សាធារណរដ្ឋឥស្លាមអាហ្វហ្កានីស្ថាន
مهسا-زانا-وحید
| |||||
| |||||
| រដ្ឋធានី | កាប៊ុល | ||||
| ប្រមុខរដ្ឋ | ប្រធានាធិបតី: អាស្រាហ្វ កានី | អធិការបតី: អាប់ឌុលឡា អាប់ឌុលឡា | ||||
| ភាសាផ្លូវការ | ភាសាដារី (ពែក) និង ភាសាបាស្តូ | ||||
| ជាតិសាសន៍ | ប៉ាស្តូន (៨៨%) តាជីក អ៊ូសបេ ហាសារ៉ា | ||||
| ភ្លេងជាតិ | ملی سرود មីលី សីុរូដ | ||||
| បាវចនា | لا إله إلا الله، محمد رسول الله គ្មានព្រះណាក្រៅពីអាឡោះ មហាម៉ាត់ជាអ្នកនាំសារនៃអាឡោះ | ||||
| ផ្ទៃដី | ៦៥២ ៨៦៤ គម២ | ||||
| ចំនួនប្រជាជន – ដង់ស៊ីតេ/គម² |
៣៤ ៦៥៦ ០៣២ (លេខទី ៤០) ៤៣.៥ នាក់/គម² | ||||
| រូបិយវត្ថុ | អាហ្វហ្កានី (AFN) | ||||
| ល្វែងម៉ោង | UTC +៤ | ||||
| កូដទូរសព្ទប្រទេស | +៩៣ | ||||
| កូដកម្មសិទ្ធិប្រទេស | .af | ||||
សាធារណរដ្ឋឥស្លាមអាហ្វហ្គានីស្ថាន គឺជាប្រទេស នៅទ្វីបអាស៊ីកណ្ដាល ដែលជាប់ ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ ប្រទេសតួកមេនីស្ថាន ប្រទេសអ៊ូសបេគីស្ថាន ប្រទេសតាជីគីស្ថាន និង សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ។
ប្រវត្តិ[កែប្រែ]
ប្រវត្តិសាស្ត្រថ្មី ៗ របស់ប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន កើតឡើង ដោយសារសង្គ្រាម និង ការរំជើបរំជួលផ្ទៃក្នុង ។ សហភាពសូវៀត បានចូលមក ឈ្លានពាននៅ ឆ្នាំ១៩៧៩ ប៉ុន្តែ កម្លាំងដែលមក ឈ្លានពានត្រូវដក ចេញ ទៅវិញនៅ រយៈពេល ១០ឆ្នាំ ក្រោយមក ដោយសារ កម្លាំងតស៊ូប្រឆាំង នឹងរបបកុំមុយនីស របស់អាហ្វហ្កានីស្ថាន ។ របប កុំមុយនីស នៅក្នុង ទីក្រុងកាបូល បានរលំរលាយ ទាំងស្រុង នៅ ឆ្នាំ១៩៩២ ។
ការតស៊ូប្រឆាំងបានផ្ទុះ ឡើងជាបន្តបន្ទាប់ក្នុង ចំណោមចលនាតស៊ូ របស់អាហ្វហ្កានីស្ថានផ្សេងៗ គ្នា បានជួយដល់ ពួកតាលីបង់ ជាចលនាបណ្ដាញគាំទ្រប៉ាគីស្ថានមួយ ដែលបានតស៊ូដើម្បីបញ្ចប់ពួកជ្រុលនិយម និងសង្គ្រាមក្នុងស្រុក ដែលបានបង្រួបបង្រួមប្រទេស ជាយថាហេតុ។ ពួកតាលីបង់បានឈ្លានរឹបអូសយកទីក្រុងកាបុលបាននៅឆ្នាំ១៩៩៦ និងអាចចាប់យកប្រទេសជាច្រើនដែលនៅក្រៅជម្រកសុវត្ថិភាពនៃពួកសម្ព័ន្ធមិត្តខាងជើងបានជាដំបូងនៅភូមិភាគឦសាន។ យោងទៅតាមការវាយប្រហារដោយភារវកម្មកាលពីថ្ងៃទី ១១ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ ២០០១ ទាហានសហរដ្ឋអាមេរិក និង ទាហានសម្ព័ន្ធមិត្ត រួមទាំងទាហានសម្ព័ន្ធមិត្តខាងជើងបានផ្ដួលរំលំពួកតាលីបង់ដែលផ្ដល់ជម្រកដល់អូសាម៉ា ប៊ីនឡាឌែន។ នៅចុងឆ្នាំ២០០១ កិច្ចប្រជុំមួយនៅទីក្រុងប៊ុន ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ បានបង្កើតនូវបែបបទមួយសម្រាប់ការស្ថាបនានយោបាយឡើងវិញ ដែលផ្ដល់លទ្ធផលចុងក្រោយនៅក្នុងការស្ថាបនារដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីនៅឆ្នាំ២០០៤។ នៅថ្ងៃទី ០៩ ខែ តុលា ឆ្នាំ ២០០៤ ហាមីដ កាហ្សៃ បានក្លាយជាប្រធានាធិបតីដែលឆ្លងកាត់ការបោះឆ្នោតតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដំបូងបំផុតក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន។
និរុត្តសាស្ត្រ[កែប្រែ]
អាហ្វហ្គានីស្ថាន រួមភាគ अश्वक (អស្វក) និងस्थान(ស្ថាន) ជាភាសាសំស្ក្រឹត។ अश्वक (អស្វក) ផ្លាស់ប្តូរជា आश्विन (អស្វិន៖ អ្នកជិះសេះ)។ ជាភាសាខ្មែរសុទ្ធ នាមនៃប្រទេសនេះក្លាយជា «អស្វិនស្ថាន» ។
