 |
ប្រជាជន | |
▪ ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០១៧) | ៨០,០០០,០០០ [៣] (17th) |
▪ ជំរឿន (ឆ្នាំ 2010) | 70,000,000 |
▪ សន្ទភាព | 45 នាក់/គ.ម2 (163rd) |
GDP (PPP) | ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០១០) |
▪ សរុប | $863.5 billion[៤] |
▪ ក្នុងម្នាក់ | $10,864[៥] |
GDP (ចារឹក) | ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ 2010) |
▪ សរុប | $357.221 billion[៥] |
▪ ក្នុងម្នាក់ | $4,740[៥] |
ជីនី (2008) | 38[៦] មធ្យម |
HDI (2010) | ![]() ខ្ពស់ · 70th |
រូបិយវត្ថុ | Rial (﷼) (IRR) |
ល្វែងម៉ោង | UTC03:30 (IRST) |
▪ រដូវក្តៅ (DST) | UTC04:30 (Iran Daylight Time (IRDT)) |
ទិសចរាចរណ៍ | right |
ក្រមហៅទូរស័ព្ទ | 98 |
ដែនកម្រិតកំពូល | .ir, ایران. |
|
អ៊ីរ៉ង់(Persian: ايران),ត្រូវបានគេស្គាល់ជាប្រទេសភឺសៀដែលស្ថិតនៅអាស៊ីខាងត្បូងនៃ Middle East។ហើយមានព្រំប្រទល់ជាប់ប្រទេស អាហ្កានីស្ថាន អាមេនៀ
អាហ្សិបៀចេន អ៊ីរ៉ាក់ ប៉ាគីស្ថាន (Kurdistan) ទួកគី ហើយនឹងទួកមេនីស្ទែន។
ថិរេនគឺជារដ្ឋធានីនិងជាទីក្រុងធំជាងគេនៅក្នុងប្រទេស។
អ៊ីរ៉ង់គឹជាប្រទេសធំទី១៨នៅលើពិភពលោកដែលមានប្រជាជន៧០លាននាក់។
វាជាប្រទេសមួយក្នុងចំនោមប្រទេសទាំងបួនដែលកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមដែលត្រូវបានដឹកនាំដោយសារៀ(អ៊ីស្លាមគឺជាសាសនារបស់រដ្ឋ)។ប្រជាជន៣%ប្រើប្រាស់ថ្នាំញៀន។ចំនុចដែលក្ដៅបំផុតនៃMiddle East គឺនៅប្រទេសអ៊ីរ៉ង់។អ៊ីរ៉ង់ជាសមាជិកអង្គកាUN(តាំងពីឆ្នាំ១៩៤៥)និងជាសមាជិកOPEC។
មាតិការ
១-ប្រវត្តិសាស្រ្ត
១-១ភឺសៀន អ៊ីមផៃអឺ ១-២អ៊ីរ៉ាក់ ថ្មី
២-សេដ្ឋកិច្ច
២-១ប្រេងនិងហ្គាស ២-២ផលិតផលផ្សេងៗ ២-៣លុយរបស់អ៊ីរ៉ង់
៣-ជនជាតិអ៊ីស្លាមនៅអ៊ីរ៉ង់ ៤-សាសនានិងខេត្ត ៥-ទំព័រផ្សេងៗ ៦-ឯកសារយោង
៦-១បន្ថែមការអាន
ប្រវត្តិសាស្រ្ត
ភឺសៀនអ៊ីមផាយអឺ
អ៊ីរ៉ង់ត្រូវបានគេហៅភឺសៀ(រយះពេលយូមកហើយដោយមនុស្សដែលមិនមែនជាជនជាតិអ៊ីរ៉ង់)។ប្រជាជនអ៊ីរ៉ង់រឺប្រជាជនភឺសៀបានហៅប្រទេសរបស់ពួកគេជាអ៊ីរ៉ង។ប៉ុន្តែឈ្មោះផ្លូវការគឺភឺសៀសំរាប់ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនិងការកត់ត្រាផ្សេងៗ។នៅឆ្នាំ១៩៣៥Reza Shāh Pahlavi,
រដ្ឋបាលនៃប្រទេសអ៊ីរ៉ង់[កែប្រែ]
ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ស្ថិតនៅតំបន់អាស៊ីកណ្ដាល ដែលមាន ផ្ទៃដី ១,៦៩៨,១៤៥ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ(១៧ លើពិភពលោក) ប្រជាជន ៨២,៥៣១,៧០០(១៨ លើពិភពលោក)ស្ថិតិឆ្នាំ២០១៨ ដង់ស៊ីតេប្រជាជន ៤៨នាក់/គីឡូម៉ែត្រ២។
មានព្រំប្រទល់ជាប់នឹងប្រទេស៖
- ខាងជើងជាប់ :
- ខាងលិចជាប់ :
- ខាងកើតជាប់ :
- ខាងត្បូងជាប់ :
- ឈូងសមុទ្រ ភឺសៀន
- ឈូងសមុទ្រអូម៉ង់
ខេត្តដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់[កែប្រែ]
- ខេត្តអ៊ីលៀ (Ilan Province) ដើមឡើយជាចំណុះខេត្តហ្គីឡាន(Gilan Province)
- ខេត្តគួឌីស្ថាន (Kurdistan Province)
- ខេត្តអាស៊ែបៃហ្សង់ខាងលិច (West Azerbaijan Province)
- ខេត្តហ្កឺម៉ាន់សាស (Kermanshah Province)
- ខេត្តហ្គូហ្ស៊េស្ថាន (Khuzestan Province)
ខេត្តបច្ចុប្បន្ននៃប្រទេសអ៊ីរ៉ង់[កែប្រែ]
ឈ្មោខេត្តជាអក្សរខ្មែរ | ឈ្មោះខេត្តជាអក្សរអង់គ្លេស | ក្រុងរួមខេត្ត | ផ្ទៃដី | ចំនួនប្រជាជន | ដង់ស៊ីតេប្រជាជន/គីឡូម៉ែត្រ២ | ក្រុង | ផែនទី | ចំណាំ |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Alborz | Karaj | 5,833 km2 (2,252 sq mi) | 2,712,400 | ![]() |
||||
Ardabil | Ardabil | 17,800 km2 (6,900 sq mi) | 1,270,420 | ![]() |
||||
Azerbaijan, East | Tabriz | 45,650 km2 (17,630 sq mi) | 3,909,652 | ![]() |
||||
Azerbaijan, West | Urmia | 37,437 km2 (14,455 sq mi) | 3,265,219 | ![]() |
||||
Bushehr | Bushehr | 22,743 km2 (8,781 sq mi) | 1,163,400 | ![]() |
||||
Chahar Mahaal and Bakhtiari | Shahrekord | 16,332 km2 (6,306 sq mi) | 947,763 | 54.8 | ![]() |
|||
Fars | Shiraz | 122,608 km2 (47,339 sq mi) | 4,851,274 | 37.5 | ![]() |
|||
Gilan | Rasht | 14,042 km2 (5,422 sq mi) | 2,530,696 | 176.7 | ![]() |
|||
Golestan | Gorgan | 20,195 km2 (7,797 sq mi) | 1,868,819 | 88.0 | 11 | ![]() |
||
Hamadan | Hamadan | style="text-align:right"| 19,368 km2 (7,478 sq mi) | 1,738,234 | 90.8 | 8 | ![]() |
||
Hormozgān | Bandar Abbas | 70,669 km2 (27,285 sq mi) | 1,776,415 | 22.3 | 11 | ![]() | ||
Ilam | Ilam | 20,133 km2 (7,773 sq mi) | 580,158 | 27.7 | 7 | ![]() |
||
Isfahan | Isfahan | 107,029 km2 (41,324 sq mi) | 5,120,850 | 45.6 /km2 (118 /sq mi) | 21 | In 1986, some parts of Markazi province were transferred to Isfahan, Semnan, and Zanjan provinces.[៨] | ![]() | |
Kerman | Kerman | 183,285 km2 (70,767 sq mi) | 3,164,718 | 16.3 /km2 (42 /sq mi) | 14 | ![]() | ||
Kermanshah | Kermanshah | 24,998 km2 (9,652 sq mi) | 1,952,434 | 77.8 /km2 (202 /sq mi) | 13 | Between 1950 and 1979, both Kermanshah province and city were known as Kermanshahan and between 1979 and 1995 were known as Bakhtaran.[៨] | ![]() | |
Khorasan, North | Bojnourd | 28,434 km2 (10,978 sq mi) | 863,092 | 30.5 /km2 (79 /sq mi) | 6 | On 29 September 2004, Khorasan was divided into three provinces. North Khorasan; Razavi Khorasan; South Khorasan.[៩] | ![]() | |
Khorasan, Razavi | Mashhad | 118,884 km2 (45,901 sq mi) | 6,434,501 | 41.4 /km2 (107 /sq mi) | 29 | On 29 September 2004, Khorasan was divided into three provinces. North Khorasan; Razavi Khorasan; South Khorasan.[៩] | ![]() | |
Khorasan, South | Birjand | 151,913 km2 (58,654 sq mi) | 768,898 | 9.5 /km2 (25 /sq mi) | 8 | On 29 September 2004, Khorasan was divided into three provinces. North Khorasan; Razavi Khorasan; South Khorasan.[៩] | ![]() | |
Khuzestan | Ahvaz | 64,055 km2 (24,732 sq mi) | 4,710,509 | 67.8 /km2 (176 /sq mi) | 18 | ![]() | ||
Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad | Yasuj | 15,504 km2 (5,986 sq mi) | 713,052 | 42.5 /km2 (110 /sq mi) | 5 | Originally part of Khuzestan province. Until 1990, the province was known as Bovir Ahmadi and Kohkiluyeh.[៨] | ![]() | |
Kurdistan | Sanandaj | 29,137 km2 (11,250 sq mi) | 1,603,011 | 51.3 /km2 (133 /sq mi) | 9 | Originally part of Gilan province.[៨] | ![]() | |
Lorestan | Khorramabad | 28,294 km2 (10,924 sq mi) | 1,760,649 | 62.0 /km2 (161 /sq mi) | 9 | Originally part of Khuzestan province.[៨] | ![]() | |
Markazi | Arak | 29,130 km2 (11,250 sq mi) | 1,429,475 | 48.5 /km2 (126 /sq mi) | 10 | Originally part of Mazandaran province.[៨] In 1986, some parts of Markazi province were transferred to Isfahan, Semnan, and Zanjan provinces.[៨] | ![]() | |
Mazandaran | Sari | 23,701 km2 (9,151 sq mi) | 3,283,582 | 129.7 /km2 (336 /sq mi) | 15 | ![]() | ||
Qazvin | Qazvin | 15,549 km2 (6,004 sq mi) | 1,273,761 | 77.3 /km2 (200 /sq mi) | 5 | On 31 December 1996, the shahrestans of Qazvin and Takestan were separated from Zanjan province to form the province of Qazvin.[៨] | ![]() | |
Qom | Qom | 11,526 km2 (4,450 sq mi) | 1,292,283 | 99.9 /km2 (259 /sq mi) | 1 | Until 1995, Qom was a shahrestan of Tehran province.[៨] | ![]() | |
Semnan | Semnan | 97,491 km2 (37,641 sq mi) | 702,360 | 6.5 /km2 (17 /sq mi) | 4 | Originally part of Mazandaran province.[៨] In 1986, some parts of Markazi province were transferred to Isfahan, Semnan, and Zanjan provinces.[៨] | ![]() | |
Sistan and Baluchestan | Zahedan | 180,726 km2 (69,779 sq mi) | 2,775,014 | 13.9 /km2 (36 /sq mi) | 8 | Until 1986, the province was known as Baluchestan and Sistan.[៨] | ![]() | |
Tehran | Tehran | 18,814 km2 (7,264 sq mi) | 13,267,637 | 647.6 /km2 (1,677 /sq mi) | 13 | Until 1986, Tehran was part of Markazi province. | ![]() | |
Yazd | Yazd | 129,285 km2 (49,917 sq mi) | 1,138,533 | 8.3 /km2 (21 /sq mi) | 10 | Originally part of Isfahan province.[១០] In 1986, part of Kerman province was transferred to Yazd province. In 2002, Tabas shahrestan (area: 55,344 km²) was transferred from Khorasan province to Yazd.[៨] | ![]() | |
Zanjan | Zanjan | 21,773 km2 (8,407 sq mi) | 1,057,461 | 46.6 /km2 (121 /sq mi) | 7 | Originally part of Gilan province. In 1986, some parts of Markazi province were transferred to Isfahan, Semnan, and Zanjan provinces.[៨] | ![]() | |
Iran (Total) | Tehran | 1,628,554 km2 (628,788 sq mi) | 79,926,270 | 46.1 /km2 (119 /sq mi) | 342 | ![]() |
ព្រំប្រទល់នៃប្រទេសអ៊ីរ៉ង់[កែប្រែ]
ឯកសារយោង[កែប្រែ]
- ↑ Cite error: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedBritannica
- ↑ Cite error: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedAndrew J. Newman 2006
- ↑ "Official Iranian Population clock" Amar.org.ir ដកស្រង់នៅថ្ងៃ 2011-06-17
- ↑ "Iran Economy 2011, CIA World Factbook" Theodora.com ដកស្រង់នៅថ្ងៃ 2011-09-14
- ↑ ៥,០ ៥,១ ៥,២ "Iran" International Monetary Fund ដកស្រង់នៅថ្ងៃ 2011-04-21
- ↑ "Central Bank of Iran: Economic Trends 2008/2009" ដកស្រង់នៅថ្ងៃ 2011-06-18
- ↑ "Human Development Report 2010" (PDF) United Nations 2010 ដកស្រង់នៅថ្ងៃ 5 November 2010
- ↑ ៨,០០ ៨,០១ ៨,០២ ៨,០៣ ៨,០៤ ៨,០៥ ៨,០៦ ៨,០៧ ៨,០៨ ៨,០៩ ៨,១០ ៨,១១ ៨,១២ ៨,១៣ Cite error: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedstatoid
- ↑ ៩,០ ៩,១ ៩,២ Cite error: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedjazeera
- ↑ Cite error: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedCMB
![]() |
អត្ថបទនេះគឺជាអត្ថបទខ្លីមិនពេញលេញ។ លោកអ្នកអាចជួយវីគីភីឌាដោយសរសេរពង្រីកបន្ថែម។ |